Bác sĩ chỉ ra những thành phần trong sữa giả khác sữa đạt chuẩn như thế nào?

Bác sĩ Lê Thảo Nguyên, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn cho biết, việc sử dụng sữa giả có thể khiến người dùng thiếu hụt vi chất nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người đang điều trị bệnh.

Một số triệu chứng thường gặp bao gồm rối loạn tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy, dị ứng… Thậm chí, nếu sữa được sản xuất và bảo quản trong điều kiện không đảm bảo an toàn vệ sinh, nguy cơ nhiễm nấm mốc, vi khuẩn, tạp chất, gây ngộ độc là rất cao - đặc biệt nguy hiểm với những người có hệ miễn dịch yếu.

Theo đó để đánh giá chất lượng sữa, người tiêu dùng không thể chỉ dựa vào mẫu mã, hình ảnh hay lời quảng cáo. Điều quan trọng nhất nằm ở thành phần dinh dưỡng thực tế có trong sản phẩm. Sữa đạt chuẩn không chỉ cung cấp đầy đủ năng lượng, mà còn cần đảm bảo hàm lượng các vi chất thiết yếu như protein, DHA, canxi, chất xơ hòa tan… Những thành phần này đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch, phát triển trí não, hệ tiêu hóa và quá trình phục hồi sức khỏe cho người bệnh.

Bác sĩ Nguyên cho biết sự khác biệt giữa sữa đạt chuẩn và sữa kém chất lượng là rất rõ ràng nếu đối chiếu qua các tiêu chí dinh dưỡng. Việc nhận biết chính xác sẽ giúp người tiêu dùng chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Sữa bột chất lượng, đạt chuẩn cần có đầy đủ các thành phần cơ bản như canxi, vitamin D...Ảnh minh họa

Đối với thành phần dinh dưỡng Protein sữa đạt chuẩn phải trên 10%, sữa giả có thể pha loãng hoặc không có. Thành phần DHA, A thì sữa đạt chuẩn bổ sung đầy đủ còn sữa giả không phát hiện hoặc chỉ có dấu vết.

Thành phần vitamin D, canxi sữa đạt chuẩn có hàm lượng rõ ràng, sữa giả thiếu hụt nghiêm trọng. Chất xơ hòa tan sữa đạt chuẩn có thể giúp tiêu hóa nhưng sữa giả không có hoặc lượng không đủ. Đối với thành phần đường, chất tạo ngọt thì sữa đạt chuẩn sẽ được kiểm soát còn sữa giả có thể sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc.

Đối với thành phần hương liệu sữa đạt chuẩn sẽ được kiểm soát còn sữa giả có nguy cơ dùng hương tổng hợp độc hại. Độc chất hay tạp chất sữa đạt chuẩn không phát hiện còn sữa giả có nguy cơ chứa tạp chất, tồn dư hóa chất hoặc chất cấm gây hại sức khỏe.

Do đó, theo bác sĩ Lê Thảo Nguyên, dù sữa giả ngày càng được làm tinh vi, người tiêu dùng vẫn có thể nhận biết qua một số dấu hiệu phổ biến sau:

Quan sát bao bì: Sữa thật có bao bì sắc nét, thông tin in rõ ràng, hạn sử dụng thường được in nổi hoặc dập sâu. Trong khi đó, sữa giả thường in mờ, có lỗi chính tả, tem dán lệch, dễ bong tróc hoặc bị tẩy xóa hạn dùng.

Kiểm tra bột sữa: Sữa thật có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, mịn, tơi xốp, mùi thơm nhẹ. Ngược lại, sữa giả có thể bị vón cục, đổi màu, có mùi lạ như chua hoặc lẫn hóa chất.

Quét mã vạch và kiểm tra nhãn phụ: Người dùng nên sử dụng ứng dụng như iCheck, Barcode Việt để tra cứu nguồn gốc sản phẩm. Sữa nhập khẩu chính hãng luôn có nhãn phụ tiếng Việt rõ ràng, đúng quy chuẩn.

Cảnh giác với giá bán: Sữa chính hãng thường có mức giá ổn định. Nếu sản phẩm được rao bán rẻ hơn thị trường từ 30-50%, chỉ xuất hiện trên các hội nhóm hoặc không có hóa đơn, đó có thể là hàng giả.

Phản ứng sau khi dùng: Nếu người dùng sữa, đặc biệt là trẻ nhỏ hoặc người bệnh, xuất hiện các triệu chứng như nôn ói, tiêu chảy, dị ứng, đầy bụng hoặc hồi phục chậm nên dừng sử dụng ngay và mang sản phẩm đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Tuy nhiên, bác sĩ Nguyên cũng lưu ý, đây chỉ là những dấu hiệu tham khảo ban đầu. Với thủ đoạn ngày càng tinh vi, nhiều loại sữa giả hiện nay có thể đánh lừa người tiêu dùng cả về mã vạch, tem nhãn đến mùi vị. Do đó, lựa chọn an toàn nhất là mua sữa từ nhà phân phối uy tín, có đầy đủ giấy tờ nhập khẩu, kiểm định chất lượng và tem nhãn chính hãng.

Liên quan tới tiêu chuẩn sữa hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7979:2018 để áp dụng cho các loại sữa bột và cream bột để sử dụng trực tiếp hoặc chế biến tiếp theo. Chỉ sử dụng các phụ gia thực phẩm trong các giới hạn theo quy định. Các sản phẩm thuộc đối tượng của tiêu chuẩn này phải tuân theo các mức tối đa về chất nhiễm bẩn được quy định trong TCVN 4832:2015.

Khi sữa được dùng trong chế biến các sản phẩm thuộc đối tượng của tiêu chuẩn này phải tuân thủ các mức tối đa về chất nhiễm bẩn và độc tố được quy định trong TCVN 4832:2015.

Các sản phẩm thuộc đối tượng của tiêu chuẩn này nên được chuẩn bị về xử lý theo các điều tương ứng của TCVN 5603 (CAC/RCP 1-1969); Quy phạm thực hành về nguyên tắc chung đối với vệ sinh thực phẩm TCVN 11682 (CAC/RCP 57-2004); Quy phạm thực hành vệ sinh đối với sữa và sản phẩm sữa và các tiêu chuẩn liên quan khác như quy phạm thực hành vệ sinh và các quy phạm thực hành; Các sản phẩm này cần tuân thủ tiêu chí vi sinh vật được thiết lập theo TCVN 9632:2016 (CAC/GL 21-1997) về nguyên tắc thiết lập và áp dụng các tiêu chí vi sinh đối với thực phẩm.

Tiêu chuẩn này cũng hướng dẫn việc bảo quản phải ghi trên bao bì hoặc trong các tài liệu kèm theo, ngoại trừ tên của sản phẩm, việc nhận biết lô hàng, tên và địa chỉ nhà sản xuất hoặc đóng gói được ghi trên bao bì. Việc nhận biết lô hàng, tên và địa chỉ nhà sản xuất hoặc đóng gói có thể thay bằng ký hiệu nhận dạng, với điều kiện là ký hiệu đó có thể nhận biết rõ ràng cùng với các tài liệu kèm theo.

Vân Thảo (T/h)