Người dùng CapCut nguy cơ mất quyền riêng tư và sở hữu trí tuệ sau điều khoản dịch vụ mới

Theo trang Techloy, CapCut - ứng dụng chỉnh sửa video di động chiếm 81% thị phần toàn cầu với hơn 300 triệu người dùng hoạt động hàng tháng đang vướng tranh cãi sau khi công bố bản cập nhật Điều khoản dịch vụ mới vào năm 2025. Điều đáng nói, với người dùng phổ thông đặc biệt là giới trẻ, người sáng tạo nội dung độc lập các nền tảng như CapCut chính là “công cụ khởi nghiệp”, là nơi họ xây dựng thương hiệu cá nhân. Khi quyền kiểm soát nội dung không còn nằm trong tay họ, không ít người lo ngại về tương lai của sáng tạo nội dung tự do.

Ứng dụng chỉnh sửa video phổ biến âm thầm đưa ra điều khoản mới có thể gây ảnh hưởng đến quyền riêng tư và sở hữu sáng tạo của người dùng.

Theo đó, bất kỳ nội dung nào người dùng tải lên CapCut bao gồm video, ảnh, âm thanh, thậm chí cả bản nháp đều sẽ mặc nhiên bị chuyển giao quyền sử dụng cho nền tảng này. Công ty có quyền sửa đổi, sử dụng cho mục đích quảng cáo, chia sẻ với đối tác thứ ba, thậm chí bán lại mà không cần thông báo, ghi công hay trả thù lao cho người sáng tạo nội dung.

Đáng chú ý, quyền sử dụng này không chỉ không giới hạn thời gian (vĩnh viễn), không giới hạn không gian (toàn cầu), mà còn có thể được chuyển giao cho bên thứ ba (sublicensable). Ngay cả hình ảnh khuôn mặt, giọng nói và diện mạo của người dùng nếu xuất hiện trong nội dung cũng có thể được sử dụng trong các chiến dịch truyền thông của CapCut mà không cần thêm sự đồng ý. Nếu người dùng nghĩ rằng xóa tài khoản là giải pháp để chấm dứt quyền sử dụng này thì đáng tiếc những nội dung đã từng tải lên vẫn thuộc phạm vi khai thác của CapCut theo điều khoản mới.

Điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với các nhà báo. Theo đó, các cảnh quay biên tập, nội dung có thương hiệu, các cuộc phỏng vấn độc quyền, thậm chí tài liệu thô nhạy cảm có thể được bên thứ ba sử dụng lại, ngữ cảnh hóa lại hoặc kiếm tiền mà không có sự đồng ý hoặc hiểu biết của nhà báo.

Đáng lo ngại hơn nữa, các điều khoản cho phép CapCut và đối tác của mình sử dụng tên người dùng, khuôn mặt hoặc giọng nói của nhà báo để công khai xác định họ là nguồn video, bao gồm cả trong nội dung được tài trợ hoặc quảng cáo. Đối với các nhà báo làm việc trong môi trường nhạy cảm hoặc đưa tin dưới tên thật của họ, điều này tạo ra những rủi ro đáng kể về khả năng hiển thị và sử dụng sai mục đích.

CapCut không phải trường hợp cá biệt trong cuộc tranh cãi này. Các nền tảng công nghệ lớn khác như TikTok, Instagram, YouTube, Canva hay Adobe cũng đã và đang áp dụng những điều khoản tương tự, trong đó lồng ghép quyền sử dụng nội dung người dùng để huấn luyện trí tuệ nhân tạo, cải thiện thuật toán đề xuất hoặc dùng cho mục đích quảng cáo.

Trường hợp điển hình là Adobe, khi hãng cập nhật điều khoản dịch vụ vào năm 2024, cộng đồng sáng tạo đã phản ứng mạnh mẽ vì lo ngại nội dung cá nhân bị trích xuất làm dữ liệu huấn luyện AI. Trước áp lực dư luận, Adobe buộc phải lên tiếng trấn an người dùng và làm rõ chính sách của mình.

Tuy nhiên, làn sóng phản ứng cũng không ngăn được thực tế ngày càng rõ ràng: trong kỷ nguyên AI, dữ liệu người dùng từ hình ảnh, âm thanh đến hành vi sử dụng đang trở thành “nguồn tài nguyên mới” cho các nền tảng số.

Theo giới chuyên gia, chính sách mở rộng quyền sử dụng nội dung người dùng giúp các công ty công nghệ phát triển sản phẩm nhanh hơn, tạo ra trải nghiệm mượt mà và cá nhân hóa hơn. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với việc quyền riêng tư và sở hữu nội dung cá nhân của người dùng đang bị thu hẹp đáng kể - cái giá tiềm ẩn cho sự tiện lợi.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia khuyến nghị người dùng nên đọc kỹ điều khoản dịch vụ, cân nhắc các nền tảng “editor-first” ưu tiên quyền kiểm soát của người sáng tạo như DaVinci Resolve, VN hay các phần mềm chỉnh sửa offline. Dù không tiện bằng các nền tảng tích hợp đám mây, nhưng đổi lại, người dùng giữ trọn quyền sở hữu đối với sản phẩm sáng tạo của mình.

Sự việc CapCut cập nhật điều khoản dịch vụ đang làm nổi bật một câu hỏi lớn của thời đại số: Người dùng có đang đánh đổi quá nhiều dữ liệu cá nhân và quyền sở hữu nội dung để lấy sự tiện lợi? Khi biên giới giữa “công cụ sáng tạo” và “công cụ khai thác dữ liệu” ngày càng mờ nhạt, việc hiểu rõ mình đang chia sẻ điều gì và với ai là bước đầu tiên để bảo vệ chính mình trên không gian số.

Duy Trinh (theo Techloy)