Chống buôn lậu, gian lận thương mại: Cần quyết liệt, mạnh mẽ hơn

author 06:22 30/11/2022

(VietQ.vn) - Chuyên gia kiến nghị để công tác phòng chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại đạt hiệu quả, các cơ quan chức năng cần quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa.

Buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp

Phát biểu tại toạ đàm “Chống buôn lậu và gian lận thương mại: Công tác phối hợp và chế tài xử phạt" vừa diễn ra, ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, những năm trở lại đây, cùng với xu thế hội nhập quốc tế và sự phát triển của đời sống kinh tế xã hội, Việt Nam trở thành điểm đến, là thị trường hấp dẫn cho các loại thương hiệu, sản phẩm và hàng hoá trong và ngoài nước.

Bên cạnh những thuận lợi cơ bản như tình hình sản xuất ngày một phát triển, hàng hoá đa dạng, phong phú, chất lượng sản phẩm ngày càng nâng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, Việt Nam đang phải đối diện với tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra hết sức phức tạp cả về quy mô lẫn tính chất, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất trong nước, gây thất thu ngân sách, thiệt hại lớn cho doanh nghiệp làm ăn chân chính và gây hoang mang, mất lòng tin đối với người tiêu dùng.

Để hạn chế và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, thời gian qua, Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương đã có những chỉ đạo, định hướng cụ thể, các đơn vị thực thi pháp luật vào cuộc quyết liệt, kịp thời nên tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Mặc dù vậy, vấn nạn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vẫn âm thầm diễn ra, với nhiều hình thức và phương pháp ngày càng tinh vi gây khó khăn cho cơ quan thực thi pháp luật. Đồng thời, tạo ra nhiều hệ lụy xấu cho doanh nghiệp, ảnh hưởng không nhỏ đến tính mạng, tài sản và quyền lợi người tiêu dùng, xa hơn nữa là tác động xấu tới toàn xã hội. Tình trạng hàng giả, hàng có nguồn gốc từ nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi.

Đặc biệt, ông Nguyễn Quang Vinh lo ngại, những tháng cuối năm, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; tiêu thụ hàng giả, hàng nhái trên thị trường sẽ tăng đột biến. “Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế nêu trên trước hết là do chúng ta chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc, chính quyền một số địa phương chưa quyết liệt trong chỉ đạo, thực hiện, một bộ phận cán bộ, công chức thiếu tinh thần trách nhiệm, yếu về chuyên môn, nghiệp vụ, ý thức tuân thủ pháp luật chưa cao, còn có biểu hiện nể nang, bao che, thậm chí có trường hợp “bảo kê” cho hành vi vi phạm pháp luật”, ông Nguyễn Quang Vinh cho hay.

 Quang cảnh buổi toạ đàm.

Cùng chung quan điểm, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Đức Lê chỉ ra nguyên nhân của thực trạng hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại phức tạp, tinh vi. Thứ nhất, lợi nhuận của hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là rất lớn. Bên cạnh đó, vấn đề dịch bệnh và đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu gây khan hiếm hàng hóa, các đối tượng lợi dụng nguồn cung hàng thật bị hạn chế, đơn vị sản xuất bị ảnh hưởng thì các đối tượng đã đưa ra sản phẩm hàng giả ngày càng nhiều hơn.

Thứ hai, ý thức của người tiêu dùng chưa cao, vẫn còn hiện tượng người tiêu dùng chưa nhận thức hết tác hại của việc mua, sử dụng hàng giả, hàng nhái, ham rẻ. Thứ ba, hiện nay nền tảng thương mại điện tử phát triển vượt bậc dẫn đến các đối tượng lợi dụng để bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. 

Thứ tư, sự vào cuộc của doanh nghiệp, cơ quan chức năng liên quan có lúc, có nơi chưa cao, chưa đồng bộ, xuyên suốt. Thứ năm, hệ thống pháp luật còn chưa đồng bộ, chồng chéo, dẫn đến việc khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý vi phạm của lực lượng chức năng; chế tài xử lý chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm.

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Ông Bùi Văn Hoàn, Cục phó Cục Điều tra Chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, theo báo cáo, số vụ chống buôn lậu qua biên giới đến nay giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm 2021. Tuy nhiên, buôn lậu hàng giả ở trong nước vẫn diễn ra rất phức tạp.

Theo ông Bùi Văn Hoàn, doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi và thông thoáng của Chính phủ, nhất là trong giai đoạn sau dịch COVID-19 đi sâu và len lỏi vào nội địa với nhiều thủ đoạn mới. Đối với hàng hoá xuất nhập khẩu, nhập hàng hoá giấu tên qua đường chuyển phát nhanh, đường hàng không; nhập nguyên liệu kinh doanh sản xuất và chuyển tiêu thụ nội địa, gây thất thu thuế nhà nước. Hay tình trạng nhập gia công, thay thế nhãn mác, làm giả xuất xứ rồi xuất đi nước thứ 3 ảnh hưởng đến thương hiệu Việt và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Đối mặt với tình trạng này, các doanh nghiệp làm ăn chân chính gặp nhiều khó khăn, thậm chí dẫn đến phá sản.

Đến nay, Cục Điều tra chống buôn lậu đã bắt và xử lý 14.700 vụ vi phạm, tổng trị giá hơn 5.100 tỷ, xử phạt và nộp ngân sách nhà nước 334 tỷ đồng, khởi tố 36 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố là 112 vụ.

Đánh giá kết quả thực hiện, từ đầu năm 2022, ông Bùi Văn Hoàn cho biết: thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Cục Điều tra chống buôn lậu triển khai nhiệm vụ đấu tranh chống hàng giả, gian lận thương mại trước và sau Tết Nguyên đán. Hiện nay, Cục Điều tra chống buôn lậu đã triển khai kịp thời Công điện 671 của Chính phủ tới Cục Hải quan các địa phương, các phòng ban, trong đó Cục Điều tra chống buôn lậu là nòng cốt để cùng xây dựng kế hoạch, đưa ra những định hướng đấu tranh, ngăn chặn kịp thời doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi để trục lợi. Tuy nhiên, để làm triệt để, cần có sự phối hợp, chung tay xử lý của cơ quan chức năng có liên quan.

Ông Bùi Văn Hoàn lấy đơn cử về việc khởi tố hơn 10 vụ hạt điều trong nước trong năm nay, cơ quan chức năng đã xử lý các doanh nghiệp lợi dụng chế độ thông thoáng để nhập khẩu, đưa tiêu thụ nội địa, trốn thuế rất lớn. Ngoài ra, Cục Điều tra chống buôn lậu đã xử lý các đối tượng lợi dụng việc hợp tác để cấp CO giả cho doanh nghiệp. Hiện nay, có khoảng 500 doanh nghiệp cấp CO giả, ảnh hưởng đến thương hiệu hàng hoá trên thị trường, trực tiếp đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

“Đây là vấn đề rất nhức nhối, trong Quy chế xử lý hàng giả và vi phạm sở hữu trí tuệ theo Nghị định 99 năm 2013 đối với hàng hoá xuất khẩu, cơ quan chức năng phát hiện thì không có chế tài xử lý, chỉ buộc tái xuất. Quy định này gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong quá trình xử lý” - ông Bùi Văn Hoàn nhấn mạnh.

Trong giai đoạn tới, Cục Điều tra chống buôn lậu tiếp tục phối hợp tốt với các cơ quan chức năng thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) thực hiện tốt công tác quản lý xuất nhập khẩu, ngăn chặn hiệu quả tình trạng buôn lậu và vi phạm sở hữu trí tuệ để người dân được tiêu dùng sản phẩm tốt, chất lượng, nhất là trong tháng cuối năm và Tết Nguyên đán sắp tới.

Lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra hàng hoá trên thị trường. Ảnh minh hoạ

Mạnh mẽ, quyết liệt hơn trong công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại

Theo ông Nguyễn Đức Lê, bám sát chỉ đạo của Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý thị trường đặt mục tiêu đến năm 2025, không để hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể bày bán tại Trung tâm thương mại, siêu thị, các cửa hàng tiện lợi…

Mục tiêu thứ hai là đến năm 2025 100% làng nghề không được phép sản xuất, bán công khai các sản phẩm hàng giả, hàng nhái. Bên cạnh đó là các tuyến phố du lịch tuyệt đối xóa bỏ bán hàng giả, hàng nhái. Không để Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế là nơi ngang nhiên bán hàng giả, hàng nhập lậu, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ.

“Việc đấu tranh chống hàng giả, hàng lậu là rất khó khăn, nếu doanh nghiệp, người tiêu dùng, các tổ chức quốc, cơ quan chức năng không thống nhất, đồng lòng phối hợp thì việc đấu trah còn nhiều khó khăn”, ông Nguyễn Đức Lê khẳng định.

Ở góc độ doanh nghiệp, Tổng thư ký Hiệp hội thuốc lá Việt Nam Nguyễn Triết kiến nghị, thời gian tới, lực lượng chức năng đặc biệt là lực lượng Quản lý thị trường tăng cường công tác quản lý thị trường nội địa, thường xuyên kiểm tra các điểm bán buôn, bán lẻ thuốc lá nhập lậu để kịp thời phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Cần ra quân đồng loạt xử lý kiên quyết, triệt để các cửa hàng bày bán thuốc lá lậu, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động để răn đe, ngăn ngừa các đối tượng dễ bị lôi kéo vào việc vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá nhập lậu. Từ đó giúp thay đổi nhận thức, hành vi của người vi phạm, về lâu dài sẽ có tác động tích cực hơn trong công tác phòng chống thuốc lá lậu, giảm thất thu ngân sách Nhà nước và đảm bảo an ninh trật tự xã hội.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam Vũ Văn Trung cũng cho rằng, 2 khó khăn lớn nhất trong hoạt động của tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiện nay là hành lang pháp lý và kinh phí hoạt động. Ông bày tỏ quan điểm, để phòng chống buôn lậu, hàng giả, chống gian lận thương mại, các cơ quan chức năng cần quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa. Cần phổ biến, tuyên truyền để nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Đồng thời, cần các quy định để điều kiện cho các tổ chức xã hội thực hiện công tác bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn.

Phong Lâm

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang