Những dấu hiệu cảnh báo máy phát điện trên ô tô xảy ra sự cố

Máy phát điện là một trong ba bộ phận chính làm nhiệm vụ cung cấp năng lượng điện cho xe ô tô. Cụ thể, hệ thống cung cấp điện trên xe hơi được tạo thành từ máy phát điện, pin và bộ phận điều chỉnh điện áp. Ba bộ phận này sẽ tạo ra, cung cấp và điều chỉnh nguồn năng lượng điện phù hợp cho quá trình vận hành của ô tô.

Máy phát điện ô tô là chuyển đổi cơ năng thành điện năng, trong đó nguồn cơ năng có thể là động cơ đốt trong, tua bin nước, tua bin gió,… Thiết bị thường được gắn ở gần động cơ xe và được dẫn động bởi trục khuỷu.

Động cơ trên xe ô tô đa số chỉ cung cấp năng lượng cơ học, không tạo ra điện. Vì vậy, cần phải có một nguồn điện để cung cấp năng lượng cho tất cả các thiết bị điện trên xe ô tô. Máy phát điện ô tô có khả năng tạo ra năng lượng liên tục, đảm bảo mọi hoạt động cho các thiết bị điện trên xe, có thể kể đến như: tạo ra nguồn điện cắm sạc cho các thiết bị khác, duy trì hoạt động của hệ thống điều khiển, cho phép sạc pin trong suốt quá trình xe chuyển động,...

Việc tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy phát điện trên ô tô là điều rất cần thiết, từ đó giúp lái xe có phương hướng xử lý lỗi thường gặp hiệu quả hơn. Khi máy phát điện xe ô tô gặp trục trặc, xe thường có các dấu hiệu sau:

Hệ thống điện bị hỏng

Dòng điện do máy phát điện tạo ra là nguồn cung cấp năng lượng chính cho các phụ kiện của xe như điều hòa, cửa sổ chỉnh điện, gương chỉnh điện, dàn âm thanh, sưởi ghế, sưởi gương, đèn pha, giải trí, v.v.

Nếu người dùng nhận thấy bất kỳ hoặc tất cả những thứ này không hoạt động tốt hoặc hoàn toàn không hoạt động, đặc biệt là khi xe chạy không tải, cho thấy các triệu chứng của sự cố về điện do máy phát điện hỏng.

Đèn cảnh báo

Một trong những cách dễ nhất để biết máy phát điện của xe có bị hỏng hay không là đèn "Check Engine" bật sáng. Mặc dù biểu tượng đèn có thể cho biết nhiều vấn đề nhưng đây thường là dấu hiệu cho thấy hệ thống điện của xe đang gặp sự cố, nguyên nhân có thể là do máy phát điện kém chất lượng.

Đèn pha yếu

Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của máy phát điện hỏng là ánh sáng đèn pha bị yếu. Nếu người dùng nhận thấy đèn pha nhấp nháy hoặc ánh sáng yếu hơn đáng kể so với bình thường vào ban đêm, đó có thể là dấu hiệu cho thấy máy phát điện của xe không cung cấp đủ năng lượng để giúp đèn pha hoạt động ổn định.

Âm thanh lạ

Máy phát điện có các bộ phận quay và nếu chuyển động của các bộ phận này bị hạn chế (chẳng hạn như với vòng bi kém) thì sẽ có một số tiếng động lạ. Nếu người dùng nghe thấy tiếng ồn ken két hoặc tiếng kêu chói tai phát ra từ khoang động cơ, đó có thể là dấu hiệu cho thấy máy phát điện của xe đang gặp khó khăn khi quay và cần được thay thế.

Hết ắc quy

Chức năng chính của ắc quy ô tô là khởi động động cơ, nhưng nó cũng giúp máy phát điện có thêm năng lượng nếu cần. Nếu ắc quy của xe chết đột ngột hoặc liên tục, đây có thể là dấu hiệu cho thấy máy phát điện của xe đã không sạc ắc quy đúng cách và cần được thay thế.

Động cơ chết máy

Với những mẫu ô tô hiện đại, hệ thống phun nhiên liệu điện tử cần nguồn điện để hoạt động. Điều quan trọng là phải bơm đúng lượng nhiên liệu vào buồng đốt vào đúng thời điểm để động cơ hoạt động trơn tru. Vì vậy, nếu máy phát điện gặp vấn đề có thể khiến chu trình đốt cháy không thể diễn ra một cách bình thường và khiến động cơ có thể ngừng hoạt động hoàn toàn khi đang vận hành.

Mùi khét

Mùi khét từ dưới mui xe không bao giờ là một dấu hiệu tốt và nó có thể chỉ ra các vấn đề khác nhau. Nếu người dùng ngửi thấy mùi cao su cháy kèm theo khói, rất có thể dây curoa máy phát điện của xe đã bị trượt và điều này có thể gây ra sự cố lớn hơn.

Quá nhiệt động cơ

Quá nhiệt động cơ là một triệu chứng có thể liên quan đến máy phát điện bị lỗi. Nếu nhận thấy đồng hồ đo nhiệt độ động cơ bắt đầu tăng cao hơn trạng thái bình thường, điều này có thể do máy phát điện của xe đã không cung cấp đủ năng lượng cần thiết để giữ cho chất làm mát động cơ tuần hoàn.

Khó khởi động xe

Nếu gặp khó khăn khi khởi động ô tô, ngay cả khi có ắc quy mới, đó có thể là dấu hiệu của máy phát điện bị hỏng. Chức năng chính của ắc quy là cung cấp đủ năng lượng để củ đề khởi động động cơ, nhưng nếu không có đủ năng lượng từ máy phát điện thì xe cũng có thể khó khởi động.

Cửa kính điện lên xuống chậm hoặc không phản hồi

Vì máy phát điện cung cấp năng lượng cho toàn bộ hệ thống điện trên ô tô nên nếu cửa kính điện của xe di chuyển lên xuống chậm hoặc không di chuyển chút nào, đó có thể là dấu hiệu cho thấy máy phát điện của xe đã không cung cấp đủ năng lượng để duy trì nhu cầu điện. Điều này cũng có thể cho thấy xe có vấn đề với mô tơ nâng hạ kính

Máy phát điện bị lỗi còn có thể do dây đai, dây puly trục máy và các ổ trục bị hỏng, cuộn rotor, stato bị đứt mạch, chổi than bị kênh, lò xo chổi than bị xuống cấp...Nếu gặp phải những triệu chứng khó giải quyết này, người dùng nên đến gặp thợ sửa chữa ô tô có kinh nghiệm. Việc xác định sớm những dấu hiệu này có thể giúp tiết kiệm tiền bạc, thời gian và có thể tránh được những hư hỏng nghiêm trọng cho xe.

Những nguyên nhân khiến máy phát điện trên ô tô bị hỏng

Có nhiều nguyên nhân khiến máy phát điện ô tô bị hỏng. Trong đó thường gặp nhất là các lỗi sau:

Cuộn rotor bị hỏng: Nguyên nhân có thể do cuộn kích bị đứt, bị ngắn mạch, bị chạm mát, keo cách điện lõi đồng bị chảy… Lỗi thường bị ở đầu các cuộn kích đến vòng tiếp xúc. Điều này khiến từ thông giảm, điện áp nhỏ làm dòng điện không thoát ra mạch ngoài.

Cuộn stato bị hỏng: Nguyên nhân có thể do cuộn stato bị đứt, bị chạm mát…

Chổi than gặp vấn đề: Nguyên nhân có thể do vòng tiếp túc bị oxy hoá hoặc dính dầu, chổi than bị kênh, lò xo chổi than không còn tốt…

IC máy phát điện bị hỏng: Khi IC máy phát điện bị hỏng, toàn bộ hoạt động của máy phát điện sẽ bị ảnh hưởng theo.

Tuỳ theo từng lỗi hỏng máy phát điện mà sẽ có cách sửa chữa khác nhau. Đa phần khi một bộ phần nào đó hư hỏng thì chỉ cần thay mới bộ phận đó. Tuy nhiên nếu tình trạng hư hỏng quá nghiêm trọng thì tốt nhất nên thay máy phát điện ô tô mới.

Khánh Mai (t/h)