Người Việt chuộng hàng sạch: Doanh nghiệp cần nắm bắt 'cơ hội vàng'

Sự chuyển dịch trong thái độ tiêu dùng và hiện trạng thị trường

Người tiêu dùng Việt ngày nay chú trọng nhiều hơn tới sản phẩm xanh, sạch, an toàn và có nguồn gốc rõ ràng. Khảo sát mới nhất của NielsenIQ cho thấy có tới 76% người Việt sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm đáp ứng tiêu chí an toàn và thân thiện với môi trường. Đặc biệt, nhóm người trẻ thuộc Gen Z và Millennials ngày càng quan tâm đến các chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, sản phẩm hữu cơ hay khả năng truy xuất nguồn gốc.

Thị trường tiêu dùng đang dịch chuyển nhanh theo hướng “xanh và số”. Trong sáu tháng đầu năm nay, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng hơn 9% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của sức mua và thay đổi trong hành vi tiêu dùng.

Tỷ trọng hàng Việt trong hệ thống bán lẻ ngày càng chiếm ưu thế. Tại Hà Nội, hàng Việt chiếm hơn 90% tại các siêu thị lớn như Co.opmart, Vinmart, Hapro, BRG Mart; còn tại các hệ thống có vốn đầu tư nước ngoài, tỷ lệ này cũng đạt trên 60%. Ở Quảng Bình, Co.opmart cho biết hơn 95% sản phẩm bày bán là hàng Việt. Những con số này cho thấy hàng nội đã và đang khẳng định vị thế trong lòng người tiêu dùng.

Tuy nhiên, áp lực từ hàng nhập khẩu giá rẻ vẫn rất lớn. Hoa quả, nông sản và hàng tiêu dùng ngoại nhập ngày càng phổ biến, thậm chí giá thành dễ tiếp cận hơn, tạo nên thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp nội. Bên cạnh đó, sản phẩm xanh, sạch thường có chi phí sản xuất cao hơn từ 20 - 40% so với sản phẩm thông thường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải vừa nâng cao chất lượng, vừa tìm cách giữ giá bán hợp lý.

Người tiêu dùng chọn những mặt hàng có chứng nhận hữu cơ, tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc truy xuất được nguồn gốc.

Doanh nghiệp cần làm gì để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức?

Để tận dụng xu hướng người tiêu dùng ưu tiên hàng nội – hàng sạch, doanh nghiệp Việt cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, đầu tư nâng cao năng lực sản xuất và quản trị chất lượng, minh bạch nguồn gốc sản phẩm. Việc áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, hệ thống kiểm định và các chứng nhận uy tín như VietGAP, GlobalGAP hay hữu cơ không chỉ giúp tạo niềm tin mà còn là điều kiện bắt buộc để tiếp cận thị trường trong và ngoài nước.

Song song, các doanh nghiệp cần chú trọng chiến lược phân phối và marketing. Hàng hóa phải hiện diện mạnh mẽ hơn trong hệ thống phân phối hiện đại, từ siêu thị, cửa hàng tiện lợi đến các sàn thương mại điện tử. Việc đẩy mạnh chương trình xúc tiến như “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, hội chợ hàng Việt, bình chọn sản phẩm OCOP… sẽ giúp tăng độ nhận diện thương hiệu và khẳng định uy tín với người tiêu dùng.

Ngoài nỗ lực của doanh nghiệp, chính sách hỗ trợ từ Nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng. Các ưu đãi về thuế, tín dụng, hỗ trợ chuyển đổi công nghệ xanh, sạch sẽ giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí. Đồng thời, các chương trình phát triển thị trường nội địa, mở rộng bán lẻ, ưu tiên hàng Việt giai đoạn 2025–2027 cũng là “cú hích” để hàng Việt mở rộng thị phần.

Một hướng đi khác là tối ưu hóa chuỗi giá trị. Việc liên kết chặt chẽ giữa nông dân, hợp tác xã với doanh nghiệp sản xuất sẽ giúp kiểm soát nguồn nguyên liệu ổn định, giảm chi phí đầu vào, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm. Ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị, logistics và bán hàng cũng là giải pháp quan trọng để doanh nghiệp tăng hiệu quả, giảm chi phí và cạnh tranh sòng phẳng hơn với hàng ngoại.

Rõ ràng, xu hướng người tiêu dùng Việt Nam ưu tiên hàng nội, hàng sạch không chỉ là tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp và thị trường mà còn đặt ra bài toán về đổi mới, thích ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh. Nếu biết tận dụng cơ hội, đầu tư đúng hướng và đồng hành cùng chính sách, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể biến xu hướng này thành lợi thế bền vững để vươn lên mạnh mẽ trên thị trường.

Phạm Hiền