QCVN 27:2025/BNNMT quy định giới hạn tối đa cho phép mức gia tốc rung tại các khu vực bị ảnh hưởng

Độ rung là hiện tượng vật thể hoặc máy móc chuyển động lắc lư hoặc dao động quanh vị trí cân bằng. Mặc dù rung động là điều không thể tránh khỏi trong quá trình vận hành máy móc thiết bị, nhưng rung động quá mức có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực như ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người (gây mỏi mệt, tổn thương thần kinh, tai biến nghề nghiệp), làm hư hại thiết bị, giảm tuổi thọ máy móc, gây mất an toàn và làm giảm năng suất lao động.

Trong bối cảnh phát triển công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, việc kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và môi trường làm việc là vô cùng cần thiết. Do đó, việc xây dựng một quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nhằm quy định rõ giới hạn rung động cho phép là hết sức cần thiết để bảo vệ người lao động, đảm bảo vận hành máy móc an toàn, hiệu quả, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường làm việc.

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chính thức ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về độ rung với mã số QCVN 27:2025/BNNMT, nhằm đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật và giới hạn an toàn về rung động trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về độ rung QCVN 27:2025/BNNMT được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế, quy định cụ thể về phạm vi áp dụng cho các thiết bị máy móc, công trình và hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển nông thôn có phát sinh rung động.

Theo đó, về giới hạn rung cho phép quy chuẩn này quy định cần xác định các mức rung tối đa được phép tại các vị trí làm việc, các bộ phận của thiết bị và khu vực xung quanh nhằm bảo vệ sức khỏe người lao động và đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định.

Việc phân loại các khu vực bị ảnh hưởng trong quy chuẩn này được thực hiện theo khu vực A, B, C, D. Trong đó khu vực A là các cơ sở giáo dục theo quy định của Luật Giáo dục và cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp, bảo tàng, thư viện, tín ngưỡng tôn giáp... Khu vực B là nhà ở, khách sạn... Khu vực C là các công trình thể thao ngoài trời và trong nhà, công viên, trung tâm thương mại; Khu vực D là nhà ga, khu sản xuất, kinh doanh, công trình quốc phòng... Đối với giá trị tối đa cho phép mức rung phát sinh từ các khu vực này nên tuân theo quy định tại quy chuẩn. 

Về phương pháp đo, đánh giá: Quy chuẩn cũng yêu cầu quá trình chuẩn đoán kỹ thuật đo rung, phân tích và đánh giá dữ liệu rung theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm đảm bảo độ chính xác và khách quan. Cần đưa ra các yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, vận hành thiết bị để giảm thiểu rung động không mong muốn, đảm bảo vận hành an toàn, hiệu quả. Việc quan trắc mức rung và sử dụng kết quả quan trắc để phục vụ các mục tiêu quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường phải được thực hiện bởi tổ chức đáp ứng các yêu cầu, điều kiện về năng lực quan trắc môi trường theo quy định của pháp luật.

Khi tiến hành đo đạc, đánh giá mức rung nền, trường hợp mức rung nền đo được tại khu vực bị ảnh hưởng có giá trị mức độ rung tương đương một giá trị được sử dụng trong đo lường lớn hơn mức quy định tương ứng trong quy chuẩn này thì không tiến hành đánh giá mức rung phát sinh từ nguồn rung cần đo và cần thực hiện các biện pháp để giảm thiểu độ rung tới khu vực bị ảnh hưởng.

Việc phát sinh độ rung được đánh giá là tuân thủ và phù hợp quy chuẩn này khi kết quả đo đạc, quan trắc mức rung tại khu vực bị ảnh hưởng không vượt quá giá trị cho phép tương ứng quy định tại mục 2 về quy định kỹ thuật.

Khi mức rung tại các khu vực bị ảnh hưởng vượt quá giá trị cho phép tương ứng quy định tại quy chuẩn này thì các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, cá nhân cần thực hiện biện pháp giảm thiểu tác động của độ rung tới khu vực bị ảnh hưởng. Kết quả đánh giá sự tuân thủ và phù hợp so với quy chuẩn này là cơ sở để cơ quan quản lý nhà nước xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

Việc thực hiện nghiêm túc các quy định trong QCVN 27:2025/BNNMT sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người lao động trong ngành nông nghiệp đó là giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh nghề nghiệp, tai nạn do rung động gây ra, nâng cao chất lượng cuộc sống và năng suất lao động. Hạn chế hư hỏng, hao mòn do rung, giảm chi phí sửa chữa và bảo trì. Giảm thiểu rung động lan truyền, ô nhiễm tiếng ồn, góp phần xây dựng môi trường làm việc an toàn, thân thiện. Tạo tiền đề cho doanh nghiệp nông nghiệp hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về độ rung QCVN 27:2025/BNNMT đánh dấu bước tiến quan trọng trong công tác quản lý kỹ thuật, bảo vệ sức khỏe người lao động và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ trong ngành nông nghiệp Việt Nam. Việc phổ biến, tuyên truyền và áp dụng rộng rãi quy chuẩn này là trách nhiệm chung của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người lao động nhằm xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

An Dương