Khám phá điều kỳ lạ trong ngôi mộ cổ tại Siberia

Theo tin tức khoa học trên tờ Live Science hôm qua, các nhà khảo cổ cho biết họ đã thực hiện một cuộc khám phá một  hiện tượng lạ ở Siberia: ngôi mộ của một người mẹ trẻ và cặp song sinh của mình về 7.700 năm trước đây, được biết họ đã chết vì ca sinh khó. Phát hiện này có thể là bằng chứng cổ xưa nhất được xác nhận của cặp song sinh đầu tiên trong lịch sử, và là một trong những minh chứng sớm nhất của hiện tượng chết non (chết trong khi sinh). 

Khám phá hiện tượng lạ trong ngôi mộ tại Siberia

Ngôi mộ lần đầu tiên được khai quật vào năm 1997 tại một nghĩa trang thời tiền sử ở Irkutsk, một thành phố của Nga gần mũi phía nam của hồ Baikal, hồ nước ngọt sâu nhất và lâu đời nhất trên thế giới. Nghĩa trang này được mệnh danh là Lokomotiv được tạo thành trong quá trình xây dựng các tuyến đường sắt xuyên Siberia năm 1897. Bởi vì nghĩa trang này bị che lấp dần do phát triển thành phố, nên nó đã không được khai quật hoàn toàn. Tất cả 101 của các hài cốt được tìm thấy cho đến nay tại Lokomotiv- di tích là người của một cộng đồng người săn bắt hái lượm mà đi lang thang quanh khu vực từ 8.000 đến 7.000 năm trước đây.

Angela Lieverse, một nhà khảo cổ học tại Đại học Saskatchewan ở Canada, nghiên cứu về các cộng đồng này với dự án khảo cổ học Baikal-Hokkaido. Trong năm 2012, Lieverse đã xem xét lại một số xương tìm thấy tại Lokomotiv đang được lưu giữ tại trường đại học bang Irkutsk. Ban đầu, những hài cốt trong ngôi mộ đã được khẳng định là một người mẹ 20-25 tuổi, và đứa con duy nhất. Nhưng khi tiến sĩ Lieverse kéo ra khỏi hộp hài cốt của thai nhi thì ngay lập tức nhận ra còn có tới bốn hoặc năm của xương dễ vỡ giống hệt nhau. Điều đó khiến các nhà khảo cổ giật mình phát hiện ra đây là 1 cặp song sinh. 

Các xương của thai nhi đều được tìm thấy trong khu vực xương chậu của người mẹ và giữa hai đùi cô. Bằng cách phân tích các vị trí ban đầu của phần còn lại, tiến sĩ  Lieverse tái tạo một giả thiết chấn thương khi sinh con mà ngay cả ngày nay - với y học hiện đại  sẽ rất nguy hiểm cho người mẹ khi sinh con. Có thể  một đứa bé đã được sinh ngược và ra được một phầncòn đứa thứ hai được sinh xuôi thì vẫn còn đang trong bụng. Lieverse cho biết rằng em bé sinh ngược có thể đã bị mắc kẹt hoặc bị khóa với anh/ chị em của mình, dẫn đến người mẹ không thể sinh. Lý giải điều này, tiến sĩ Lieverse giải thích: bởi rất ít dịch chuyển sau khi chết, các xương tìm thấy tại Lokomotiv được đặt y nguyên trên cơ thể người mẹ, thậm chí cả xương sườn và xương nhỏ trong tay.

 

Các nhà khảo cổ tìm ra điều đặc biệt của hiện tượng lạ trong ngôi mộ cổ

Điều nổi bật trong cuộc khảo cứu lần này là các trường hợp tử vong trong khi sinh và các trường hợp sinh đôi có trước giờ rất khó để xác định trong hồ sơ khảo cổ học. Đã có một số trường hợp các em bé cùng tuổi chôn trong ngôi mộ tương tự, nhưng ngay cả khi các nhà khảo cổ đã kiểm nghiệm ADN nhưng điều này cũng khó để khẳng định đó là 1 cặp song sinh. Cái chết của mẹ đã được phổ biến trong thời tiền sử.

Tuy nhiên, thật khó để tìm thấy những bằng chứng khảo cổ của một người phụ nữ chết trong khi sinh - ngay cả khi người mẹ đã chết với một em bé vẫn còn bên trong bụng. Ví dụ, ở La Mã cổ đại, pháp luật Lex Caesaria bắt buộc rằng nếu một người phụ nữ mang thai đã chết, em bé phải được mổ lấy ra để chon cất riêng. Và xương của thai nhi cũng là khá mong manh và ít có khả năng sống sót hơn so với xương người lớn. Bởi vậy, thật khó để các nhà khảo cổ khẳng định được trên cơ sở cùng chon cất này là của cặp song sinh hoặc tử vong trong khi sinh. Thế ngưng, cho đến cuộc khám phá mới đây về ngôi mộ của người mẹ sinh đôi tại Lokomotiv đã đầy đủ minh chứng cho việc tìm ra được ngôi mộ của người chết khi sinh đôi đầu tiên trong lịch sử loài người.

Thùy Nguyễn