Báo động an ninh thông tin thời số hóa báo chí

Ngày 15/6, Tổng Biên tập The Washington Post Matt Murray xác nhận hệ thống email của tòa soạn đã bị tin tặc tấn công có chủ đích vào ngày 12/6. Để ứng phó, toàn bộ nhân viên buộc phải đặt lại thông tin đăng nhập chỉ một ngày sau đó. Cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn, song theo ông Murray, sự cố chỉ ảnh hưởng đến một số lượng hạn chế tài khoản nhà báo, chưa tác động đến hệ thống khác hay độc giả của tờ báo.

Thông tin từ The Wall Street Journal - đơn vị đầu tiên đưa tin cho thấy danh tính thủ phạm chưa được xác định. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng đây là hành vi của các nhóm gián điệp mạng có liên hệ với nhà nước, hoặc tội phạm mạng nhằm mục đích tống tiền và theo dõi tin bài trước khi công bố.

Một số nhà báo của toà của tờ The Washington Post bị tin tặc xâm nhập vào tài khoản email. Ảnh: Getty Imagaes

Vụ việc này gợi nhớ đến cuộc tấn công năm 2022 nhằm vào News Corp - công ty mẹ của The Wall Street Journal khiến email và dữ liệu của nhiều nhà báo bị xâm nhập. Gần đây nhất, đầu năm 2025, một trong bốn tập đoàn truyền thông lớn nhất nước Mỹ với đầy đủ công nghệ và chuyên gia cũng bị mã hóa dữ liệu, cho thấy ngay cả các hệ thống an ninh dày đặc cũng không tránh khỏi bị đột nhập.

Tại Việt Nam, Trung tâm An ninh mạng quốc gia (A05 - Bộ Công an) vừa phát hiện 4 cơ quan báo chí trong nước bị tấn công mạng. Theo thông tin từ Thiếu tá Trần Trung Hiếu - Phó Giám đốc Trung tâm An ninh mạng quốc gia, tin tặc đã xâm nhập hệ thống dữ liệu, đánh cắp tài liệu nội bộ, thậm chí có thể thay đổi nội dung bài viết, xóa tin bài hoặc chèn nội dung xấu độc.

Ông Hiếu cảnh báo, nếu để tin tặc chiếm quyền điều khiển hệ thống, hậu quả có thể vượt xa thiệt hại vật chất, ảnh hưởng đến uy tín báo chí và an ninh thông tin quốc gia. Theo ông, các cơ quan truyền thông cần tăng cường bảo mật dữ liệu, nhận diện sớm nguy cơ và phản ứng kịp thời trước các dấu hiệu xâm nhập.

Chia sẻ tại hội thảo chuyên đề do Báo Kinh tế đô thị tổ chức, ông Nguyễn Văn Hân - Phó Phòng Kinh doanh Trung tâm An toàn thông tin, Tập đoàn VNPT cho biết, đã có nhiều trang báo điện tử lớn tại Việt Nam bị tấn công trong những năm gần đây. Thiệt hại không chỉ là gián đoạn hoạt động mà còn mất mát dữ liệu quan trọng và uy tín.

Ông Hân nhấn mạnh, để bảo vệ an toàn thông tin, các cơ quan báo chí cần đảm bảo ba yếu tố cốt lõi: tính bí mật, toàn vẹn và sẵn sàng. Đặc biệt, ông đề xuất xây dựng "hệ miễn dịch không gian số" cho báo chí một cách tiếp cận tổng thể, từ hệ thống kỹ thuật đến con người. Trong đó bao gồm việc lắp đặt “bức tường lửa” chặn lưu lượng xấu độc, rà soát định kỳ các điểm yếu bảo mật và diễn tập ứng phó sự cố.

Không dừng lại ở giải pháp kỹ thuật, các chuyên gia cho rằng yếu tố con người bao gồm nhà báo, kỹ thuật viên và cả lãnh đạo tòa soạn cần được đào tạo bài bản về an toàn thông tin. Việc nâng cao nhận thức, tổ chức tập huấn định kỳ, xây dựng văn hóa số an toàn là yêu cầu không thể thiếu.

Đặc biệt, vai trò của người đứng đầu tòa soạn được xem là then chốt. Nếu không có chiến lược bảo mật rõ ràng và cam kết đầu tư dài hạn, hệ thống dù tiên tiến đến đâu cũng khó chống đỡ trước các cuộc tấn công ngày càng tinh vi. Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí cần chủ động phối hợp với cơ quan chức năng, doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước để sớm phát hiện và ngăn chặn rủi ro.

Thực tế cho thấy, trong bối cảnh chuyển đổi số đang làm thay đổi mạnh mẽ hoạt động báo chí, thì an ninh mạng không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là yếu tố sống còn để bảo vệ sứ mệnh thông tin và giữ vững lòng tin công chúng. Nếu không hành động sớm và dứt khoát, báo chí có thể trở thành “điểm yếu chí tử” trong mặt trận thông tin hiện đại.

Duy Trinh