Tạo dựng niềm tin của người tiêu dùng- yếu tố phát triển thương mại điện tử bền vững

Trong khuôn khổ Chương trình Tuần lễ thương mại điện tử quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam- Online Friday lần thứ 10, ngày 01/12/2023, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã tổ chức Hội nghị Phát triển thương mại điện tử Việt Nam với chủ đề: Phát triển thương mại điện tử bền vững.

Một trong những trụ cột tăng trưởng quy mô nền kinh tế số 

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, thương mại điện tử Việt Nam đang trải qua giai đoạn 10 năm phát triển rực rỡ. Từ những ngày khái niệm thương mại điện tử (TMĐT) còn khá xa lạ với người tiêu dùng, giờ đây TMĐT Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc ở mức 16-30%/năm và dự kiến quy mô thị trường sẽ đạt 20,5 tỷ USD trong năm 2023 này. 

Trải qua nhiều làn sóng phát triển, TMĐT Việt Nam đến nay đã giữ được tốc độ tăng trưởng liên tục trong 15 năm qua với trung bình 20%/năm, trừ giai đoạn ảnh hưởng bởi Covid-19. Thị trường TMĐT Việt Nam đang được đánh giá có tốc độ tăng trưởng nằm trong nhóm Top 10 trên toàn thế giới và dự đoán tiếp tục thăng hạng trong 2 năm tới. 

Hiện nay, TMĐT ngày càng khẳng định là cấu phần quan trọng của nền kinh tế số tại Việt Nam. Cùng với đó, thị trường TMĐT tại Việt Nam cũng hình thành các hệ thống cung ứng dịch vụ thứ cấp cho thị trường bao gồm: dịch vụ nền tảng công nghệ hỗ trợ giao dịch thương mại điện tử, các dịch vụ marketing, truyền thông tiếp thị trực tuyến, dịch vụ chuyển phát... Sự kết nối và chia sẻ của các hệ thống cung ứng dịch vụ này ngày càng giúp tối ưu quy trình liên kết giữa nhà sản xuất với người tiêu dùng. 

Tiếp tục hoàn thiện pháp luật cạnh canh trên môi trường TMĐT 

Bên cạnh những kết quả tích cực, TMĐT cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: đảm bảo nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cá nhân; hạ tầng logistics TMĐT còn chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường; niềm tin của người tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến,… 

Để từng bước giải quyết các khó khăn, thách thức trong TMĐT, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề nghị trong giai đoạn tiếp theo, Chương trình Online Friday thực hiện đúng sứ mệnh là giúp cho thị trường TMĐT Việt Nam phát triển bền vững, tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể trong hoạt động TMĐT. 

Theo Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) Lê Hoàng Oanh, để phát triển TMĐT bền vững không thể thiếu yếu tố niềm tin. Với người tiêu dùng, họ cần có niềm tin vào chất lượng hàng hóa, tin rằng quyền lợi của họ được bảo vệ khi tham gia mua sắm trên thị trường TMĐT. 

Trong 10 năm qua, mặc dù thị trường TMĐT Việt Nam đã phát triển rất nhanh về lượng nhưng lý do lớn nhất mà người tiêu dùng vẫn coi là trở ngại khi mua hàng trực tuyến vẫn là “Chất lượng kém so với quảng cáo”, “Không tin tưởng đơn vị bán hàng”, “Khó kiểm định chất lượng hàng hoá”- Cục trưởng Lê Hoàng Oanh nêu rõ. 

Từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng, bên cạnh việc thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát, để thay đổi được thực trạng này, chúng ta cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật cạnh tranh trên môi trường TMĐT; hoàn thiện quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm; xây dựng các quy tắc, chuẩn mực kinh doanh trên môi trường mạng. 

Trong khuôn khổ Hội nghị, phiên Tọa đàm với chủ đề: “Giải pháp hệ sinh thái số tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam" đã  thu hút nhiều sự quan tâm, trao đổi của đông đảo doanh nghiệp đến tham dự. 

Các đại biểu đã chia sẻ về chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường trực tuyến từ Lãnh đạo Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia; thực trạng những khó khăn, thách thức khi hoạt động trong lĩnh vực TMĐT tại Việt Nam từ góc độ cơ quan quản lý địa phương, từ các ngân hàng, tổ chức thanh toán, các sàn thương mại điện tử, các doanh nghiệp chuyển phát và hiệp hội thương mại điện tử… 

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cũng đưa ra một mô hình định hướng phát triển Hệ sinh thái số để phát triển thương mại điện tử bền vững trên cơ sở bao hàm từ các hoạt động chuyển đổi số, phát triển hạ tầng số đến các nhóm giải pháp để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể tham gia giao dịch TMĐT.

Ngay tại Hội nghị, cơ quan quản lý và các sàn TMĐT, trung gian thanh toán, ngân hàng đã cùng chung tay ký kết hợp tác, tham gia Hệ sinh thái số, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể tham gia giao dịch TMĐT.

Từ sự tham gia đồng lòng này, các sàn TMĐT, doanh nghiệp sản xuất sẽ có sự cộng hưởng để tạo ra hệ sinh thái bảo vệ người tiêu dùng. Đồng thời cùng nhau triển khai nhiều giải pháp cam kết về chất lượng hàng hóa để mang lại trải nghiệm tốt cho người tiêu dùng.

Đây sẽ là điểm khởi đầu cho giai đoạn mới của thương mại điện tử Việt Nam không chỉ phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ mà còn bền vững, mang lại nhiều giá trị hơn cho tất cả các chủ thể tham gia vào hoạt động thương mại điện tử.

Lê Kim Liên