Trẻ sơ sinh đối mặt với nguy cơ mắc dị tật cao hơn khi mẹ dùng kháng sinh trong thai kỳ

Một nghiên cứu mới nhận thấy việc nếu sản phụ sử dụng macrolide, nhóm kháng sinh phổ biến được dùng để điều trị nhiễm trùng ngực và đường tiết niệu, có thể làm tăng khả năng bị rối loạn tim, bộ phận sinh dục và não của trẻ sơ sinh

Phần lớn các loại kháng sinh đều an toàn khi dùng trong thai kỳ, ví dụ như penicillin, nhưng nghiên cứu này đã làm dấy lên mối lo ngại mới về nhóm macrolide, bao gồm các loại kháng sinh phổ biến như erythromycin, clarithromycin và azithromycin.

Những nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học College London cho biết, các phương pháp điều trị này đã được khoảng 3% phụ nữ mang thai ở Anh sử dụng trong vòng 26 năm qua.

Tổng cộng có 31% sản phụ dùng thuốc kháng sinh trong thai kỳ, với 21% sử dụng penicillin. Tuy nhiên nếu người bệnh bị dị ứng penicillin thì macrolide là một trong những thuốc thường xuyên được kê toa để thay thế.

Công trình nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y khoa Anh, đã phát hiện ra những em bé có mẹ uống macrolide trong 3 tháng đầu của thai kỳ có khả năng sinh ra bị khuyết tật cao hơn khoảng 55% so với những người mẹ dùng penicillin.

Một số loại macrolide có cảnh báo rằng không nên dùng trong thai kỳ nhưng những loại khác, bao gồm erythromycin, được ghi vào danh sách chính thức là không có hại khi dùng trong thai kỳ.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một cơ sở dữ liệu với hơn 1 triệu trẻ em sinh ra ở Anh từ năm 1990 đến năm 2016, được theo dõi cho đến khi 6 tuổi. Trong đó có 105.000 bà mẹ đã dùng macrolide hoặc penicillin khi mang thai.

Các dị tật lớn đã xuất hiện ở 186 trong số 8632 trẻ có mẹ được kê đơn macrolide và 1666 trong số 95.973 trẻ có mẹ được kê đơn penicillin tại bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ.

Sau khi điều chỉnh số liệu của các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến những phát hiện này, các nhà nghiên cứu đã tính toán rằng cứ 28 trên 1000 trẻ sơ sinh có mẹ dùng macrolide trong 3 tháng đầu mang thai sẽ bị dị tật bẩm sinh.

Macrolide dẫn đến nguy cơ mắc dị tật cao hơn 55% so với penicillin, dẫn đến 18 khuyết tật trên 1000 ca sinh, gần như là nguy cơ chung mà bất kỳ em bé nào sẽ được sinh ra với khiếm khuyết về sức khỏe.

Mặc dù nguy cơ lớn nhất đã được nhìn thấy trong 3 tháng đầu tiên, dùng macrolide tại bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ đều đẩy nguy cơ dị tật bẩm sinh lên 23% khi so sánh với penicillin.

Giáo sư Ruth Gilbert, nhà nghiên cứu tại Viện Sức khỏe Trẻ em UCL Great Ormond, cho biết: "Phát hiện của chúng tôi cho thấy sẽ tốt hơn nếu các bà mẹ tránh dùng macrolide khi mang thai. Tuy nhiên phụ nữ cũng không nên ngừng dùng kháng sinh khi cần thiết, vì nhiễm trùng không được điều trị ẩn chứa nhiều nguy hiểm cao hơn đối với thai nhi".

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng quy mô của rủi ro vẫn rất thấp.

Nhà nghiên cứu Heng Fan cho biết: "Những phát hiện này cho thấy cứ mỗi 1000 trẻ có mẹ dùng macrolide thay vì penicillin trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì sẽ có thêm 4 trẻ em sẽ được sinh ra với dị tật tim mạch".

Bác sĩ Pat O'Brien, phó chủ tịch của Đại học Phụ sản và Bác sĩ Phụ khoa Hoàng gia, cho biết: "Điều quan trọng là phải nhận ra rằng nhiễm trùng không được điều trị trong khi mang thai, như nhiễm trùng nước tiểu và ngực, có thể gây hại cho cả mẹ và bé, vì vậy điều quan trọng là họ nhận được phương pháp điều trị phù hợp".

Trên cơ sở những phát hiện của nghiên cứu này, việc thận trọng khi sử dụng loại kháng sinh này trong thai kỳ là cần thiết cho đến khi các nghiên cứu sâu hơn được thực hiện để làm rõ liệu nó có thực sự làm nguy cơ trẻ bị dị tật gia tăng hay không.

Ông nói thêm: "Trong một số trường hợp, ví dụ ở phụ nữ dị ứng với penicillin hoặc kháng với các loại kháng sinh khác, erythromycin có thể là loại kháng sinh phù hợp duy nhất".

Trong tình huống này, dường như rủi ro nhiễm trùng không được điều trị sẽ lớn hơn rủi ro do sử dụng erythromycin. Nhưng Gino Pecoraro, phó giáo sư tại Đại học Queensland, Úc, cho biết: "Việc lấy dữ liệu để tìm kiếm các tác dụng phụ đã trở thành một xu hướng đáng lo ngại trong nghiên cứu y học.

Những nghiên cứu kiểu quan sát này không đủ sức mạnh để chứng minh nguyên nhân và có thể gây lo lắng không cần thiết ở phụ nữ mang thai, thậm chí dẫn đến việc họ từ chối những phương pháp điều trị quan trọng.

Những lợi ích của việc sử dụng thuốc nên được cân nhắc với những rủi ro cho người mẹ và trẻ sơ sinh nếu không điều trị và khi có sự thay thế an toàn và sẵn có hơn, loại thuốc đó nên được ưu tiên".

Hương Giang (theo: dailymail)