Hoàn thiện hệ thống quy chuẩn trong lĩnh vực xây dựng tinh gọn, đầy đủ

Quy hoạch lại hệ thống quy chuẩn thành 12 bộ quy chuẩn

Trước đó Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng” (tại Quyết định số 198/QĐ-TTg ngày 09/02/2018) và giao cho Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng với các Bộ, ngành và địa phương liên quan thực hiện.

Đề án có 5 mục tiêu cụ thể: Hoàn thành quy hoạch “Bộ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia ngành xây dựng”; biên soạn, công bố các chuẩn quốc gia (QCVN) và quy chuẩn địa phương (QCĐP) phù hợp điều kiện đặc thù về địa hình, địa chất, khí hậu của các địa phương.

Hoàn thành quy hoạch và định hướng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia theo lĩnh vực; lập danh mục và biên soạn “Bộ tiêu chuẩn cốt lõi ngành Xây dựng” chiếm khoảng 15 - 20% tổng số lượng tiêu chuẩn theo định hướng mới, đảm bảo tính đồng bộ, tiên tiến, phục vụ hiệu quả các hoạt động xây dựng.

Hoàn thiện khung pháp lý về biên soạn, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; định hướng cho việc áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài (TCNN), tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) trong hoạt động xây dựng.

Xây dựng cơ sở dữ liệu về tiêu chuẩn, quy chuẩn và đổi mới hệ thống tài liệu giảng dạy trong các trường đào tạo nguồn nhân lực ngành Xây dựng.

Đến năm 2030: Hoàn thiện, nâng cao chất lượng, thường xuyên soát xét, cập nhật nội dung các quy định trong Bộ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia ngành Xây dựng; Hoàn thành biên soạn và ban hành 100% tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng theo quy hoạch định hướng mới; Đẩy mạnh xã hội hóa công tác xây dựng tiêu chuẩn. Các tổ chức hoạt động nghề nghiệp tích cực tham gia biên soạn, công bố TCCS và trình công bố TCVN theo quy định.

Đề án “Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng” có 11 nhiệm vụ chính, gồm: Quy hoạch hệ thống quy chuẩn kỹ thuật xây dựng; Biên soạn, soát xét, sửa đổi hệ thống quy chuẩn kỹ thuật xây dựng; Quy hoạch hệ thống tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng; biên soạn hệ thống tiêu chuẩn quốc gia theo quy hoạch định hướng mới; Tăng cường quản lý chất lượng tiêu chuẩn cơ sở trong hoạt động xây dựng; tăng cường quản lý việc áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực trong hoạt động xây dựng…; Xây dựng cơ sở dữ liệu, đổi mới công tác thông tin về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng; Nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch, biên soạn, thẩm tra, thẩm định, công bố hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng; Nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát sự tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật, áp dụng tiêu chuẩn trong hoạt động xây dựng; Đổi mới giáo trình trong hệ thống giáo dục đào tạo nguồn nhân lực của ngành Xây dựng; hoàn thiện, đổi mới cơ chế chính sách, kinh phí biên soạn về biên soạn và áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng.

Một trong những thành quả nổi bật mà Đề án “Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng” đạt được là Bộ Xây dựng quy hoạch lại hệ thống quy chuẩn thành 12 bộ quy chuẩn, đảm bảo tinh gọn nhưng vẫn đủ điều tiết các lĩnh vực quản lý của ngành, góp phần đắc lực cho quản lý nhà nước về an toàn xây dựng, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ tài nguyên, môi trường, phù hợp với các công nghệ xây dựng tiên tiến trong nước và quốc tế. 

Bên cạnh đó, Đề án đã hoàn thành mục tiêu định hướng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng và xác định danh mục cốt lõi của Bộ Xây dựng; hoàn thiện quy trình phổ biến thông tin về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng, tạo điều kiện tiếp cận dễ dàng và nhanh nhất cho mọi đối tượng tham gia hoạt động xây dựng; đổi mới hệ thống tài liệu giảng dạy có lồng ghép các nội dung mới trong các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng cho các trường đào tạo nguồn nhân lực ngành Xây dựng.

Trong 12 quy chuẩn, Bộ Xây dựng chủ trì 9 quy chuẩn, với 6 quy chuẩn đã ban hành, và 3 quy chuẩn sẽ ban hành trong năm 2023 và 2024. Hiện nay, các Bộ, ngành khác cũng đang tích cực triển khai và sẽ sớm ban hành đồng bộ các quy chuẩn trong thời gian tới.

Đối với nhiệm vụ quy hoạch hệ thống tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng, các tiêu chuẩn liên quan đến lĩnh vực xây dựng có khoảng 1.350 tiêu chuẩn quốc gia. Bộ Xây dựng chủ trì biên soạn 836 TCVN (chiếm 62%). Trong quá trình thực hiện, Bộ Xây dựng đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng định hướng để biên soạn các tiêu chuẩn, lên danh mục các tiêu chuẩn cần biên soạn và lộ trình thực hiện theo nhiệm vụ của Đề án.

Thực hiện nhiệm vụ biên soạn hệ thống tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng theo quy hoạch định hướng mới, Bộ Xây dựng đã hoàn thành kế hoạch giao 128 TCVN cốt lõi theo định hướng mới cho các đơn vị, trường Đại học, Hiệp hội tư vấn biên soạn, dự kiến sẽ được ban hành đồng bộ vào năm 2025.

Cùng với kế hoạch hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn mới, Bộ Xây dựng đang phấn đấu sẽ ban hành khoảng 900 tiêu chuẩn mới vào năm 2030. Ngoài ra, các Bộ Công an, Công Thương, NN&PTNT, VH,TT&DL đã công bố nhiều TCVN chuyên ngành và dự kiến ban hành thêm một số TCVN khác trong thời gian tới.

Ở nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu, đổi mới công tác thông tin về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng, Cổng thông tin tra cứu tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng đã đi vào hoạt động. Hệ thống có khả năng liên kết giữa các cơ sở dữ liệu tiêu chuẩn quốc tế khác nhau với 8 phân nhóm lĩnh vực chuyên ngành xây dựng theo hệ thống phân loại quốc tế (ICS).

Một nhiệm vụ quan trọng khác là tăng cường quản lý việc áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài, tiêu chuẩn quốc tế và tiêu chuẩn khu vực trong hoạt động xây dựng. Kết quả của nhiệm vụ này đã được chuyển hóa đưa vào nội dung quy định chi tiết tại Điều 8 Nghị định 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ khác trong Đề án như tăng cường quản lý chất lượng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) trong hoạt động xây dựng; nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch, biên soạn, thẩm tra, thẩm định, công bố hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng; nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát sự tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật, áp dụng tiêu chuẩn trong hoạt động xây dựng; hoàn thiện, đổi mới cơ chế chính sách về công tác biên soạn và áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng. Kết quả của các nhiệm vụ đã được đưa vào áp dụng trong thực tiễn quản lý, sản xuất và một số đề xuất đã được chuyển hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật.

Danh mục quy chuẩn xây dựng Việt Nam

Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có một hệ thống quy chuẩn xây dựng Việt Nam, tiêu chuẩn hiệu lực gồm:

TT	Số hiệu văn bản	Tên quy chuẩn	Năm ban hành
1		Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam – Tập I	1996
2		Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam – Tập II	1997
3		Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam – Tập III	1997
4	QĐ 47/1999/QĐ-BXD	Quy chuẩn hệ thống cấp thoát nước trong nhà và công trình	1999
5	QCVN 02:2009/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về số liệu điều kiện tự nhiên dùng trong xây dựng
6	QCXDVN 05:2008/BXD	Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam nhà ở và công trình công cộng – An toàn sinh mạng và sức khỏe	2008
7	QCVN 03:2009/BXD	Qui định loại và cấp công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật đô thị, bao gồm công trình xây mới và cải tạo sửa chữa.	2009
8	QCVN 03:2012/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nguyên tắc phân loại, phân cấp công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật đô thị	2013
9	QCVN 09:2013/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả	2013
10	QCVN 17:2013/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả	2013
11	QCVN 10:2014/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng công trình để đảm bảo người khuyết tật tiếp cận sử dụng	2014
12	QCVN 12:2014/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về hệ thống điện của nhà ở và nhà công cộng	2014
13	QCVN 18:2014/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong xây dựng	2014
14	QCVN 07:2016/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình hạ tầng kỹ thuật	2016
15	QCVN 09:2017/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả	2017
16	QCVN 08:2018/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về công trình tàu điện ngầm	2018
17	QCVN 13:2018/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Gara ôtô	2018
18	QCVN 17:2018/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng và lắp đặt phương tiện quảng cáo ngoài trời	2018
19	QCVN 01:2019/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng	2019
20	QCVN 04:2019/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư	2019
21	QCVN 16:2019/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng	2019
22	QCVN 06:2020/BXD	Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình	2020

Danh mục tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam hiện hành

Tiêu chuẩn về các vấn đề chung: 

TT	Số hiệu văn bản	Tên tiêu chuẩn	Năm ban hành
1. Về quy hoạch
1	TCVN 4092:1985	Hướng dẫn thiết kế quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông trường.	1885
2	TCVN 4417:1987	Quy trình lập hồ sơ và đồ án quy hoạch xây dựng vùng.	1887
3	TCVN 4449:1987	Quy hoạch xây dựng đô thị – Tiêu chuẩn thiết kế.	1887
4	TCVN 4616:1987	Quy hoạch mặt bằng tổng thể cụm công nghiệp-Tiêu chuẩn thiết kế.	1887
5	TCVN 4418:1987	Hướng dẫn lập đồ án quy hoạch xây dựng huyện.	1887
6	TCVN 4448:1987	Hướng dẫn lập quy hoạch xây dựng thị trấn huyện lỵ	1887
7	TCVN 4454:1987	Quy hoạch xây dựng điểm dân cư ở xã, hợp tác xã-Tiêu chuẩn thiết kế.	1887
8	TCXDVN 362:2005	Quy hoạch cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị – Tiêu chuẩn thiết kế	2005
2. Về khảo sát
1	TCN 20:1984	Quy trình khảo sát thiết kế sửa chữa nâng cấp đường ô tô	1884
2	TCVN 4119:1985	Địa chất thủy văn – Thuật ngữ và định nghĩa.	1885
3	TCN 13:1985	Quy trình khảo sát địa chất công trình để thiết kế và khảo sát các công trình ngầm.	1985
4	TCVN 4419:1987	Khảo sát cho xây dựng – nguyên tắc cơ bản.	1987
5	TCXD 161: 1987	Công tác thăm dò điện trong khảo sát xây dựng.	1987
6	TCXD 160: 1987	Khảo sát địa kỹ thuật, Phục vụ cho thiết kế và thi công móng cọc.	1987
7	TCVN 171:1987	Quy trình khảo sát địa chất công trình và thiết kế biện pháp ổn định nền đường vùng có hoạt động trượt sụt lở.	1987
8	TCN 83:1991	Quy trình xác định độ thấm nước của đá bằng phương pháp thí nghiệm ép nước vào hố khoan.	1991
9	TCVN 5747: 1993	Đất xây dựng – Phân loại.	1993
10	TCN 116:1999	Thành phần Khối lượng khảo sát địa hình trong các giai đoạn lập dự án và thiết kế công trình thủy lợi.	1999
11	TCVN 263-2000	Quy trình khảo sát đường ô tô	2000
12	TCN 259:2000	Quy trình khoan thăm dò địa chất công trình.	2000
13	TCN 262:2000	Quy trình khảo sát thiết kế nền đường Ô tô đắp trên đất yếu.	2000
14	TCN 115:2000	Thành phần, nội dung, và Khối lượng khảo sát địa chất trong các giai đoạn lập dự án và thiết kế công trình thủy lợi.	2000
15	TCXDVN 270:2002	Khảo sát đánh giá tình trạng nhà và công trình xây gạch đá.	2002
16	TCN 118:2002	Thành phần, nội dung và Khối lượng lập dự án đầu tư thủy lợi.	2002
17	TCN 4:2003	Thành phần nội dung, Khối lượng điều tra khảo sát và tính toán khí tượng thủy văn các giai đoạn lập dự án và thiết kế công trình thủy lợi.	2003
18	TCN 145:2005	Hướng dẫn lập đề cương khảo sát thiết kế xây dựng.	2005
19	TCXDVN 194:2006	Nhà cao tầng – công tác khảo sát địa kỹ thuật.	2006
20	TCXDVN 366:2006	Chỉ dẫn kỹ thuật công tác khảo sát địa chất công trình cho xây dựng trong vùng Karst.	2006
3. Về trắc địa
1	TCXD 203:1997	Nhà cao tầng: Kỹ thuật đo đạc phục vụ công tác thi công.	1997
2	TCXDVN 309:2004	Công tác trắc địa trong công trình xây dựng – Yêu cầu chung.	2004
3	TCXDVN 364:2006	Tiêu chuẩn kỹ thuật đo và xử lý số liệu GPS trong trắc địa công trình.	2006
4	TCVN 9398:2012	Công tác trắc địa trong xây dựng công trình. Yêu cầu chung.	2012
5	TCVN 9401:2012	Kỹ thuật đo và xử lý số liệu GPS trong trắc địa công trình	2012
6	TCVN 9364:2012	Nhà cao tầng. Kỹ thuật đo đạc phục vụ công tác thi công.	2012

An Dương