Có thể bị lú lẫn nếu quá lệ thuộc vào thuốc an thần trị chứng mất ngủ

Thuốc an thần "vị cứu tinh" trị giấc ngủ của nhiều người

Mất ngủ hay rối loạn giấc ngủ là tình trạng giảm chất lượng giấc ngủ khiến cho cơ thể trở nên mệt mỏi, không tỉnh táo nguy hiểm hơn là dẫn tới tình trạng trầm cảm khó chữa.

Những dấu hiệu cụ thể của chứng khó ngủ là khó vào giấc, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc, thời gian ngủ ngắn, thức dậy sớm...Để cải thiện tình hình giấc ngủ cho mình, nhất là những người cao tuổi đã tìm đến những loại thuốc an thần.

Vốn bị mất ngủ từ nhiều năm nay nên giấc ngủ đối với bà Ph (Hà Nội) như một cơn ác mộng kéo dài ngày này qua ngày khác. Để cải thiện giấc ngủ của mình bà Ph tự mua thuốc an thần ngoài hiệu mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Do dùng quá nhiều nên hiện bà phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc kiểu như bị nghiện. Bà Ph cho chia sẻ, nếu không có thuốc bà không thể ngủ được cho tới sáng, tinh thần lúc nào cũng ủ rũ, mệt mỏi.

Tương tự bà Ph, ông V 65 tuổi cũng ở Hà Nội chia sẻ, giấc ngủ đủ đầy đối với ông không hề có từ 5 năm nay nên mỗi khi muốn chìm sâu vào giấc ngủ ông cũng cần đến thuốc an thần. Từ ngày uống thuốc như kiểu đến bữa phải ăn cơm dù ngủ được nhưng thấy người lúc nào cũng lơ mơ không tỉnh táo nhiều khi giống như cảm giác bị say xe rất khó chịu.

Tác dụng phụ nguy hiểm khi nghiện thuốc an thần

Theo các chuyên gia Y học, cần lưu ý mất ngủ là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Có thể do ngoại cảnh như: tiếng ồn, lạ nhà, sự phiền muộn, chất kích thích (trà, cà phê, rượu), thuốc (chống trầm cảm, kích thích hệ thần kinh trung ương, glucocorticoid…), sai lầm trong ăn uống (no quá, đói quá).

Có thể do bệnh tiềm ẩn như bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, trầm cảm, hô hấp, xương khớp, tim mạch, nội tiết...nhưng để cải thiện giấc ngủ của mình nhiều người không đi khám bác sĩ đã tự ý ra hiệu mua thuốc an thần về để điều trị chứng mất ngủ của mình. Điều này sẽ vô cùng nguy hiểm tới sức khỏe bởi nhiều người chỉ biết uống chứ không hiểu hết về tác dụng phụ của thuốc.

Thực chất, theo các chuyên gia, thuốc an thần còn có tên là thuốc an thần giải lo hay thuốc an thần gây ngủ vì có tác dụng an thần nếu dùng liều thấp, tức làm giảm sự đáp ứng với kích thích ngoại cảnh đưa đến giảm lo lắng, bồn chồn, bất an; gây ngủ nếu dùng liều cao hơn, tức khởi phát và duy trì giấc ngủ khi bị mất ngủ.

Các nghiên cứu về thần kinh học cho thấy, thuốc an thần có tác dụng làm tăng hoạt tính của GABA và do đó làm cho điện thế màng của tế bào thần kinh rơi vào tăng phân cực. Sự tăng phân cực này làm tế bào bị ức chế, không tiếp nhận thêm các kích thích thần kinh. Sự ức chế này đưa cơ thể vào trạng thái buồn ngủ và vào giấc. Độ nông hay sâu, ngắn hay dài của giấc ngủ hoàn toàn phụ thuộc vào loại thuốc bạn dùng, liều lượng và cách thức dùng. Những yếu tố này có tác động lớn trong việc dùng thuốc an thần để ngủ và để trị bệnh.

Tuy nhiên do thành phần an thần của thuốc sẽ tác động lên hệ thần kinh trung ương và có tác dụng tạo ra giấc ngủ gần giống với giấc ngủ sinh lý. Sẽ rất có hại cho tế bào thần kinh nếu dùng không đúng loại thuốc này.

Thuốc an thần giải lo có thể gây ra các tác dụng phụ có hại như: lú lẫn, ảnh hưởng đến trí nhớ, nhận thức, làm thay đổi thái độ, hành vi… Nhưng nguy hại nhất là gây nghiện giống như ma túy.

Ngoài ra, uống thuốc an thần đều gây buồn ngủ do đó nó ảnh hưởng rất lớn đến công việc của bạn, nhất là những người lao động chân tay. Cho nên, nhớ các công việc ngày hôm sau là gì mà chọn cách dùng thuốc an thần thế nào. Một nguyên tắc của thuốc an thần là không được dùng kéo dài. 

Cần đặc biệt lưu ý, thuốc an thần gây ngủ là thuốc hướng thần cần được dùng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua dùng vì dùng sai sẽ bị nghiện rất nguy hiểm. 

Riêng đối với rối loạn lo âu đưa đến mất ngủ do trầm cảm sẽ được chỉ định dùng thuốc chống trầm cảm như: amitryptilin, nortryptilin hoặc trazodon, sertralin... Tuy nhiên, các loại thuốc này cũng phải được bác sĩ cho dùng, không nên tự ý dùng vì dùng không đúng sẽ gặp nguy hiểm. Đặc biệt, không nên sử dụng khi đang lái xe bởi việc gây buồn ngủ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự an toàn cho bản thân.

 An Dương