Xây dựng nền tảng hạ tầng - Việt Nam sẵn sàng đón nhận các dự án ngành công nghiệp bán dẫn

Ngày 7/12/2023, Tọa đàm “Sự sẵn sàng cơ sở hạ tầng cho ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam” đã diễn ra tại Hà Nội.

Tọa đàm do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia phối hợp Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ (SIA) tổ chức.

Tọa đàm có sự tham dự của các doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam gồm Viettel, VNPT, FPT, CMC; các Ban Quản lý Khu công nghệ cao, Khu công nghiệp và Khu kinh tế (KKT) một số tỉnh/thành phố. Phía Hoa Kỳ có sự tham dự của đại diện lãnh đạo cấp cao các tập đoàn công nghiệp bán dẫn hàng đầu: Intel, Ampere, ARM, Synopsys, Qualcomm, Marvell, Synopsys, Infineon.

Được thành lập năm 1997, SIA là hiệp hội đại diện cho ngành công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ, một trong những ngành xuất khẩu hàng đầu của Hoa Kỳ và là động lực chính cho sức mạnh kinh tế, an ninh quốc gia và khả năng cạnh tranh toàn cầu của nước này. Đến nay, SIA quy tụ mạng lưới các doanh nghiệp thành viên chiếm tới 99% doanh thu ngành bán dẫn Hoa Kỳ, trong đó 2/3 là doanh nghiệp bán dẫn nước ngoài.

Phát biểu tại Tọa đàm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, để triển khai nội dung hợp tác phát triển ngành bán dẫn trong Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ, thời gian qua, Việt Nam đã tích cực chuẩn bị các điều kiện để sẵn sàng đón nhận, hợp tác với các doanh nghiệp, nhà đầu tư của Hoa Kỳ trong chuỗi cung ứng ngành bán dẫn như: hoàn thiện cơ chế một cửa, xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030 sẽ đạt 30.000 kỹ sư ngành bán dẫn, thành lập NIC Hoà Lạc để sẵn sàng đón nhận dự án đầu tư ngành bán dẫn với các chế độ ưu đãi nhất.

“Tôi tin tưởng rằng, Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ và các doanh nghiệp thành viên sẽ nhận được nhiều thông tin để sớm có phương án hợp tác, đầu tư vào Việt Nam”- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ.

Ông John Neuffer- người đứng đầu SIA đã chia sẻ về các hoạt động hợp tác Hoa Kỳ - Việt Nam để thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn. Ông Neuffer nêu rõ: “Các doanh nghiệp thành viên của SIA, nhiều công ty có mặt tại đây có các khoản đầu tư đáng kể vào Việt Nam, bao gồm Intel, Marvell, Synopsys, Qualcomm, Ampere, Infineon, v.v.

Nhiều doanh nghiệp đang tăng gấp đôi số tiền đầu tư của họ. Những khoản đầu tư này là minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng tăng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Chúng tôi nhận thấy cơ hội đáng kinh ngạc để Việt Nam phát triển dấu ấn của mình trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu”- ông Neuffer cho hay.

Việt Nam đã có những định hướng, mục tiêu và hành động khá cụ thể, nhất quán xây dựng những nền tảng quan trọng ban đầu cho ngành công nghiệp bán dẫn và hiện được đánh giá là quốc gia có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động nhờ tốc độ phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số và sự tăng trưởng mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ cao. Việt Nam đang ngày càng khẳng định mình là trung tâm tăng trưởng kinh tế mới của châu Á với vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, liên tục nhận nguồn đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia.

Cụ thể, tại Nghị quyết số 124/NQ-CP ngày 07/8/2023 của Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp các cơ quan liên quan xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp bán dẫn đầu tư tại Việt Nam;

Tháng 11/2023 vừa qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết cho phép Chính phủ xây dựng một Nghị định thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư cho một số dự án công nghệ cao, trong đó có các dự án trong ngành công nghiệp bán dẫn, dự kiến sẽ sớm ban hành vào giữa năm 2024;

Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) được thành lập là cơ quan của quốc gia thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và phát triển các ngành công nghệ cao, đặc biệt là ngành bán dẫn. Cơ sở của NIC tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc sẵn sàng hỗ trợ, đón nhận các dự án đầu tư nghiên cứu và phát triển từ các doanh nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ.

Quy hoạch điện VIII cũng được Chính phủ phê duyệt, đảm bảo ưu tiên cung cấp điện ổn định cho các dự án đầu tư và hướng tới đảm bảo năng lượng bền vững. Các địa phương, Ban quản lý KCN, KKT, KCNC và đơn vị phát triển hạ tầng khẳng định cam kết cung cấp điện, nước ổn định, phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp bán dẫn.

Hệ thống giao thông đã dần hoàn thiện và đồng bộ. Tính đến tháng 11/2023 đã hoàn thành, đưa vào khai thác 659 km đường cao tốc, nâng tổng chiều dài đường cao tốc được đưa vào khai thác là 1.822km; Đã khởi công cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025; Cảng hàng không quốc tế Long Thành...

Việt Nam có 3 Khu công nghệ cao tại Hà Nội, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh với cơ chế, chính sách đặc biệt thuận lợi và ưu đãi dành cho doanh nghiệp công nghệ cao; đồng thời đã phát triển hệ thống các Khu công nghiệp, Khu kinh tế với hạ tầng, mặt bằng đồng bộ và hiện đại sẵn sàng phục vụ các dự án đầu tư.

Trước thông tin cực này, các doanh nghiệp thành viên SIA cũng đã thông báo những kế hoạch đầu tư mới và dự định phát triển tại thị trường đầy tiềm năng này.

Về phía Intel Vietnam, Intel muốn thông qua Bộ Kế hoạch và Đầu tư có thể hỗ trợ các vướng mắc của Intel trong lĩnh vực đầu tư công nghệ cao tại Việt Nam.

Qualcomm đã hợp tác với các đối tác Việt Nam khoảng 20 năm trong suốt quá trình chuyển đổi số. Kế hoạch của Qualcomm cũng tiếp tục mở rộng tại Việt Nam trong việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn thông qua các chương trình đào tạo của Qualcomm, đồng thời nhận thấy việc triển khai kết cấu hạ tầng là rất quan trọng trong việc phát triển ngành.

Đại diện Marvell Việt Nam cho biết, trong suốt 10 năm qua, công ty có cam kết rất rõ 3-5 năm tới phát triển nhân lực thông qua hợp tác với các trường Đại học, viện nghiên cứu cùng sự hỗ trợ của Chính phủ Việt Nam. Bảo hộ trí tuệ sáng tạo là vô cùng quan trọng để công ty có thể đầu tư tại Việt Nam. Công ty mong đợi có thể hợp tác với các công ty thành viên, các bộ ngành ở đây để phát triển ngành bán dẫn Việt Nam.

Trong khi đó, Infineon đã quan sát được thực tế là sự khó khăn trong phát triển nguồn nhân sự chất lượng cao. Vì thế Infineon đặt ra cam kết rất mong muốn phối hợp với các doanh nghiệp, trường đại học tại Việt Nam đặc biệt tại Hà Nội để đào tạo nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn Việt Nam. 

Làm thế nào Việt Nam có thể tận dụng được sự dịch chuyển của chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra hết sức mạnh mẽ và khai thác hiệu quả thế mạnh của mình để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn thì sự sẵn sàng cơ sở hạ tầng là vấn đề mang tính chiến lược. Đây cũng là nội dung trọng tâm của Tọa đàm và được đại diện từ các tổ chức, cơ quan liên quan chia sẻ.

Ông Vương Quốc Tuấn- Phó Chủ tịch thường trực UBND tình Bắc Ninh chia sẻ: “Chúng tôi xác định đây là cơ hội để nắm bắt, chuẩn bị tốt nhất cho việc đón nguồn vốn từ nước ngoài. Trong lĩnh vực bán dẫn, về hạ tầng khu công nghiệp Bắc Ninh là khu vực có hạ tầng công nghiệp lớn nhất Miền Bắc để trở thành trung tâm nghiên cứu sáng tạo chuyển giao. Tỉnh Bắc Ninh có chính sách hỗ trợ 50% học phí cho sinh viên đối với lĩnh vực công nghệ cao”.

Ông Nguyễn Văn Phúc- Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Việt Nam có nguồn nhân lực rất dồi dào, số lượng sinh viên theo học STEM chiếm ⅓ và tăng khoảng 10% trong 3 năm qua. Việt Nam có thế mạnh trong đào tạo ngành toán và hoá học, số 1 trong khu vực Đông Nam Á, chính vì vậy, tạo nền tảng tốt trong các ngành còn lại như bán dẫn, công nghệ thông tin.

Hiện nay, khoảng 200.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại nước ngoài. Vì vậy nếu chúng ta phát triển ngành nghề công nghệ cao. Việt Nam có khoảng 40 trường đại học đang đào tạo các lĩnh vực liên quan đến bán dẫn. Nếu nhu cầu ngành chip bán dẫn tăng lên, sinh viên sẽ chuyển sang quan tâm lĩnh vực này nhiều hơn và Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng nguồn nhân lực từ đào tạo thêm tới đào tạo mới hoàn toàn.

“Chúng tôi mong muốn các doanh nghiệp Hoa Kỳ hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, xây dựng chương trình đào tạo, hỗ trợ cho sinh viên đến thực tập, hỗ trợ các trường đại học xây dựng phòng thí nghiệm”- Thứ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo đề xuất.

Ông Nguyễn Anh Thi- Trưởng Ban Quản lý KCN thành phố Hồ Chí Minh cho hay: Đối với ngành vi mạch bán dẫn, thành phố Hồ Chí Minh có hệ sinh thái tương đối liền mạch, sở hữu nguồn nhân lực trình độ cao, có văn hoá về đổi mới sáng tạo. Thành phố nhận định ngay từ đầu năm 2002 nguồn nhân lực là vô cùng quan trọng, đã có trung tâm đào tạo bán dẫn với Synosys, đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực tại Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.

Tại Tọa đàm, các doanh nghiệp thành viên SIA với các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam đã có các trao đổi hợp tác về các điều kiện hạ tầng đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp ngành công nghiệp bán dẫn. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam cũng đã cung cấp cho phía SIA và doanh nghiệp thành viên các thông tin cơ bản về môi trường đầu tư kinh doanh và điều kiện hạ tầng điện, nước, giao thông và chính sách ưu đãi tại các KCN, KKT, KCNC.

“Việt Nam đã sẵn sàng về hạ tầng và các điều kiện cần thiết để đón nhận dự án đầu tư của các doanh nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ”- Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định.

Lê Kim Liên