Nạn giả mạo nhãn hiệu vẫn phức tạp và tinh vi, chế tài nào để ngăn chặn?

Nạn hàng giả nhãn hiệu vẫn phức tạp và tinh vi

Trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua, nhiều doanh nghiệp đã bị các đối tượng làm giả hàng hóa, nhãn hiệu tiêu thụ rộng rãi trên thị trường, đặc biệt là trên nền tảng mạng xã hội, gây ảnh hưởng không nhỏ đến thương hiệu, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng đã tích cực xử lý nhưng tình trạng này vẫn diễn ra phức tạp và tinh vi.

Đại diện Cục Quản lý thị trường Hà Nội chia sẻ, trong và sau dịp Tết Nguyên đán vừa qua, Cục đã tăng cường kiểm tra và phát hiện nhiều đối tượng, thu giữ hàng hóa và có những biện pháp xử lý.

Cụ thể, ngày 15/2/2023, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội phối hợp với Công an quận Bắc Từ Liêm đã kiểm tra cơ sở kinh doanh của bà Nguyễn Thị Thu Hiền tại địa chỉ số 11, ngách 2, ngõ 123 phố Trần Cung, phát hiện cơ sở này đang kinh doanh 2.020 tuýp trị bệnh trĩ nhãn MR.DAFLON, loại 15g/tuýp. Toàn bộ số hàng hóa trên là giả mạo nhãn hiệu đang được bảo hộ theo đăng ký quốc tế số 355064 của Biofarma. Tổng trị giá hàng hóa vi phạm theo giá niêm yết là trên 381 triệu đồng. Theo khai nhận của bà Hiền, toàn bộ số hàng hóa trên được mua trôi nổi ngoài thị trường để kinh doanh qua mạng, không có giấy đăng ký lưu hành, không có hóa đơn chứng từ liên quan đến hàng hóa.

Trước đó ngày 26/12/2022, Đội Quản lý thị trường số 14 cũng đã phát hiện cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng ở huyện Thanh Trì, tạm giữ hàng nghìn chai Silicone Apollo trị giá trên 200 triệu đồng có dấu hiệu bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mạo tên, địa chỉ Công ty cổ phần Quốc Huy Anh. Lực lượng chức năng đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc và tang vật đến Công an huyện Hoài Đức để xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.

Còn ghi nhận tại một số chợ ở TP.HCM, một số tiểu thương kinh doanh tại các chợ sỉ lớn như Bình Tây (quận 6), An Đông (quận 5, TPHCM)… thông tin chắc nịch rằng, có đủ nguồn hàng đa dạng mẫu mã, thương hiệu nổi tiếng thế giới để cung cấp cho khách hàng.

Bà H.P., kinh doanh ở chợ An Đông chỉ vào mớ hàng vừa nhập “nóng hổi” ở Quảng Châu (Trung Quốc) về TPHCM, cho biết, khách hàng thích hàng gì, quần áo thời trang hay túi xách, mắt kính đều có hết. Mua đây giá rẻ, bán online rất tiện, không ai kiểm tra được đâu. Tuy vậy, bà H.P. thừa nhận từng bị kiểm tra, xử phạt… một lần vì kinh doanh hàng có dấu hiệu giả mạo, không rõ nguồn gốc. Để chắc chắn hơn, bà khuyên, nên đi buôn cùng người giàu kinh nghiệm vài chuyến sẽ có thêm kỹ năng.

Còn ông N.H., kinh doanh tại chợ Bình Tây, khẳng định, một số cửa hàng ở khu vực miền Tây, Tây Nguyên đều là khách hàng “ruột” nhiều năm nay, đặt mua mỗi lần vài trăm món và hầu như tháng nào cũng quay lại lấy thêm. Yên tâm đi tất cả đều có đường dây vận chuyển, liên kết chặt chẽ hàng chục năm qua, có sao đâu.

Cần có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn nạn hàng giả mạo nhãn hiệu

Nói tới nạn hàng giả mạo nhãn hiệu, Đại diện Công ty Honda Việt Nam cho biết, tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái làm giả nhãn hiệu Honda diễn ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng lớn tới uy tín của doanh nghiệp. Công ty Honda Việt Nam hiện có hơn 300 nhãn hiệu được bảo hộ, chia thành 4 nhóm chính là nhãn hiệu ô tô xe máy; phụ tùng; dầu nhờn; thiết kế cửa hàng. Hiện nay, cả 4 nhóm nhãn hiệu chính này đều bị vi phạm nhãn hiệu, sở hữu trí tuệ. Trong đó, có hàng chục nghìn phụ tùng giả được phát hiện, thu giữ hằng năm, tập trung vào nhóm tính năng an toàn như má phanh, dây phanh gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của khách hàng và tuổi thọ của xe. Cùng với đó, tem, dầu nhớt, biển hiệu không đúng quy cách cấu trúc của Honda Việt Nam cũng được làm giả rất tinh vi và buôn bán tràn lan trên thị trường.

Đơn cử mới đây nhất, ngày 16/2/2023 Cục Quản lý thị trường tỉnh Đắk Nông phát hiện 6 cơ sở kinh doanh đang kinh doanh 117 sản phẩm phụ tùng xe mô tô nghi giả nhãn hiệu Honda và Yamaha. Trước thực trạng đó, Honda Việt Nam cũng đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn hành vi này như tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tập huấn phân biệt hàng thật - hàng giả đối với các nhãn hiệu của Honda tại nhiều tỉnh thành, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý hành vi vi phạm...

Theo nhiều doanh nghiệp, để xử lý vấn nạn hàng hóa giả nhãn hiệu cần phải có chế tài đủ mạnh. Các lực lượng chức năng cần tăng cường phối hợp, kiểm tra các đối tượng sản xuất, phân phối nhằm phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm về kiểu dáng, nhãn nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho doanh nghiệp, người dân.

Tổng Giám đốc Vina CHG, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TPHCM, nhận định, có nhiều nguyên nhân để hàng nhái, hàng giả tràn lan, trong đó đặc biệt là mức xử phạt hành chính quá nhẹ, không thấm vào đâu so với mức lợi nhuận mang lại. Do vậy, cần tăng mức xử phạt vi phạm hành chính, siết chặt cơ sở pháp lý để đưa các vụ liên quan hàng giả, hàng nhái ra xử lý hình sự nhằm răn đe. Về phía công tác bảo vệ người tiêu dùng, hiện đã có Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và pháp luật dân sự cũng cho phép các chủ thể khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là phải chứng minh được thiệt hại. Để làm được điều này, người tiêu dùng cần tìm hiểu rõ hơn về quyền của mình, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm khi mua, yêu cầu xuất hóa đơn, chứng từ khi mua hàng và lưu giữ để có chứng cứ bảo vệ quyền lợi bản thân khi sản phẩm có vấn đề…

Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ - Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) chia sẻ, vấn nạn hàng giả, hàng nhái không còn xa lạ, luôn gây nhức nhối trong cộng đồng người tiêu dùng. Quan trọng hơn, dưới góc độ kinh tế, hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đang làm hại rất lớn đến cả lợi nhuận và uy tín của những doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính.

Hiện nay, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, trong đó việc bảo hộ thực thi quyền sở hữu trí tuệ luôn là một trong những nội dung quan trọng của các cam kết. Chính vì vậy, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng cũng như các doanh nghiệp. Đồng thời, cần có những quy định pháp luật chặt chẽ hơn, các chế tài và những công cụ chính sách mạnh mẽ hơn để chấm dứt triệt để vấn nạn hàng giả, hàng nhái.

An Dương (T/h)