Tăng cường xử lý trạm BTS giả phát tán tin nhắn rác, lừa đảo

Tính từ đầu năm đến nay, số vụ việc đối tượng sử dụng trạm BTS giả phát tán tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo đã được Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ Thông tin và Truyền thông) và các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý là 19 vụ (với 20 thiết bị), tăng hơn gần 4 lần so với năm ngoái.

Cục Tần số vô tuyến điện cho biết, trong tuần đầu tháng 12/2023, Trung tâm Tần số khu vực vô tuyến điện II đã phối hợp các đơn vị chức năng trên địa bàn TP.HCM phát hiện, bắt quả tang một đối tượng sử dụng xe máy chở BTS giả phát tán tin nhắn lừa đảo. Khác với các vụ việc gần đây, phương tiện được đối tượng dùng chở thiết bị BTS giả đi phát tán tín nhắn lừa đảo thường là xe ô tô; lần này, nhằm thuận tiện len lỏi khi phát tán tin nhắn lừa đảo trên cả những địa bàn nhỏ hẹp, đối tượng đã dùng xe máy để thực hiện hành vi trái pháp luật của mình.

Trước đó, vào cuối tháng 10/2023, Trung tâm Tần số vô tuyến điện khu vực II cũng cùng các đơn vị nghiệp vụ thuộc Bộ Công an ở khu vực phía Nam và Công an TP.HCM bắt giữ 3 đối tượng liên quan đến hoạt động sử dụng trạm BTS giả để xâm nhập mạng viễn thông công cộng, phát tán tin nhắn lừa đảo.

Tại Hà Nội, vào giữa tháng 6, Cục Tần số vô tuyến điện, Phòng An ninh bưu chính viễn thông và Công nghệ thông tin của Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) và Công an TP.Hà Nội cũng phát hiện và bắt quả tang các đối tượng đang sử dụng thiết bị giả lập trạm BTS để phát tán tin nhắn rác tại khu vực giáp ranh giữa 2 tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.

Về cơ bản, các trạm BTS giả là công cụ giúp đối tượng lừa đảo phát tán tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo. Đây là nguyên nhân khiến nhiều thuê bao di động nhận được tin nhắn mạo danh các tổ chức tài chính, ngân hàng để gửi các nội dung giả mạo, lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền của người dân. 

Cụ thể về nguyên lý hoạt động của thiết bị BTS giả, đại diện Cục Tần số vô tuyến điện cho biết, kẻ gian đã sử dụng các trạm BTS giả để phát tán tín hiệu sóng vô tuyến điện. Sóng của các trạm BTS giả sẽ đè lên sóng của nhà mạng. Trong khoảng cách 100m, các thiết bị di động sẽ kết nối với sóng của trạm BTS giả mạo thay vì kết nối với nhà mạng.

"Những trạm BTS giả có thể nhắn hàng nghìn tin nhắn một phút và 80.000-100.000 tin nhắn mỗi ngày. Nội dung tin nhắn có thể đi kèm với những trang web cờ bạc trực tuyến hoặc mạo danh trang web của ngân hàng để lừa đảo", vị này cho hay.

Lý giải nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, Cục Tần số vô tuyến điện cho biết, đây là lỗ hổng bảo mật của mạng 2G (GSM). Công nghệ này chỉ yêu cầu mạng xác thực người dùng chứ không yêu cầu người sử dụng xác thực lại mạng. Lỗ hổng này đến nay vẫn chưa có giải pháp xử lý triệt để. "Các thiết bị BTS giả mạo thường được nhập lậu vào Việt Nam qua con đường tiểu ngạch. Các thiết bị này rất nhỏ gọn nên gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong quá trình phát hiện, kiểm tra", đại diện Cục Tần số vô tuyến điện cho biết thêm.

Trước thực trạng trên, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có sự phối hợp với các cơ quan liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan,... nhằm kiểm soát, không cho phép thiết bị BTS giả được bán trên các sàn thương mại điện tử và đưa vào Việt Nam.

Với Ngân hàng Nhà nước, Bộ TT&TT đã phối hợp các ngân hàng cung ứng dịch vụ thanh toán nhằm triển khai biện pháp kỹ thuật công nghệ để xác thực thông tin và định danh khách hàng khi thực hiện giao dịch. Bộ TT&TT cũng chỉ đạo các Sở TT&TT địa phương tiến hành kiểm tra, phát hiện các tổ chức, cá nhân kinh doanh trạm BTS.

Bên cạnh đó, Bộ TT&TT đã tìm ra giải pháp hiệu quả để bắt các đối tượng vận hành trạm BTS. Theo đó, Bộ TT&TT đã phối hợp với nhà mạng và cơ quan công an, khi có trạm BTS giả hoạt động nhà mạng sẽ nhận biết và khoanh vùng. Sau đó, đội ngũ chuyên gia kỹ thuật của Cục Tần số vô tuyến điện sẽ sử dụng thiết bị định vị và xác định chính xác vị trí của các trạm BTS giả. Tiếp đến, Bộ TT&TT cùng Bộ Công an sẽ phối hợp và bắt giữ tại chỗ.

"Giải pháp hiện nay đã có thể phát hiện ngay khi đối tượng lừa đảo bật thiết bị phát sóng giả mạo, từ đó phối hợp với các cơ quan chức năng truy bắt những đối tượng này nhanh nhất", đại diện một nhà mạng cho biết.

Biện pháp hiện đại và sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị đã giúp giảm thiểu tác động của đối tượng xấu. Tuy nhiên, vấn đề bảo mật 2G vẫn là thách thức và cần sự đầu tư và phát triển công nghệ mới để khắc phục. Bộ TT&TT cam kết tiếp tục nỗ lực để bảo vệ người dùng khỏi những tình huống lừa đảo và tin nhắn rác gây phiền toái.

Duy Trinh (t/h)