Siết chặt tiêu chuẩn, đẩy mạnh hậu kiểm để chống nạn hàng giả

Liên tiếp phát hiện mỹ phẩm giả

Ngày 15/10, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Tây Ninh phối hợp cùng Công an và chính quyền địa phương kiểm tra một kho hàng tại xã Thủ Thừa. Tại hiện trường, cơ quan chức năng phát hiện 25.745 sản phẩm thuộc 35 mặt hàng mỹ phẩm, hóa mỹ phẩm như nước hoa, dầu gội, sữa tắm, kem tắm trắng, nước rửa chén, sữa dưỡng thể…

Nhiều sản phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng ghi nguồn gốc Thái Lan, Campuchia, Trung Quốc, nhưng chủ hộ kinh doanh không xuất trình được hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Kết quả xác minh ban đầu cho thấy, có ít nhất 11 mặt hàng mang thương hiệu đã được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam, có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu và nhập lậu. Toàn bộ số hàng được lưu kho trong điều kiện không bảo đảm vệ sinh, tiềm ẩn nguy cơ gây hại nếu lưu hành ra thị trường. Lực lượng chức năng đã tiến hành niêm phong, lấy mẫu giám định và mở rộng điều tra nguồn cung.

Điều đáng nói, vụ việc tại Tây Ninh không phải là trường hợp cá biệt. Trước đó, nhiều địa phương trong cả nước cũng ghi nhận các vụ việc tương tự. Tại Lào Cai, lực lượng chức năng từng triệt phá cơ sở sản xuất và tàng trữ hơn 22.600 sản phẩm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không phép, trị giá hơn 8 tỷ đồng. Ở Hà Nội, hơn 91.000 đơn vị mỹ phẩm vi phạm – chủ yếu là hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc – đã bị tiêu hủy. Trong khi đó, tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam, hàng loạt vụ buôn bán mỹ phẩm giả qua sàn thương mại điện tử, livestream bán hàng cũng bị phát hiện trong các đợt cao điểm kiểm tra của Ban Chỉ đạo Quốc gia 389.

Theo báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đã xử lý hơn 15.000 vụ vi phạm thương mại, trong đó nhóm hàng mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm chức năng chiếm tỷ lệ cao. Hành vi buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc không chỉ gây thất thu ngân sách, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Tây Ninh kiểm tra kho hàng.

Siết tiêu chuẩn, xử nghiêm vi phạm

Theo quy định tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 17/2022/NĐ-CP, hành vi buôn bán, tàng trữ hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc có thể bị phạt đến 200 triệu đồng đối với cá nhân và 1 tỷ đồng đối với tổ chức, kèm hình thức tịch thu tang vật và đình chỉ hoạt động kinh doanh. Nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017) với mức phạt tù lên đến chung thân, tùy theo giá trị hàng hóa và hậu quả gây ra.

Riêng trong lĩnh vực mỹ phẩm, sản phẩm được phép lưu hành tại Việt Nam phải đáp ứng tiêu chuẩn của Thông tư 06/2011/TT-BYT và tuân thủ Hiệp định Mỹ phẩm ASEAN; quy định rõ nguồn gốc nguyên liệu, công bố sản phẩm, nhãn hàng hóa, hướng dẫn sử dụng và cảnh báo an toàn cho người tiêu dùng. Bất kỳ sản phẩm nào không có số công bố mỹ phẩm hợp lệ, không ghi rõ đơn vị chịu trách nhiệm và xuất xứ đều bị coi là vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, theo phân tích của cơ quan quản lý, một phần nguyên nhân khiến hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn tồn tại là do lỗ hổng trong quản lý thương mại điện tử. Các đối tượng thường lợi dụng nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và quảng cáo trực tuyến để tiêu thụ hàng hóa trôi nổi, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, truy xuất. Bộ Y tế hiện đang xây dựng Nghị định mới về quản lý mỹ phẩm nhằm tăng cường hậu kiểm và quy định trách nhiệm rõ ràng hơn cho các nhà phân phối, đơn vị nhập khẩu và nền tảng kinh doanh trực tuyến.

Hàng loạt vụ phát hiện kho chứa mỹ phẩm giả trong năm 2025, từ Tây Ninh, Hà Nội đến Lào Cai cho thấy cuộc chiến chống hàng giả vẫn đang ở giai đoạn cam go. Khi thị trường tiêu dùng ngày càng mở rộng và thương mại điện tử bùng nổ, việc siết chặt tiêu chuẩn, đẩy mạnh hậu kiểm và nâng cao nhận thức người tiêu dùng là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ vững niềm tin vào hàng hóa chính hãng.

Thanh Hiền