Chuyên gia y tế khuyến cáo không nên dùng động vật đã chết do mưa bão mổ thịt làm thực phẩm
Giải pháp quan trọng thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính với công cụ GRP
Lai Châu thu giữ lượng lớn bánh kẹo phục vụ tết Trung thu không đảm bảo an toàn
Hiện nay, do ảnh hưởng của bão số 3 Yagi, nhiều tỉnh phía Bắc bị ngập sâu trong nước. Hàng loạt gia súc, gia cầm bị chết. Trước tình trạng này, tiến sĩ Từ Ngữ, Hội Dinh dưỡng Việt Nam cho rằng, gia súc, gia cầm chết do mưa bão không phải dịch bệnh nhưng người dân cũng không nên giết mổ lấy thịt làm thực phẩm. Thịt động vật chết đuối thường nhanh chóng hỏng, mất hết dinh dưỡng hoặc nguy hiểm hơn là trong quá trình thối rữa, tạo độc tố gây hại sức khoẻ người tiêu dùng. Ngoài ra, môi trường nước lũ khiến thịt động vật dễ nhiễm các vi khuẩn như E.coli, Salmonella… nguy cơ gây ngộ độc rất cao.
Theo đó, các cơ quan quản lý đều khuyến cáo đối với gia súc, gia cầm chết trong nước lũ, người dân phun thuốc diệt côn trùng, thuốc sát trùng hoặc tưới dầu hỏa lên xác vật chết, chống các loài ăn thịt và côn trùng xâm nhập, đợi khi nước rút thì đem chôn lấp. Không giết mổ vận chuyển gia súc, gia cầm chết sang khu vực khác để tránh lây lan dịch bệnh sau lũ cũng như các vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể con người.
Trong điều kiện lũ lụt như hiện nay, vi sinh vật phát triển, ô nhiễm môi trường dễ dẫn tới ngộ độc thực phẩm xảy ra. Tiến sĩ Từ Ngữ khuyến cáo người dân cần chú ý ăn uống đảm bảo an toàn vệ sinh. Thực phẩm phải bảo quản có bao bì, tránh nước lũ tiếp xúc trực tiếp.
Không nên giết mổ động vật chết do mưa bão vì tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc cao. Ảnh minh họa
Đặc biệt, vùng lũ mất điện, thực phẩm trong tủ lạnh không còn an toàn. Cần kiểm tra kỹ từng gói thực phẩm xem có mùi, màu sắc lạ hay không. Thịt xay, thái lát; gia cầm; các loại cá; động vật có vỏ rất dễ hỏng khi không bảo quản ở môi trường lạnh. Một số vi khuẩn sản sinh ra độc tố không bị tiêu diệt khi nấu chín và có thể gây ngộ độc. Vì vậy nên bỏ đi.
Nguồn nước dùng chế biến thực phẩm cũng phải đảm bảo, được sát khuẩn, làm sạch theo khuyến cáo của cơ quan y tế. Không dùng đồ hộp đã hết hạn sử dụng, phồng, có mùi lạ. Nếu đang ở vùng lũ, nên để thực phẩm lên cao hơn mực nước, bảo quản trong hộp, bao bì tốt.
Sau khi nước rút, người dân cần vệ sinh sạch sẽ, rửa khử trùng các loại bát đĩa, dao thớt, nồi niêu đã tiếp xúc với nước lũ. Thực hiện ăn chín, uống sôi. Nấu vừa đủ ăn, không để thức ăn thừa lưu trữ qua bữa khác. Khử trùng tiêu độc nguồn nước, môi trường xung quanh.
Người dân không mua các thực phẩm không đảm bảo như thịt thâm đen, thịt trâu bò chết trong lũ, rau củ quả dập, nát. Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước sát khuẩn sau tiếp xúc với thực phẩm sống và trước bữa ăn.
Hiện nay Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã đề nghị các đơn vị phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung ương và địa phương kiểm soát chất lượng an toàn thực phẩm các loại lương thực, thực phẩm, nước uống do các tổ chức, cá nhân hỗ trợ đồng bào vùng lũ lụt nhằm đảm bảo không để các sản phẩm bị hỏng, mốc, dập vỡ, hết hạn sử dụng... đến tay người dân.
Sau bão lụt, nguy cơ ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm như tả, thương hàn, lỵ trực trùng cũng như các bệnh tiêu chảy do virus, viêm gan A, E… tăng cao, Cục An toàn thực phẩm cũng đề nghị các cơ sở y tế và trạm y tế trong vùng lũ tăng cường công tác giám sát. Nếu phát hiện các trường hợp rối loạn tiêu hoá, nghi ngờ ngộ độc thực phẩm phải kịp thời xử lý ngay, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến sức khoẻ người dân.
Liên quan tới thực phẩm không an toàn, theo các chuyên gia y tế, thực phẩm không an toàn là những thực phẩm bị nhiễm khuẩn, hết hạn sử dụng và nhiễm chất độc hại hoặc không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thực phẩm không an toàn là do nhiễm khuẩn và ô nhiễm môi trường; quá trình sản xuất, lưu trữ và vận chuyển thực phẩm không đúng cách; sự thay đổi trong môi trường và thời tiết; giả mạo và gian lận; khả năng kiểm soát yếu kém...
Người sử dụng thực phẩm không bảo đảm vệ sinh an toàn, cơ thể thường xuất hiện các triệu chứng ngứa, phát ban, khó thở, và sưng môi, sưng mắt…Để ngăn chặn có hiệu quả thực phẩm không an toàn, trước hết là ý thức tuân thủ của các chủ cửa hàng và từ nơi nuôi trồng, sản xuất...
Ngoài ra, người tiêu dùng nên mua thực phẩm tại những cơ sở uy tín, bảo đảm chất lượng. Kiểm tra và tìm hiểu kỹ các thông tin trên bao bì, nhãn mác; đồng thời, nói “không” với những sản phẩm có nhãn mác xuất xứ không rõ ràng.
Một số tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm
Hiện nay, trên thế giới mỗi nước sẽ có điều luật, quy định riêng về lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, chúng đều được dựa trên 02 tiêu chuẩn sau:
Tiêu chuẩn HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points): HACCP – Phân tích mối nguy và những điểm kiểm soát tới hạn. Đây là tiêu chuẩn tiếp cận dựa trên xác định rủi ro, và có hệ thống để ngăn ngừa ô nhiễm sinh – hóa học và vật lý của thực phẩm trong môi trường sản xuất , đóng gói và phân phối.
Khái niệm HACCP được thiết kế để chống lại những mối nguy hiểm đến sức khỏe bằng cách xác định vấn đề an toàn thực phẩm tiềm ẩn trước khi chúng xảy ra; thay vì kiểm tra các thực phẩm về các mối nguy hiểm sau thực tế. Tiêu chuẩn này đòi hỏi phải kiểm soát chất gây ô nhiễm tại một số các điểm chính trong quy trình sản xuất thực phẩm; tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc vệ sinh trong suốt quá trình sản xuất và phân phối.
Tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practices): GMP là tiêu chuẩn hướng dẫn nhằm đảm bảo chất lượng được quốc tế công nhận để sản xuất sản phẩm thực phẩm, đồ uống, dược phẩm, bổ sung chế độ ăn uống, mỹ phẩm và các thiết bị y tế. Các hướng dẫn này đưa ra những nguyên tắc chung mà cơ sở nhà sản xuất phải thực hiện. Nhằm đảm bảo rằng sản phẩm luôn có chất lượng cao trong khâu chế biến, sản xuất, phân phối; đồng thời an toàn cho người sử dụng. Bao gồm kiểm tra sản thực phẩm bắt buộc tại các điểm kiểm soát quan trọng.
Tại Việt Nam để kinh doanh sản xuất trong lĩnh vực thực phẩm, doanh nghiệp, cá nhân cần có đầy đủ giấy tờ theo quy định về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như quy trình sản xuất. Một số giấy tờ cần thiết như: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Chứng nhận cơ sở đủ ATVSTP; Giấy kiểm nghiệm thực phẩm; Giấy kiểm nghiệm môi trường (đối với các cơ sở sản xuất) và một vài giấy tờ khác tùy theo loại thực phẩm đang kinh doanh.
Vân Thảo (T/h)