Tiếp tục tháo gỡ khó khăn để thị trường bất động sản phát triển bền vững

70% vướng mắc xuất phát từ pháp lý 

Sáng 22/9/2023, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức Diễn đàn phát triển bền vững thị trường bất động sản và Trao chứng nhận cho các “Dự án đáng sống 2023”. 

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, BĐS là thị trường có vị trí và vai trò quan trọng đặc biệt đối với nền kinh tế quốc dân của Việt Nam, vừa có hệ sinh thái riêng, vừa có quan hệ trực tiếp với các thị trường khác như: thị trường tài chính, thị trường lao động... 

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công: Hệ thống chính sách liên quan đến lĩnh vực đất đai đang tồn tại nhiều hạn chế.

Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã không ngừng quan tâm và ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thị trường hồi phục, doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm, Chính phủ đã ban hành gần 10 nghị quyết, nghị định, thông tư, cùng với đó là nhiều cuộc họp với các hiệp hội, doanh nghiệp BĐS đầu ngành được tổ chức để tìm ra hướng giải quyết những khó khăn trên thị trường. 

Tuy vậy, các DN BĐS hiện vẫn gặp rất nhiều khó khăn, số lượng DN thành lập mới trong quý giảm. Cụ thể, quý I/2023 là 940 DN, giảm 63,2% so với cùng kỳ năm 2022, bên cạnh đó số lượng DN giải thể, ngừng kinh doanh có thời hạn lần lượt là 341, tăng 30,2% và 1.816, tăng 60,7% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều DN dừng triển khai các dự án mới, dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn, có DN giảm đến 50% lực lượng lao động để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại. Bên cạnh đó, hệ thống chính sách liên quan đến lĩnh vực đất đai đang tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là Luật Đất đai 2013 sau gần 10 năm áp dụng đã cho thấy bất cập khi chưa theo kịp hay chưa đủ chi phối những tình huống mới của thị trường BĐS.

“Trong quá trình tổ chức thực hiện các Luật có liên quan đến BĐS lại mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quy định của pháp luật, dẫn tới chưa khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội”- Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp- Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam, dù thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay được cho rất hấp dẫn với 100 triệu dân, tốc độ đô thị hóa cao,… rất tiềm năng phát triển, tuy nhiên, trong những năm qua, thị trường vẫn còn đó những thăng trầm, nhất là năm 2022 vừa qua, thị trường gặp phải không ít khó khăn vướng mắc, nhất là về mặt pháp lý, 70% các vướng mắc xuất phát từ pháp lý. 

Trong đó, vướng mắc đầu tiên là sự chồng chéo về luật pháp, riêng bất động sản có 12 luật tác động chi phối, nếu rộng ra là 20 luật như: Luật Quy hoạch, Luật Phòng cháy chữa cháy,… muốn gỡ khó cho thị trường thì cần phải có giải pháp đồng bộ, căn cơ. 

Các bộ ngành chịu trách nhiệm làm luật nhưng chưa có cơ chế thống nhất, dù quy trình thực thi rất tốt nhưng quá trình xây dựng vẫn xuất hiện những chồng chéo. Bên cạnh đó, việc tiếp thu các ý kiến đóng góp trong quá trình xây dựng Luật vẫn còn hạn chế. 

Đại diện Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam đã chỉ ra 4 vướng mắc lớn nhất của thị trường là giải phóng mặt bằng; quy hoạch; định giá đất; chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Vì vậy, pháp luật cần tập trung vào các vấn đề đã nêu để tháo gỡ cho thị trường. 

“Bên cạnh đó, vấn đề về thủ tục hành chính cũng là một trong những vướng mắc, gây khó cho doanh nghiệp hiện nay. Thủ tướng đã có những chỉ đạo về việc giảm tải, đơn giản hóa thủ tục hành chính nhưng vấn đề quy trình xử lý thủ tục hành chính hiện nay vẫn kéo dài, cần một cuộc cách mạng… Nếu làm được điều này thì đây cũng sẽ là một trong những giải pháp thiết thực hỗ trợ cho doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường bất động sản hiện nay”- ông Nguyễn Quốc Hiệp nhấn mạnh. 

Tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn 

Trao đổi tại “Diễn đàn phát triển bền vững thị trường bất động sản và Trao chứng nhận Dự án đáng sống 2023”, ông Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều hành động rất quyết liệt để tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực bất động sản. 

Toạ đàm Phát triển bền vững thị trường bất động sản.

Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/03/2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững... Nghị quyết nêu rõ thị trường bất động sản có vai trò, đóng góp quan trọng trong nền kinh tế và tác động đến nhiều ngành, nghề, lĩnh vực. 

Kèm theo đó, Thủ tướng Chính phủ cũng thành lập Tổ công tác của Thủ tướng và ban hành nhiều Công điện chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp trong ngắn hạn cũng như lâu dài để tháo gỡ, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.   

Sau khi Nghị quyết số 33 đi vào thực tế, cơ bản đã có những kết quả ban đầu, nhiều khó khăn liên quan đến pháp luật, thể chế đã được tháo gỡ. Việc triển khai Nghị quyết 33 đã cởi bỏ được tâm lý e ngại, mất niềm tin của thị trường. Thị trường bất động sản có dấu hiệu phục hồi tích cực, tình hình thị trường cải thiện, quý II nhìn chung ít khó khăn hơn quý I và có tín hiệu sẽ tích cực hơn nữa thời gian tới. 

Tuy nhiên, ông Hải cho rằng, thời gian tới, các Bộ, ban ngành và địa phương vẫn cần tập trung rà soát, tháo gỡ vướng mắc về thủ tục để hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư thực hiện các dự án bất động sản, dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội để tăng nguồn cung về nhà ở, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản trên địa bàn.   

Rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đồng thời thực hiện nghiêm quy định về việc dành 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo pháp luật về nhà ở- Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản nhấn mạnh.   

Cũng tại chương trình, Ban tổ chức đã trao chứng nhận dự án đáng sống năm 2023 cho các dự án nhà ở, khu nghỉ dưỡng, khách sạn đạt tiêu chuẩn.

 Lê Kim Liên