Cảnh báo: Vi khuẩn kháng kháng sinh tăng trong mẫu đàm bệnh nhân

Nghiên cứu này của bác sĩ Võ Thị Ngọc Thúy và Lê Trần Nguyễn, được công bố tại hội nghị khoa học thường niên bệnh viện. Trong đó, tỷ lệ vi khuẩn đề kháng cao với các kháng sinh thuộc nhóm Cephalosporin, Aminoglycoside.... Các vi khuẩn Enterobacter, P. aeruginosa tỷ lệ đề kháng có xu hướng tăng hơn so với những năm trước.

Khi bị kháng thuốc, người bệnh phải nằm viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng ở tất cả nhóm tuổi. WHO dự báo đến năm 2050 chi phí do kháng kháng sinh trên toàn cầu lên tới 100 nghìn tỷ USD và gây ra khoảng 10 triệu ca tử vong trong mỗi năm. Hậu quả kinh tế của kháng kháng sinh được cho là nặng nề tương đương với khủng hoảng tài chính.

"Tình trạng đề kháng kháng sinh của vi khuẩn ngày càng gia tăng", nhóm nghiên cứu kết luận. Tại Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp, bệnh phẩm đàm chiếm tỷ lệ cao nhất trong các loại bệnh phẩm được xét nghiệm vi sinh để hỗ trợ bác sĩ trong việc lựa chọn kháng sinh, cập nhật phác đồ điều trị.

 Kháng kháng sinh tăng trong mẫu đàm bệnh nhân. Ảnh minh họa

Hai bác sĩ tác giả nghiên cứu dẫn số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm toàn cầu có khoảng 4,25 triệu người tử vong vì nhiễm khuẩn hô hấp cấp. Tại Việt Nam, thống kê của Bộ Y tế, các bệnh viêm phổi có tỷ lệ gần 700 trên 100.000 dân, cao nhất trong những bệnh nhiễm khuẩn hô hấp.

Nhiễm khuẩn hô hấp là một gánh nặng cho y tế, đặc biệt là trên bệnh nhân phải nhập viện, vì tình trạng đề kháng kháng sinh cũng như khuynh hướng kháng kháng sinh của vi khuẩn hiện nay ngày càng tăng.

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới, 1/3 số thuốc kháng sinh sử dụng ở nước ta được cho là "không phù hợp", dẫn đến kháng thuốc. Trong khi nhiều quốc gia phát triển vẫn sử dụng kháng sinh thế hệ một hiệu quả thì Việt Nam phải dùng tới kháng sinh thế hệ 3, 4. Theo Bộ Y tế, hầu hết cơ sở y tế Việt Nam đang đối mặt với tốc độ lan rộng các vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh.

Tại hội thảo do Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương phối hợp tổ chức đầu tháng 11, các nhà khoa học nêu thực trạng phần lớn thuốc kháng sinh ở nước ta được bán không có đơn của bác sĩ, trong khi nhiều người bán không đủ trình độ và kinh nghiệm nhưng vẫn tự ý kê thuốc cho người dân. Nhiều trường hợp cảm lạnh thông thường vẫn tự mua kháng sinh về sử dụng không cần thiết.

Theo các bác sĩ, kháng thuốc kháng sinh xảy ra khi các vi sinh vật (vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng) có khả năng tạo ra cách chống lại thuốc kháng sinh làm cho loại thuốc này không thể tiêu diệt hoặc làm giảm sự phát triển của chúng. Theo WHO, đây là mối nguy gây tăng chi phí điều trị, bệnh nặng và dẫn đến tử vong. 

Kháng thuốc làm cho các lần điều trị sau trở nên kém hiệu quả hoặc không hiệu quả, kéo dài thời gian nằm viện, tốn kém chi phí điều trị và nguy cơ tử vong cho bệnh nhân. Điều tồi tệ nhất khi bệnh nhân bị vi khuẩn đa kháng thuốc xâm nhập dẫn đến việc điều trị thuốc kháng sinh không còn tác dụng, nguy cơ tử vong cao vì suy đa tạng, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết…

Để phòng ngừa kháng thuốc kháng sinh, bác sĩ khuyến cáo người dân, không tự ý ra quầy mua thuốc kháng sinh hoặc xin kê đơn thuốc để mua mà không đi khám; Khi dùng thuốc kháng sinh theo đơn kê của bác sĩ cần uống đủ liều lượng và thời gian theo chỉ định; khi thấy bệnh khỏi triệu chứng cũng không được ngừng thuốc quá sớm hoặc tự ý mua thêm thuốc uống khi có dấu hiệu bất thường; Không tự ý rắc thuốc kháng sinh lên các vết thương hở, lở loét…

An Dương (T/h)