Tháo gỡ khó khăn đối với doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng tinh dầu quế

Mới đây, Bộ Y tế đã tổ chức cuộc họp rà soát khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xuất khẩu dược liệu theo Công điện số 35/CĐ-TTg ngày 10/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ với sự tham dự của các bên liên quan như: Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Lào Cai, Tổng cục Hải quan, Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam, Hiệp hội Tinh dầu hương liệu, mỹ phẩm Việt Nam...

Theo đó, các bên đã thống nhất hướng dẫn doanh nghiệp khai báo rõ mục đích xuất khẩu đối với mặt hàng tinh dầu quế khi thực hiện xuất khẩu. Cụ thể, trường hợp doanh nghiệp khai báo mặt hàng tinh dầu quế xuất khẩu để làm dược liệu thì thực hiện theo quy định của pháp luật về dược. Theo quy định tại Điều 2 Thông tư 03/2021/TT-BYT ngày 4/3/2021, Bộ Y tế quy định: “Trường hợp hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo các quy định của văn bản quy phạm pháp luật về dược”.

Trường hợp doanh nghiệp khai báo tinh dầu quế xuất khẩu làm thực phẩm, phụ gia thực phẩm, mỹ phẩm hoặc mục đích khác thì đối chiếu quy định của pháp luật an toàn thực phẩm và các lĩnh vực liên quan để xác định chính sách quản lý tương ứng và giải quyết thủ tục theo quy định.

Liên quan đến vấn đề này, Tổng cục Hải quan có văn bản gửi Bộ Y tế đề nghị làm rõ chính sách quản lý đối với mặt hàng tinh dầu xuất khẩu có tính lưỡng dụng (có thể sử dụng làm nguyên liệu làm thuốc hoặc mục đích khác).

Theo Tổng cục Hải quan, mặt hàng “tinh dầu quế” là các mặt hàng thuộc danh mục dược liệu ban hành kèm theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT ngày 28/12/2018 của Bộ Y tế (chưa được bãi bỏ tại Thông tư số 03/2021/TT-BYT ngày 4/3/2021 của Bộ Y tế). Tại Điều 2 Thông tư số 03/2021/TT-BYT quy định: trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo các quy định của văn bản quy phạm pháp luật về dược (nguyên tắc này không được quy định tại Thông tư 48/2018/TT-BYT).

Ảnh minh họa

Như vậy, căn cứ các quy định trên thì các mặt hàng thuộc danh mục ban hành kèm theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT thì quản lý theo pháp luật dược, các mặt hàng thuộc danh mục ban hành kèm theo Thông tư số 03/2021/TT-BYT thì quản lý theo mục đích (dược hoặc các lĩnh vực khác liên quan, cụ thể là mặt hàng thuộc Thông tư số 03/2021/TT-BYT nếu khai báo mục đích làm dược liệu thì vẫn quản lý theo pháp luật về dược).

Thực tế hiện có rất nhiều mặt hàng lưỡng dụng, vừa làm thực phẩm, vừa là dược liệu, dù dùng chung 01 mã HS 3301.29.10 như: tinh dầu quế, sả, gừng... Nhưng khi làm thủ tục xuất khẩu, cơ quan hải quan thường yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng như tỏi, gừng, hành, sả, các loại tinh dầu quế… phải làm thủ tục xuất nhập khẩu tương tự như dược liệu, nên phải thực hiện theo quy định của pháp luật về dược... Điều này có nghĩa là doanh nghiệp phải có đủ thủ tục xuất nhập khẩu tương tự như dược liệu (thực hiện theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT, Thông tư số 03/2021/TT-BYT…). Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải có giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dược, phải đáp ứng một loạt tiêu chí về về Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu làm thuốc như: nhà xưởng, phương tiện, thiết bị chế biến, điều kiện vệ sinh, trình độ nhân viên…

Do đó, để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực xuất khẩu dược liệu, tạo đà thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này, Thủ tướng Chính phủ ra Công điện số 35/CĐ-TTg ngày 10/4/2024, trong đó yêu cầu Bộ Y tế theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan khẩn trương rà soát, nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện quy định của Bộ về xuất nhập khẩu dược liệu. Đồng thời, bảo đảm tháo gỡ nhanh các vướng mắc tạo điều kiện hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định. Việc sửa đổi các quy định cho hoạt động này hoàn thành trước ngày 25/4/2024.

Khánh Mai (t/h)