Món ngon chứa 'ổ vi khuẩn': Nguy cơ từ tiết canh, gỏi sống, nem chua

Món khoái khẩu thành "ổ vi khuẩn"

Ẩm thực Việt Nam nổi tiếng đa dạng, phong phú nhưng không phải món ăn nào cũng an toàn. Một số món khoái khẩu lại tiềm ẩn nguy cơ chứa vi khuẩn và ký sinh trùng, đặc biệt khi sử dụng nguyên liệu sống hoặc tái.

Thói quen ăn gỏi cá hay hải sản tươi sống đã gây ra nhiều ca bệnh nghiêm trọng. Trường hợp của ông T. (Hải Phòng) là minh chứng: Chỉ 24 giờ sau khi ăn gỏi cá rô phi sống, ông sốt cao, tê liệt chân, rơi vào sốc do nhiễm Vibrio vulnificus (“tả biển”), suýt mất mạng. Dù được cứu kịp thời tại Bệnh viện Việt Đức, ông vẫn mất nhiều tháng phục hồi chức năng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các tác nhân gây bệnh trong thực phẩm sống rất đa dạng. Trong đó, sán lá gan nhỏ thường có trong cá nước ngọt hoặc nước lợ chưa nấu chín. Báo cáo của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương cho thấy ở nhiều địa phương, tới 61% người thường xuyên ăn gỏi cá bị nhiễm sán lá gan nhỏ.

Giun Anisakis simplex ký sinh ở cá biển như cá hồi, cá ngừ, mực sống. WHO ước tính Việt Nam có khoảng 5 triệu người thuộc nhóm nguy cơ. Vi khuẩn đường ruột như Vibrio parahaemolyticus, Salmonella, Listeria có thể gây tiêu chảy, nhiễm trùng huyết, viêm màng não.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học & Thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội) nhấn mạnh: Nhiều món ăn truyền thống nếu không chế biến, bảo quản đúng cách có thể trở thành “ổ vi khuẩn” và gây bệnh nguy hiểm.

Gỏi cá sống là món ăn tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm.

Những món ăn tiềm ẩn nguy cơ cao

Tiết canh

Làm từ huyết tươi của gia súc, gia cầm trộn thịt, sụn và gia vị, tiết canh có nguy cơ nhiễm Streptococcus suis (liên cầu lợn), Salmonella, sán dây… Khoảng 70% ca mắc liên cầu lợn có liên quan đến ăn tiết canh lợn. Người nhiễm có thể bị nhiễm trùng huyết, viêm màng não, tử vong nếu điều trị muộn.

Gỏi cá

Dù ngon ngọt và “nguyên bản”, gỏi cá có thể chứa sán lá gan (Clonorchis sinensis), sán dây hoặc vi khuẩn biển. Ăn cá sống từ nguồn không đảm bảo dễ dẫn đến tổn thương gan, mật hoặc bệnh lý mãn tính.

Rau sống

Rau xà lách, húng quế, rau muống… nếu không rửa sạch có thể mang E. coli, Salmonella hoặc trứng ký sinh trùng từ phân bón, nước tưới nhiễm bẩn.

Nem chua

Thịt lợn sống lên men nếu không kiểm soát vệ sinh có thể chứa Listeria monocytogenes, sán dây hoặc vi khuẩn gây ngộ độc.

Lẩu tái

Nhúng thịt, hải sản chưa chín kỹ vào lẩu dễ khiến vi khuẩn và ký sinh trùng sống sót. Đặc biệt, cho quá nhiều nguyên liệu vào nồi một lúc làm giảm nhiệt độ nước, khiến thực phẩm không chín đều.

Những món ăn dân dã và quen thuộc có thể vẫn xuất hiện trên bàn ăn nhưng người tiêu dùng cần hiểu rõ rủi ro để lựa chọn và chế biến an toàn, tránh biến bữa ngon thành hiểm họa sức khỏe.

Thanh Hiền (t/h)