Chuyên gia đưa ra 3 kịch bản phát triển ngành hàng không

Tại hội thảo quốc tế “Phục hồi và phát triển ngành hàng không Việt Nam trong bối cảnh mới” vừa diễn ra, Cục trưởng Cục Hàng không Đinh Việt Thắng cho biết: Hai năm 2020 - 2021, thị trường hàng không Việt Nam sụt giảm mạnh với mức giảm lần lượt là 42,1% và 80% so với năm 2019.

Cùng với đó, các hãng hàng không Việt Nam phải chật vật, xoay xở, thực hiện mọi giải pháp mang tính tự vận động cũng như được sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước để duy trì hoạt động. Sang năm 2022, với việc nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 và tình hình phòng, chống dịch bệnh đạt nhiều kết quả khả quan, thị trường đã có dấu hiệu phục hồi, đặc biệt là thị trường nội địa.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong tháng 4/2022, vận chuyển hành khách bằng đường hàng không tăng 45% so với tháng trước và tăng 40,5% so với cùng kỳ năm trước. Khách đến bằng đường hàng không đạt 170,4 nghìn lượt người, chiếm 88,6% lượng khách quốc tế đến Việt Nam, gấp gần 4 lần so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù vận chuyển hành khách bằng đường hàng không 4 tháng đầu năm 2022 tăng 26,3% về vận chuyển và tăng 36% về luân chuyển so với cùng kỳ năm 2021 nhưng vẫn giảm 16,9% và giảm 44,7% so với cùng kỳ năm 2019 (khi chưa có dịch Covid-19).

Nhận định về tương lai của ngành Hàng không, TS Bùi Doãn Nề cho hay, 5 năm tới, hàng không vẫn còn phải chịu thêm tác động của dịch Covid-19, mức độ kiểm soát dịch, sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu và trong nước, đặc biệt là sự phát triển của ngành du lịch; Năng lực và thực tế tái cấu trúc của doanh nghiệp ngành hàng không; Mức độ hội nhập của ngành hàng không ở khu vực và trên phạm vi toàn cầu; Tác động tổng hợp từ các chính sách của Nhà nước.

TS Bùi Doãn Nề cho biết có 3 kịch bản phát triển ngành hàng không Việt Nam. Đối với kịch bản kỳ vọng, trong năm 2022 ngành hàng không được phục hồi, khả năng cạnh tranh có thể đạt mức trước đại dịch, các chỉ số hiệu quả cơ bản về hoạt động của ngành trở về trạng thái bình thường trước đại dịch.

Chuỗi cung ứng của hàng không được khôi phục, hoạt động bình thường trở lại từ giữa hoặc cuối 2022. Kết quả hoạt động của ngành đạt mức cao trước dịch bệnh vào cuối năm 2023 trong đó vận chuyển hành khách trong nước được phục hồi vào đầu năm 2023, vận chuyển hành khách quốc tế phục hồi vào giữa hoặc cuối năm 2023.

Ở kịch bản lạc quan, năng lực của hàng không Việt Nam được tăng cường, khả năng cạnh tranh của ngành được cải thiện đáng kể, hiệu quả hoạt động nâng cao. Vị thế của hàng không Việt được cải thiện đáng kể trong khu vực và quốc tế. Kết quả hoạt động của ngành đạt mức cao điểm trước dịch bệnh vào đầu năm 2023, trong đó vận chuyển hành khách trong nước được phục hồi vào cuối năm 2022, vận chuyển hành khách quốc tế phục hồi vào đầu năm 2023.

Đối với kịch bản bi quan, năng lực của ngành hàng không Việt Nam được phục hồi từ đầu hoặc giữa năm 2023. Kết quả hoạt động đạt mức cao điểm trước dịch bệnh vào cuối năm 2024, trong đó vận chuyển hành khách trong nước được phục hồi vào cuối năm 2023, vận chuyển hành khách quốc tế phục hồi vào giữa hoặc cuối năm 2024.

Theo GS Trần Thọ Đạt, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, triển vọng phát triển hàng không Việt trong năm nay và thời gian tới khá rõ nét, nhiều khả năng sẽ là lĩnh vực dẫn đầu sóng phục hồi trở lại sau dịch với hàng loạt đường bay nội địa, quốc tế được khôi phục và mở rộng.

Hiện tại, lượng khách quốc tế tăng ở cả hai chiều đi và đến đã khiến các hãng hàng không Việt có động lực tăng chuyến, khôi phục lại khai thác các đường bay quốc tế. Gần nhất, Vietnam Airlines cho biết hãng sẽ tăng tần suất bay trên 8 đường bay đến Nhật Bản, Hàn Quốc từ 15/5 và khôi phục lại 3 đường bay đến Hàn Quốc từ 1/6.

Cụ thể, đối với đường bay Nhật Bản, từ 15/5, hãng sẽ tăng thêm 1 đến 2 chuyến bay mỗi tuần trên các chặng bay giữa Hà Nội, TP.HCM và Tokyo, Osaka, Nagoya. Từ 1/7, Vietnam Airlines sẽ nối lại chặng bay giữa Đà Nẵng - Tokyo. Như vậy, Vietnam Airlines sẽ có từ 25 đến 30 chuyến bay mỗi tuần từ Hà Nội và TP.HCM đến các thành phố lớn của Nhật Bản.

Với đường bay Hàn Quốc, từ 15/5, hãng tăng thêm 3 đến 4 chuyến bay mỗi tuần trên các chặng giữa Hà Nội, TP.HCM và Seoul. Điều này giúp đảm bảo từ 15/5, mỗi ngày Vietnam Airlines đều có chuyến bay trên các chặng này. Từ 1/6, Vietnam Airlines sẽ nối lại các chặng bay giữa Hà Nội và Busan, giữa Đà Nẵng và Seoul. Từ 1/7, hãng nối lại thêm chặng bay giữa TP.HCM và Busan. Tần suất các chặng này từ 3 đến 4 chuyến bay mỗi tuần.

Theo dự báo của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), thị trường hàng không thế giới sẽ phục hồi vượt mức trước khi có dịch Covid-19 vào đầu năm 2024 với tổng số hành khách dự kiến đạt 4 tỷ lượt khách; thị trường nội địa sẽ phục hồi sớm hơn, ngay trong năm 2022 với mức phục hồi khoảng 93%, riêng thị trường nội địa Việt Nam dự báo phục hồi ở mức 96%.

Với xu hướng phục hồi tích cực của thị trường và triển vọng kinh tế toàn cầu, dự báo thị trường hàng không nước ta trong năm nay và sang năm 2023 sẽ có những phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, khó khăn còn tiềm ẩn do dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp và chưa được kiểm soát trên thế giới. Bên cạnh việc khôi phục hoạt động kinh doanh, việc củng cố “sức khỏe” tài chính và nâng cao năng lực cạnh tranh của các hãng hàng không trong nước là rất cần thiết, là tiền đề để để đón bắt cơ hội phục hồi và phát triển.

Hà Thị Hải Yến