Chuyển đổi số trong truy xuất nguồn gốc: Giải pháp giúp thanh long Bình Thuận phát triển bền vững

Theo ông Nguyễn Đức Trí, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm khuyến nông tỉnh Bình Thuận, những năm gần đây, ngành hàng thanh long đang hết sức khó khăn trước sự chuyển biến mạnh mẽ của thị trường.

Hiện nay, định hướng sản xuất nông nghiệp bền vững đang chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế. Để thực hiện điều này thì ứng dụng chuyển đổi số là một trong những giải pháp ưu tiên hàng đầu, thiết thực nhất giúp ngành hàng thanh long thay đổi tư duy, giải pháp tiếp cận khách hàng, đặc biệt minh bạch hóa sản phẩm để nâng cao giá trị sản phẩm nhằm hướng đến những thị trường khó tính.

Được biết, dự án “Thúc đẩy đầu tư của tư nhân vào nông nghiệp các bon thấp và ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện NDC của Việt Nam” được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với UNDP thực hiện tại hai tỉnh Bình Thuận và Bạc Liêu nhằm thúc đẩy sự tham gia của khối tư nhân vào quá trình thực hiện NDC của Việt Nam. Một trong những nội dung quan trọng của dự án là hỗ trợ triển khai các giải pháp số hóa, hệ thống truy xuất nguồn gốc và hỗ trợ thông tin cho hai chuỗi cung ứng thanh long và tôm nhằm thúc đẩy chuyển đổi sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nước, sử dụng hợp lý tài nguyên và tạo ra ít phát thải.

Ứng dụng truy xuất nguồn gốc thanh long Bình Thuận giúp phát triển bền vững. Ảnh minh họa

Ngoài ra, theo ông Patrick Haverman - Phó trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, sau tôm, thanh long là nông sản thứ hai của Việt Nam ứng dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc carbon và đây sẽ là lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu. Hiện nay, nhiều thị trường xuất khẩu có yêu cầu và sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm tuân thủ các chuẩn mực "xanh", tiêu chuẩn "xanh" trong quá trình sản xuất.

Do đó, ông Patrick Haverman khuyến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần hỗ trợ nông dân nhiều hơn trong đổi mới sáng tạo quy trình sản xuất góp phần giảm phát thải, để xuất khẩu nông sản đến các thị trường xuất khẩu có giá trị kinh tế cao.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử theo dõi xuất xứ và dấu chân carbon trên trái thanh long Bình Thuận giúp người tiêu dùng biết rõ lượng phát thải carbon trong từng công đoạn sản xuất.

Hệ thống này do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) đang triển khai thí điểm trên trái thanh long được trồng tại Bình Thuận, lần đầu tiên giới thiệu tại Hội nghị chuyển đổi số hướng tới nông nghiệp xanh và phát triển bền vững.

Hệ thống này giúp người tiêu dùng trong nước và các nước nhập khẩu khi mua trái thanh long được trồng tại Bình Thuận có thể quét mã QR truy xuất nguồn gốc để biết rõ lượng khí carbon trong từng công đoạn sản xuất, biết được mức độ thực hành "xanh" hoặc thân thiện với môi trường của loại trái cây này.

Trong hệ thống này, các thiết bị thông minh lắp đặt tại vườn trồng sẽ tự động đo lường phát thải khí carbon và cập nhật lên không gian mạng, cho phép theo dõi và thống kê dấu chân carbon theo thời gian thực. Đặc biệt, công nghệ này còn phân tích để đưa ra các giải pháp giảm phát thải carbon trong sản xuất. Cụ thể, nếu vườn trồng chuyển đổi sử dụng điện chiếu sáng từ bóng compact sang đèn led sẽ giúp giảm tới 68% lượng phát thải từ sử dụng điện năng.

Ngoài ra, nếu trồng xen cây thân gỗ tại các bờ bao, đường ranh giới, khoảng trống trong vườn sẽ giúp hấp thu đáng kể lượng khí carbon do cây thanh long thải ra. Theo ước tính, nếu vườn trồng 100 - 300 cây thân gỗ/ha sẽ hấp thụ được 0,9 - 2,8 tấn CO2/ha/năm, tương đương giảm 20 - 45% lượng phát thải.

An Dương (T/h)