Methotrexate giúp giảm đau trong điều trị viêm xương khớp tay mãn tính và viêm màng hoạt dịch

Methotrexate là thuốc có dạng dụng ức chế miễn dịch, được sử dụng như một thuốc chống thấp khớp có tên viết tắt là DMARD. Thuốc có tác dụng kháng lại sự chuyển hóa các nhóm các chất có cấu trúc tương tự acid folic. Thuốc có tác dụng kìm hãm tế bào trong điều trị chống ung thư và ức chế miễn dịch. Methotrexate ức chế enzyme dihydrofolate reductase (DHFR), nên ức chế quá trình chuyển acid dihydrofolic thành acid tetrahydrofolic, đây là yếu tố cho phản ứng sinh tổng hợp nucleotide purin và thymidilate, từ đó làm ức chế quá trình sinh tổng hợp ADN. Ngoài ra, ở mức độ tế bào, Methotrexate được chuyển hóa thành các polyglutamate, không chỉ có tác dụng ức chế DHER mà còn cả các enzyme phụ thuộc folat khác như 5-amino-imidazol-4-carboxamide ribonucleotide (AICAR) transaminase hoặc thymidylate synthetase.

Nhờ tác dụng ức chế sinh tổng hợp ADN, Methotrexate làm gián đoạn quá trình sinh tổng hợp ARN và protein, từ đó tác động lên các mô có sự tăng sinh tế bào mạnh nên làm ức chế sự phát triển của các khối u ác tính. Đối với viêm khớp dạng thấp, Methotrexate không chỉ giúp ngăn chặn cơn đau mà còn ức chế hệ miễn dịch làm chậm sự tiến triển của bệnh và giảm viêm.

 Methotrexate - một loại thuốc sẵn có với giá phải chăng, có thể giúp giảm đau trong điều trị chứng viêm xương khớp tay mạn tính. Ảnh minh họa

Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Monash và Trung tâm Y tế Alfred Health của Australia đã phát hiện Methotrexate có thể giúp giảm đau trong điều trị chứng viêm xương khớp tay mạn tính. Thông tin này được đăng tải trên một trong những Tạp chí y khoa tốt nhất thế giới Lancet. Nghiên cứu này đã tiến hành cuộc thử nghiệm với sự tham gia của 97 người. Những người này được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm: một nhóm uống thuốc methotrexate và nhóm còn lại uống giả dược. Tất cả đều uống thuốc trong 6 tháng. Kết quả cho thấy liều uống 20mg thuốc methotrexate mỗi tuần có "tác dụng vừa phải nhưng có ý nghĩa lâm sàng" trong việc giảm đau cho bệnh nhân viêm xương khớp tay mạn tính và viêm màng hoạt dịch. 

Theo Viện Y tế và Phúc lợi Australia, bệnh viêm xương khớp gây ra sự phân hủy của sụn bao phủ các đầu sụn khớp. Thống kê cho thấy cứ 5 người Australia trên 45 tuổi thì có 1 người bị viêm xương khớp. Bệnh này khiến người bệnh gặp khó khăn khi cử động và bị đau tại các khớp. Bà Flavia Cicuttini, Giáo sự tại Đại học Monash và là một tác giả nghiên cứu, cho biết giống như nhiều nghiên cứu khác về xương khớp, nghiên cứu trên cho thấy cả hai nhóm tham gia thử nghiệm đều nhận thấy giảm đau trong khoảng tháng đầu tiên.

Tuy nhiên, sau đó, mức độ đau ở nhóm dùng giả dược lại giữ nguyên trong khi ở nhóm dùng thuốc methotrexate giảm đi. Mức độ giảm đau ở nhóm methotrexate cao gấp đôi so với nhóm dùng giả dược. Bà Cicuttini cho biết đang có kế hoạch kéo dài thử nghiệm này hơn 6 tháng vì cho rằng cần có những thử nghiệm tiếp theo để xác định liệu tác dụng của methotrexate có kéo dài hơn 6 tháng hay không. Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng cần tìm hiểu thời gian điều trị cho bệnh nhân cũng như liệu methotrexate có giúp giảm tổn thương khớp ở bệnh nhân bị viêm xương khớp tay và viêm nhiễm liên quan hay không.

Khánh Mai (t/h)