Hàng 'nội địa Trung' tràn lan chợ mạng: Rẻ, nhưng cái giá phải trả là chất lượng?

Hàng giá rẻ nhưng chất lượng đáng lo ngại

Theo Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng trên cả nước đã phát hiện và xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, trong đó có hơn 8.200 vụ liên quan đến hàng cấm, hàng lậu và hơn 1.100 vụ hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. Một phần không nhỏ trong số đó là hàng nhập từ Trung Quốc, được rao bán công khai với nhãn mác “nội địa” nhưng không có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp.

Khảo sát trên các sàn thương mại điện tử cho thấy chỉ cần từ 15.000 đến 50.000 đồng là có thể mua một chiếc áo sơ mi, hay 100.000 đến 150.000 đồng cho một chiếc váy được quảng cáo là hàng hiệu nội địa Trung. Không chỉ quần áo, các sản phẩm gia dụng, mỹ phẩm, phụ kiện điện tử gắn mác “nội địa Trung” cũng xuất hiện dày đặc, thu hút người tiêu dùng bằng mức giá rẻ đến mức khó tin.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, cho rằng hàng nội địa Trung Quốc đang áp đảo hàng Việt trên các chợ mạng nhờ mức giá quá rẻ, khiến doanh nghiệp sản xuất trong nước, đặc biệt là các hộ kinh doanh và cơ sở nhỏ, rơi vào thế khó cạnh tranh.

Điều đáng nói là phần lớn hàng hóa dạng này không có nhãn phụ tiếng Việt, không công bố thành phần, hạn sử dụng hay chứng nhận kiểm định chất lượng. Không ít trường hợp sau khi mua về, người tiêu dùng phản ánh hàng nhanh hỏng, phai màu, thậm chí gây kích ứng da hoặc ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Thực tế, nhiều vụ việc xử lý cụ thể đã cho thấy mức độ phức tạp của loại hàng hóa này. Tại cảng Hải Phòng, lực lượng Hải quan đã phát hiện một doanh nghiệp nhập gần 200.000 chiếc túi xách và khóa kéo từ Trung Quốc giả mạo thương hiệu Việt–Nhật, số hàng vi phạm này bị xử phạt 100 triệu đồng và buộc tiêu hủy.

Một công ty khác nhập khẩu gần 20 tấn nồi cơm điện từ Trung Quốc gắn nhãn hiệu TOSHIBA giả mạo, trị giá hàng chục tỷ đồng, đã bị xử phạt 120 triệu đồng. Cũng tại Hải Phòng, một doanh nghiệp bị phát hiện nhập khẩu nhiều lô hàng từ Trung Quốc nhưng kê khai giả xuất xứ để tiêu thụ nội địa, kết quả bị phạt 165 triệu đồng và buộc tái xuất toàn bộ hàng hóa vi phạm.

Trước đó, vụ lụa Khaisilk từng gây chấn động dư luận khi sản phẩm Trung Quốc được nhập về, cắt nhãn “Made in China” và thay bằng “Made in Vietnam”, để rồi bán ra thị trường trong nước với giá cao gấp nhiều lần. Những vụ việc này là lời cảnh báo rõ ràng về tình trạng hàng Trung Quốc đội lốt, len lỏi vào thị trường và gây tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin người tiêu dùng.

Một khó khăn khác trong công tác kiểm soát là việc kinh doanh trực tuyến với người bán ẩn danh. Họ có thể dễ dàng thay đổi tài khoản, địa chỉ hoặc tên cửa hàng sau mỗi lần bị phản ánh, khiến cơ quan chức năng gặp nhiều trở ngại trong việc phát hiện, xử lý và ngăn chặn tận gốc. Điều này càng làm gia tăng sự phức tạp của vấn nạn hàng trôi nổi trên chợ mạng.

Ảnh minh họa.

Siết chặt quản lý và nâng tầm hàng Việt

Trước tình trạng này, Cục Quản lý thị trường khẳng định, mọi loại hàng nhập khẩu từ Trung Quốc nếu không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp sẽ bị xử lý như hàng lậu. Người tiêu dùng được khuyến cáo nên cảnh giác, chỉ lựa chọn sản phẩm có nhãn phụ tiếng Việt, nguồn gốc minh bạch và bảo hành rõ ràng. Tuy nhiên, để giải quyết tận gốc tình trạng này, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ phía Nhà nước, doanh nghiệp và chính bản thân người tiêu dùng.

Các cơ quan chức năng phải tăng cường giám sát trên thương mại điện tử và mạng xã hội, yêu cầu các sàn thương mại chịu trách nhiệm kiểm duyệt, gỡ bỏ gian hàng vi phạm và cung cấp thông tin cho cơ quan quản lý khi cần. Các trường hợp nhập lậu, giả mạo xuất xứ hoặc kinh doanh hàng nhái cần bị xử lý nghiêm minh, đủ sức răn đe để chặn đứng tình trạng tái diễn.

Song song với việc siết chặt quản lý, Việt Nam cũng cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, bằng những chính sách ưu đãi về thuế, vốn và xúc tiến thương mại. Các chương trình kích cầu tiêu dùng như “Vietnam Grand Sale 2025”, dự kiến diễn ra từ tháng 12/2025 đến tháng 1/2026, được kỳ vọng sẽ góp phần quảng bá hàng Việt chất lượng cao, giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và giành lại niềm tin từ người tiêu dùng.

Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sự thay đổi trong ý thức lựa chọn của chính người mua. Giá rẻ không đồng nghĩa với lợi ích, bởi đôi khi cái giá phải trả chính là sức khỏe, tiền bạc và sự an toàn. Chỉ khi người tiêu dùng kiên quyết nói “không” với hàng hóa trôi nổi, thị trường mới có cơ hội minh bạch hơn, đồng thời tạo điều kiện cho hàng Việt khẳng định vị thế và phát triển bền vững.

Thanh Hiền