Cảnh báo: Cúm gia cầm đe dọa nguồn thực phẩm toàn thế giới

Argentina và Uruguay đều tuyên bố tình trạng khẩn cấp vệ sinh quốc gia sau khi giới chức xác nhận các ca cúm gia cầm đầu tiên trong nước. Giá trứng đã lên mức kỷ lục trong năm ngoái khi dịch bệnh khiến hàng chục triệu con gà chết, khiến một số nước nghèo nhất thế giới không thể tiếp cận nguồn protein giá rẻ cơ bản vào thời điểm nền kinh tế toàn cầu đang lao đao vì lạm phát cao. Theo các chuyên gia, các loài chim hoang dã là nguyên nhân chính trong việc lây lan virus. Các loài thủy cầm như vịt có thể mang bệnh mà không chết và truyền bệnh cho gia cầm qua phân, nước bọt và các phương tiện khác bị ô nhiễm.

Tại Mỹ, Rose Acre Farms - nhà sản xuất trứng lớn thứ hai của đất nước - mất khoảng 1,5 triệu con gà mái tại địa điểm sản xuất ở hạt Guthrie, bang Iowa vào năm ngoái dù bất kỳ ai vào chuồng đều phải khử trùng, giám đốc điều hành Marcus Rust thông tin. Một trang trại của công ty ở hạt Weld, Colorado, bị nhiễm bệnh 2 lần trong vòng 6 tháng khiến hơn 3 triệu con gà chết. Mỹ, Anh, Pháp và Nhật Bản nằm trong số các quốc gia chịu tổn thất kỷ lục về gia cầm trong năm qua, khiến nhiều nông dân cảm thấy bất lực. Các chuyên gia nói rằng, mức độ virus tăng cao ở nhiều loại thủy cầm và các loài chim hoang dã khác có nghĩa là gia cầm phải đối mặt với rủi ro cao quanh năm. "Đó là cuộc chiến mới" - Bret Marsh, bác sĩ thú y cấp bang ở Indiana, Mỹ, cho hay.

 Cúm gia cầm đe dọa nguồn thực phẩm toàn thế giới. Ảnh minh họa

Cúm gia cầm là bệnh truyền nhiễm do virus có thể lây nhiễm không chỉ cho chim, mà cả con người và các động vật khác. H5N1 là dạng cúm gia cầm phổ biến nhất, nó có thể gây chết cho chim và dễ dàng ảnh hưởng đến con người. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, H5N1 được phát hiện lần đầu tiên ở người vào năm 1997 và đã giết chết gần 60% người mắc bệnh. Virus cúm gia cầm thường khiến gia cầm chết và toàn bộ đàn phải tiêu huỷ dù chỉ phát hiện 1 con có kết quả dương tính. Tiêm vaccine có thể làm giảm nhưng không loại bỏ được mối đe dọa từ virus. Tuy nhiên, Mexico và EU nằm trong nhóm tiêm chủng hoặc cân nhắc tiêm phòng cho gia cầm. Các đợt bùng phát của virus cúm gia cầm được ghi nhận ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Âu, châu Á và châu Phi.

Gregorio Torres - người đứng đầu bộ phận khoa học của Tổ chức Thú y Thế giới có trụ sở tại Paris, Pháp - cho hay, các loài chim hoang dã đã lây lan dịch bệnh ra khắp thế giới rộng hơn bao giờ hết, có khả năng mang theo lượng virus kỷ lục. Ông chia sẻ, virus này đã thay đổi từ những đợt bùng phát trước đó thành dạng virus có khả năng lây truyền cao hơn. Chuyên gia David Stallknecht tại Đại học Georgia, Mỹ, cho hay, mức độ virus cao ở các loài chim di cư quãng đường dài đã giúp virus lây lan sang các vùng mới của Nam Mỹ. Trong những tháng gần đây, các quốc gia bao gồm Peru, Ecuador và Bolivia cũng ghi nhận các ca bệnh đầu tiên. Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Ecuador áp đặt tình trạng khẩn cấp về sức khỏe động vật kéo dài 3 tháng vào ngày 29/11/2022, chỉ 2 ngày sau khi trường hợp đầu tiên được phát hiện. Đến nay, hơn 1,1 triệu con gia cầm đã chết ở Ecuador. Các ca gia cầm nhiễm bệnh ở Uruguay và Bolivia đã đưa dịch bệnh đến gần nước xuất khẩu thịt gà hàng đầu thế giới là Brazil.

Một số chuyên gia cho rằng, biến đổi khí hậu có thể góp phần vào sự lây lan toàn cầu của cúm gia cầm khi làm thay đổi môi trường sống và đường di cư của các loài chim hoang dã. Theo các chuyên gia, nông dân đang thử các chiến thuật khác thường để bảo vệ gia cầm, với một số nơi sử dụng máy móc phát ra tiếng động lớn để xua đuổi chim hoang dã - biện pháp phòng ngừa truyền thống hơn. Hãng thông tấn Reuters (Anh) đã trao đổi với trên 20 chuyên gia và nông dân ở 4 châu lục. Họ cho rằng sự phổ biến của virus cúm gia cầm trong tự nhiên là dấu hiệu cho thấy những đợt bùng phát sẽ không sớm suy giảm ở các trang trại gia cầm. Điều này làm gia tăng mối đe dọa đối với nguồn cung cấp thực phẩm của thế giới. Họ cảnh báo rằng nông dân phải coi căn bệnh này là một nguy cơ nghiêm trọng quanh năm, thay vì chỉ tập trung nỗ lực phòng ngừa trong mùa xuân, mùa di cư của các loài chim hoang dã.

 Khánh Mai (t/h)