'Sống cùng lịch sử' đầu tư khủng, quảng cáo nhỏ giọt như thời bao cấp

Đầu tư tiền khủng vẫn phải đối mặt với thất bại

Sống cùng lịch sử được đầu tư đến 21 tỷ đồng nhưng lại “chết” chỉ sau 2 tuần công chiếu

Hơn 60 năm, từ khi ra đời đến nay, ngành điện ảnh Việt Nam đã trải qua không ít những thăng trầm,biến cố. Những bộ phim cách mạng ở thời điểm cách đây vài chục năm đã vươn tới đỉnh cao bằng những tác phẩm nghệ thuật giá trị. Đó là những tác phẩm thể hiện sức sáng tạo dồi dào, tinh thần lao động nghiêm túc, cũng như tinh thần đoàn kết gắn bó của những ekip sản xuất.  Nếu như điều kì diệu từ những năm tháng ấy sẽ mãi là niềm tự hào của nền điện ảnh cả nước. Thì những ngày tháng gần đây, khi báo chí xôn xao đặt nhiều câu hỏi về sự ra đời trong im lặng của một bộ phim lịch sử được đầu tư đến 21 tỷ đồng nhưng lại “chết” chỉ sau 2 tuần công chiếu.

Bộ phim Sống cùng lịch sử là bộ phim do Nhà nước đặt hàng cho Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất nhân dịp kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Bộ phim triệu đô được chuyển xen kẽ giữa yếu tố lịch sử pha lẫn hiện đại kể về hành trình “phượt”. Mặc dù ra rạp cùng lúc với hàng loạt những bộ phim giải trí của các hang tư nhân như Scandal 2, Mất xác…  Những bộ phim này thậm chí được khán gỉa biết đến rầm rộ trước ngày công chiếu do ekip truyền thông làm việc hiệu quả và khá chuyên nghiệp từ khâu quảng bá hình ảnh diễn viên, quảng bá thông điệp của bộ phim. Trái ngược hoàn toàn với những bộ phim giải trí, hút khác, số lượng người biết đến Sống cùng lịch sử dường như chỉ là những người trong cuộc,hoặc những người quan tâm yêu mến điện ảnh thực sự. Bởi chỉ khi thông tin ngừng chiếu của phim được đăng tải thì cả độc giả và những người ngoài cuộc mới ngỡ ngàng.

Thực tế, có rất nhiều bộ phim được đầu tư với mức kinh phí lớn, các nhà làm phim đổ khá nhiều công sức, tiền của, nếm mật nằm gai với từng cảnh quay, lăn lộn với từng chi tiết, phân đoạn mới hoàn thành. Tuy nhiên, khi trình chiếu tại các rạp chiếu phim thì số lượng người xem đến thấp hơn mức tưởng tượng. Trước Sống cùng lịch sử, đã có những bộ phim điển hình như Ký ức điện biên (13,3 tỷ), Giải phóng Sài Gòn (12,5 tỷ). Thế nhưng, khi phim được đưa ra rạp trình chiếu, thì các rạp lại rơi vào tình trạng “khách vắng  teo”.  Bên cạnh đó, có những bộ phim giải trí chưa hẳn đã xuất sắc nhưng vẫn kéo được khán giả ra rạp, thậm chí có những bộ phim thị trường doanh thu tăng vùn vụt chỉ sau một thời gian ngắn ra rạp.

Từ chu trình làm phim thời bao cấp

Hãng phim truyện Việt Nam chi chưa đến 50 triệu để làm quảng bá phim đến công chúng, một con số chẳng thấm vào đầu trong số  21 tỷ

Đạo diễn Thanh Vân đã từng chia sẻ trong buổi họp bao ra mắt Sống cùng lịch sử, ông cho rằng bản thân ekip sản xuất bộ phim của ông không quá coi trọng yếu tố kinh doanh mà tập trung truyền tải các thông điệp lịch sử đến khán giả. Nhưng có một sự thật hiển nhiên là nếu khán giả không biết đến phim, không vào rạp xem phim thì làm sao có thể "truyền tải thông điệp lịch sử" như mong muốn của các nhà làm phim.

Đối với Sống cùng lịch sử, nhiều khán giả cho rằng cho Hãng phim truyện Việt Nam chi chưa đến 50 triệu để làm quảng bá phim đến công chúng, một con số chẳng thấm vào đầu trong số đầu tư 21 tỷ. Chính sự đầu tư không hợ lý đã khiến bộ phim chịu thất bại thảm hại và phải “nhập kho” lặng lẽ như những bộ phim trước đó. Sống cùng lịch sử là bộ phim do Nhà nước đặt hàng, nghĩa là theo quy trình này, phim được sản xuất bằng tiền Nhà nước, rồi cũng chính Nhà nước giao việc phát hành phim- bán phim- chiếu phim – thu hồi vốn cho các cơ quan phát hành mà chẳng quan tâm tới hiệu quả của nó như thế nào.

Cũng theo đạo diễn Thanh Vân cho biết: “ Kinh phí làm phim nhà nước, dù nhiều hay ít, thì mọi thứ bắt buộc phải theo barem bất di bất dịch của Bộ Tài chính. Tùy điều kiện thực tế của quá trình làm phim mà kinh phí có thể tăng cao, như bộ phim Sống cũng lịch sử mà tôi vừa làm, con số đã lên gần 21 tỷ đồng. Nhưng trong số đó,  toàn bộ số tiền dùng cho các hoạt động quảng bá mang bộ phim đến gần hơn với công chúng chỉ vỏn vẹn không đến 50 triệu đồng. Đây còn là con số còn tương đối lớn, vài năm trước thường chỉ dưới 30 triệu. Nó giống như cha mẹ may áo cho con nhưng lại tiếc tiền mua cái khuy để đơm vào.”

Đó là điều hoàn toàn trái ngược với cụ thế làm phim ở thời điểm hiện  tại, khi họ có sự liên kết chặt chẽ, có hiệu quả trước các khâu theo chu trình quảng cáo tiếp thị - bán phim – thu tiền – sản xuất – phát hành – thu hồi vốn. Chính cách làm chuyên nghiệp này cũng khiến những bộ phim ra đời được chăm chút, gọt giũa kĩ hơn. Đặc biệt, để đảm bảo cho doanh thu và sức sống của bộ phim, kinh phí truyền thông cho một bộ phim tư nhân vào loại thấp cũng tới vài trăm triệu đồng.

Đến những hạt sạn khiến bộ phim kém hấp dẫn

Sống cùng lịch sử mang nặng tính chất tuyên truyền nhiều hơn yếu tố nghệ thuật.

Cuộc sống thay đổi, nhu cầu tìm hiểu và tiếp nhận thông tin của khán giả ngày càng phong phú khi có sự ra đời của hàng trăm bộ phim bom tấn đổ về các rạp mỗi năm. Khi đời sống của con người ngày càng cao, trình độ dân trí tăng lên, điều đó đồng nghĩa với nhu cầu thưởng thức của khán giả cũng trở lên khắt khe hơn. Trước hàng ngàn sự lựa chọn, ắt hẳn người ta sẽ lựa chọn cho mình những bộ phim chất lượng, hình ảnh và nội dung phù hợp với cuộc sống, cách sống và môi trường sống ở hiện tại.

Với sự tự tin của mình, cả ekip Sống cùng lịch sử đã khiến khán giả không khỏi thất vọng khi trong phim còn tồn tại khá nhiều những hạt sạn khiến bộ phim kém hấp dẫn. Bộ phim được sử dụng thủ pháp xen kẽ giữa cuộc sống của những người hiện tại được sống lại trong quá khứ, nhưng chính những cảnh quay trau truốt, trẻ trung hiện đại và cách truyền tải nội dung cứng nhắc, thiếu tự nhiên bên cạnh yếu tố sản xuất còn thiên về cách thể hiện lối mòn, cốt truyện còn xa rời thực tế, lời thoại cũ kĩ  khiến bộ phim mang nặng tính chất tuyên truyền nhiều hơn yếu tố nghệ thuật.

Bên cạnh đó, những cảnh nóng xuất hiện trong phim cũng khiến người xem khó chịu với mô túyp chung của phim nhựa truyền thống khi 3 yếu tố chính Bi – hài – sex. Đặc biệt, xem phim Sống cùng lịch sử có những hình ảnh đạo diễn thể hiện khiến người xem ngỡ ngàng, không hiểu rõ nguyên nhân vì sao diễn viên có những hành động bộc phát, khó hiểu. Chưa kể, thành công của một bộ phim không thể không đề cập đến diễn viên, họ được xem là linh hồn của phim. Tuy nhiên, với Sống cùng lịch sử, ekip diễn viên chưa hoàn toàn nhập tâm vào vai diễn, chưa cảm nhận được hết một thời gian khó nơi bom đạn chiến trường thì làm sao có thể truyền tải được hết cái chất của những người lính thực sự?

Đỗ Linh