Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nông sản - giảm tác động tiêu cực từ xung đột Nga - Ucraina
19:03 03/03/2022(VietQ.vn) - Xung đột Nga - Ucraina và kèm theo đó là các biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh mẽ của phương Tây cũng như phản ừng tứ phía Nga đã gây ra tác động toàn diện và sâu sắc đến kinh tế thế giới. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sẽ chịu tác động đáng kể từ xung đột này.
Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản là 3 thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của nông sản Việt
Nga bị loại khỏi SWIFT, doanh nghiệp xuất khẩu lo lắng
18 nhóm thực phẩm phải đăng ký khi xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc
Rủi ro về thanh toán quốc tế
Do xung đột Nga – Ucraina, các ngân hàng quốc tế lớn của Nga đã bị ngắt khỏi hệ thống thanh toán quốc tế (SWIFT). Các ngân hàng, tập đoàn lớn bị phong tỏa tài sản, ngăn cản xuất nhập khẩu; ngừng cung cấp tín dụng…, dẫn đến đứt gãy chuỗi cung ứng, phá giá đồng Rub, tăng lạm phát, bất ổn thị trường chứng khoán toàn cầu…
Xuất khẩu nông sản chịu tác động đáng kể từ xung đột Nga - Ucraina.
Việt Nam cũng không nằm ngoài tác động xấu về kinh tế do ảnh hưởng của xung đột Nga – Ucraina, đặc biệt rủi ro về thanh toán quốc tế, đứt gãy chuỗi cung ứng cho xuất và nhập khẩu (các hãng tàu lớn đã tuyên bố không vận chuyển đi và đến Nga, tăng chi phí vận chuyển), tăng chi phí đầu vào nhập khẩu đối với hàng hóa cơ bản, nhu cầu suy giảm ở Nga, Ucraina và các nước liên quan.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho biết, Việt Nam xuất khẩu sang Nga hàng năm khoảng 500 triệu USD (năm 2021 là 550 triệu USD) hàng nông – lâm – thủy sản, trong đó có một số mặt hàng có giá trị xuất khẩu đáng kể như thủy sản (164 triệu USD, chiếm 3% tổng xuất khẩu thủy sản), cà phê (173 triệu USD chiếm khoảng 6%), tiêu, điều (60 triệu USD, chiếm khoảng 2%).
Khi xung đột nổ ra, giao dịch xuất khẩu sang Nga đều phải tạm dừng do rủi ro về giao dịch ngân hàng, thiếu tàu vận chuyển và chi phí cao. Các doanh nghiệp hiện nay đều phải theo dõi tình hình để xử lý hàng tồn hoặc tìm cách xuất khẩu sang các thị trường khác.
Theo Bộ NN&PTNT, Việt Nam cũng nhập khẩu từ Nga và Ucraina nhiều nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nông nghiệp. Tổng nhập khẩu nông lâm thủy sản từ Nga vào Việt Nam năm 2021 khoảng 500 triệu USD. Các nông sản nhập khẩu từ Nga và Ucraina gồm: lúa mỳ (trong điều kiện bình thường có thể đến 1 triệu tấn, chiếm khoảng 20% tổng nhập khẩu lúa mỳ), ngô (3% tổng nhập khẩu ngô) làm thức ăn chăn nuôi; phân bón (10% tổng nhập khẩu phân bón).
Việc thiếu hãng tàu và tăng chi phí vận chuyển khiến doanh nghiệp nhập khẩu đầu vào của Việt Nam phải dừng giao dịch với Nga và chuyển sang các nhà cung ứng từ các nước khác như: Úc, Nam Mỹ, Nam Phi.
Quan trọng hơn là sự thiếu hụt nguồn cung từ Nga và Ucraina làm tăng giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất trên toàn cầu. Giá nguyên liệu đầu vào như: lúa mỳ, ngô… đã tăng lên khoảng 10-20%, giá phân bón tăng trên 20% trong thời gian gần đây, ảnh hưởng xấu đến ngành chăn nuôi và trồng trọt.
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
Để ứng phó với tình hình trên, thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ theo dõi sát tình hình, phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội ngành hàng và Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ thanh toán cho các doanh nghiệp đã có hàng xuất đi Nga nhưng giao dịch tài chính đang bị đình trệ.
Bàn giải pháp với các Hiệp hội ngành hàng như: VASEP, Hiệp hội cà phê – cacao (VICOFA), Hiệp hội điều, Hiệp hội gỗ để xử lý khó khăn trước mắt do ngưng trệ thị trường Nga và Ucraina; giải pháp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, kể cả các thị trường trước đây có lượng nhập khẩu khá lớn (EU, Trung Quốc, Trung Đông,…) từ Nga, Ucraina đối với các mặt hàng như: thủy sản, gỗ và nội thất.
Bộ NN&PTNT cũng sẽ làm việc với doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu đầu vào để bàn giải pháp ổn định giá đầu vào cho sản xuất nông nghiệp trong nước; đồng thời thu hút doanh nghiệp tăng cường đầu tư để chủ động trong đầu vào thiết yếu cho sản xuất nông nghiệp, hệ thống chế biến và logistics nông nghiệp.
Lê Kim Liên
