Siết chất lượng hàng hoá, nâng năng lực phòng vệ thương mại: Nhiệm vụ song hành

Hàng giả trên sàn thương mại điện tử – hồi chuông cảnh báo về niềm tin người tiêu dùng

Sự phát triển mạnh mẽ của các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki hay TikTok Shop đang mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt tiếp cận người tiêu dùng. Tuy nhiên, cùng với đó là mặt trái ngày càng rõ rệt khi hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng nhập lậu, kém chất lượng tràn lan khiến người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin.

Theo báo cáo của lực lượng Quản lý thị trường, chỉ trong quý III/2025, cả nước phát hiện 46 vụ vi phạm về hàng giả, hàng hóa không đủ điều kiện lưu thông, tổng trị giá hơn 5,3 tỷ đồng. Trong số này, hàng cấm và hàng giả chiếm tới hơn 4,1 tỷ đồng – con số phản ánh mức độ nghiêm trọng của vấn nạn đang diễn ra trên các nền tảng số.

Các hệ thống phân phối nhận ủy quyền quản lý và thực hiện Chương trình “Tick xanh trách nhiệm” từ Sở Công Thương thành phố.

Nhằm lập lại trật tự, Sở Công Thương TP.HCM đã phát động chiến dịch “Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử” với sự tham gia của các sàn lớn. Đây được xem là bước đi cần thiết nhằm khuyến khích doanh nghiệp và nhà bán hàng minh bạch hơn về nguồn gốc, xuất xứ, đồng thời giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện sản phẩm uy tín.

Thế nhưng, để khôi phục niềm tin không thể chỉ dừng lại ở cam kết tự nguyện. Nhiều chuyên gia cho rằng, thương mại điện tử cần cơ chế giám sát độc lập và hệ thống kiểm định chặt chẽ như hàng hóa lưu thông ngoài thị trường, bởi mọi lỗ hổng đều có thể bị lợi dụng để đưa hàng vi phạm vào chuỗi cung ứng.

Thực tế cho thấy, người tiêu dùng đang là bên chịu thiệt hại nặng nề nhất khi dễ dàng bị đánh lừa bởi những hình ảnh quảng cáo sai lệch, KOLs hoặc người nổi tiếng tiếp thị sản phẩm không rõ nguồn gốc. Trong khi đó, doanh nghiệp chân chính lại phải đối mặt với sự cạnh tranh không công bằng, bị mất thị phần và uy tín vì sản phẩm bị nhái. Khi niềm tin bị xói mòn, hệ sinh thái thương mại điện tử sẽ bị ảnh hưởng, làm chậm lại quá trình phát triển kinh tế số mà Việt Nam đang hướng tới.

Tăng năng lực phòng vệ thương mại – củng cố sức đề kháng của nền kinh tế

Không chỉ trên các sàn thương mại điện tử, nguy cơ bị tổn thương của doanh nghiệp Việt còn thể hiện rõ trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), tính đến hết tháng 8/2025, Việt Nam đã đối mặt với 292 vụ việc phòng vệ thương mại do các quốc gia khác khởi xướng, trong đó có biện pháp chống bán phá giá, trợ cấp và lẩn tránh thuế. Mỗi vụ việc đều là lời cảnh tỉnh về sự yếu thế của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Đặng Xuân Tâm, Chánh Văn phòng Cục Phòng vệ thương mại.

Ông Đặng Xuân Tâm, Chánh Văn phòng Cục Phòng vệ thương mại nhấn mạnh, hội nhập quốc tế không chỉ mở ra cơ hội mà còn đặt ra áp lực lớn với doanh nghiệp Việt. Nếu không chuẩn bị kỹ về năng lực phòng vệ, kiểm soát chất lượng và minh bạch nguồn gốc, doanh nghiệp có thể mất lợi thế cạnh tranh, thậm chí bị loại khỏi thị trường.

Cục Phòng vệ thương mại cũng cho biết, Việt Nam đã bảo vệ thành công hơn 50% số vụ việc liên quan, giúp nhiều ngành hàng giữ vững thị phần xuất khẩu trị giá hàng tỷ USD. Song, để đạt được tỷ lệ này, đòi hỏi nỗ lực lớn trong việc thu thập bằng chứng, xây dựng hệ thống truy xuất và hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan quản lý với hiệp hội ngành hàng.

Sự liên thông giữa thương mại điện tử và năng lực phòng vệ thương mại thể hiện ở chỗ: khi hàng hóa trong nước không được kiểm soát tốt về chất lượng, nguy cơ bị kiện hoặc áp dụng biện pháp phòng vệ từ các nước nhập khẩu càng cao. Một thị trường nội địa tràn ngập hàng giả không chỉ làm mất lòng tin của người tiêu dùng mà còn khiến thương hiệu Việt yếu thế trên trường quốc tế. Do đó, “siết” chất lượng hàng hóa và “nâng” năng lực phòng vệ cần được xem như hai nhiệm vụ song hành – bảo vệ người tiêu dùng trong nước và uy tín doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu.

Thanh Hiền