Kinh doanh khí N2O không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn lan tại nhiều tỉnh, thành

Liên tiếp phát hiện và thu giữ lượng lớn bình khí N2O 

Tại TP. Hà Nội, vào ngày 28/8/2023, Đội QLTT số 9, Cục QLTT TP. Hà Nội phối hợp với Công an phường Tứ Liên tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh hóa chất tại địa chỉ: lô 52, ngách 50, ngõ 310 Nghi Tàm, phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. Quá trình kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện cơ sở đang kinh doanh 122 bình kim loại chứa khí N2O, vỏ bình không ghi thông tin về nơi sản xuất, xuất xứ hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hoặc giấy tờ khác có liên quan chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa. 

Cũng trong ngày 28/8/2023, Đội QLTT số 22 phối hợp Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ Công an quận Bắc Từ Liêm tiến hành kiểm tra đột xuất Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại BT4-12 khu ngoại giao đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Qua kiểm tra phát hiện cơ sở có kinh doanh 5 bình khí N2O trọng lượng cả bình và khí là 10kg/bình, 01 bình khí N2O trọng lượng cả bình và khí là 60kg/bình. Chủ cơ sở không xuất trình được Giấy phép kinh doanh hàng hoá khí N2O thuộc danh mục hàng hoá hạn chế kinh doanh, không xuất trình được hoá đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hoá.

Tương tự, tại tỉnh Sơn La, ngày 16/9/2023, qua nguồn tin báo Đội QLTT số 3 phối hợp với Đội cảnh sát hình sự và Đội Cảnh sát điều tra về kinh tế - chức vụ (Công an huyện Mộc Châu) tiến hành khám xe ô tô tải biển kiểm soát 29H-24.256 do ông Đinh Mạnh Hùng điều khiển, địa chỉ xã Mỹ Lung, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ. Kết quả, Đoàn kiểm tra phát hiện trên phương tiện vận chuyển 120 bình bằng kim loại có chứa 242,1 kg khí công nghiệp (N2O) bên trong. Toàn bộ số bình chứa khí kể trên ông Đình Mạnh Hùng không xuất trình được hóa đơn, chứng từ, tài liệu kèm theo để chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa, trên hàng hoá không có căn cứ để xác định nguồn gốc nơi sản xuất hoặc xuất xứ theo quy định. 

Tại tỉnh Thái Nguyên, sau nhiều tháng theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội, thẩm tra xác minh và nhiều lần trượt dấu vết, bởi đối tượng liên tục thay đổi địa điểm chứa trữ hàng hóa nhằm qua mắt sự kiểm tra của lực lượng chức năng. Đến sáng ngày 16/9, Đội QLTT số 1, Cục QLTT tỉnh Thái Nguyên đã phối hợp với Công an phường Đồng Bẩm và Đội Cảnh sát phản ứng nhanh 113 Thái Nguyên “đột kích” vào kho chứa hàng hóa trên địa bàn phường Đồng Bẩm. 

Thời điểm kiểm tra tại kho xi măng cũ rộng 500m2 có dân cư thưa thớt của đối tượng Đinh Trung H., sinh năm 1996 đã thuê lực lượng chức năng phát hiện 118 bình khí N2O các loại.

Theo Lãnh đạo Đội QLTT số 1, để kiểm tra được đối tượng, lực lượng chức năng đã dành khá nhiều thời gian. Bởi, không sử dụng cửa hàng làm nơi kinh doanh cố định, đối tượng chủ yếu rao bán hàng hóa trên trang Facebook cá nhân. Khi khách có nhu cầu, sẽ inbox địa chỉ để giao hàng theo thỏa thuận. Theo điều tra của lực lượng chức năng, đối tượng khách hàng hướng đến chủ yếu là các quán bar, karaoke, pub trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Theo lãnh đạo Cục QLTT tỉnh Thái Nguyên, đây không phải là vụ việc đầu tiên liên quan đến mặt hàng khí N2O mà lực lượng QLTT tỉnh Thái Nguyên phát hiện, xử lý. Trong 06 tháng đầu năm 2023, Đội QLTT số 1 đã liên tục kiểm tra nhiều trường hợp vi phạm trong kinh doanh mặt hàng khí N2O.

Điển hình như, ngày 28/3, đơn vị đã tiến hành kiểm tra Cửa hàng Vape shop 86, địa chỉ: xóm Trung 3, xã Điềm Thụy, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên do ông Dương Văn B. làm chủ, phát hiện và thu giữ 52 bình dạng khí N2O loại 12kg/01 bình. Toàn bộ số hàng hoá không có nhãn hàng hoá, không có thông tin trên vỏ bình, không có căn cứ xác định nguồn gốc, xuất xứ của số hàng hóa trên. Tiếp đến, ngày 1/4/2023, tiến hành khám phương tiện vận tải, Đội QLTT số 1 cũng đã phát hiện và thu giữ 11 bình khí N20 đang trên đường vận chuyển đi tiêu thụ.

Tăng cường kiểm soát khí N2O trên thị trường

Theo thông tin từ Bộ Công an, khí N2O không nằm trong Danh mục các chất ma túy và tiền chất được ban hành theo Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ mà là hóa chất được quản lý chuyên ngành bởi Bộ Công Thương, cụ thể: N2O thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp (số thứ tự 120, Phụ lục II của Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 09/7/2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất), chủ yếu sử dụng để gây tê, giảm đau trong lĩnh vực y tế hoặc dùng để đóng gói, bảo quản thực phẩm.

Hành vi vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh N2O được xử lý theo các quy định tại Nghị định số 115/2016/NĐ-CP ngày 08/7/2016, Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Theo đó sẽ phạt tiền từ 12.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm: Sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh mà không có Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất theo quy định; Sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh khi Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất được cấp đã hết hiệu lực.

Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh khi đã bị cơ quan quản lý có thẩm quyền đình chỉ hoạt động sản xuất, kinh doanh, tước quyền sử dụng hoặc thu hồi Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất.

Như vậy, việc nhập khẩu, mua bán… chất N2O để sử dụng trong công nghiệp, phát triển kinh tế, xã hội được phép thực hiện nhưng được pháp luật quy định chặt chẽ. Mặc dù N2O không nằm trong danh mục các chất ma túy và tiền chất nhưng trước tình hình giới trẻ sử dụng “Bóng cười” gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nguy hiểm đến tính mạng (nhất là sử dụng đồng thời với ma túy tổng hợp, chất hướng thần), Bộ Công an đã và đang triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý.

Phối hợp Bộ Công thương, Bộ Y tế, Quản lý thị trường, Hải quan… đánh giá tình hình nhu cầu thực tế sử dụng khí N2O trong nước để có biện pháp siết chặt trong nhập khẩu và bổ sung quy định quản lý chặt chẽ hoạt động mua bán, kinh doanh khí N2O trong nước; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ các mặt hàng hóa chất không rõ nguồn gốc, ngăn chặn thẩm lậu từ nước ngoài vào Việt Nam; yêu cầu cơ sở kinh doanh ký cam kết không bán “Bóng cười” (do không phải là hóa chất cấm mua bán) vào mục đích sử dụng cho con người, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm; tổ chức tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên về tác hại của “Bóng cười”…

Hiện Bộ Công an tiếp tục phối hợp lực lượng chức năng nắm tình hình, xác định thực trạng sử dụng “Bóng cười” và các chất hướng thần mới ở trong nước, tham khảo quy định của Ban Kiểm soát ma túy quốc tế (INCB) và các nước trên thế giới về các chất này, khi có đủ căn cứ sẽ đề xuất Chính phủ đưa vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất để có căn cứ đấu tranh, xử lý các đối tượng mua bán, vận chuyển, sản xuất, tổ chức sử dụng trái phép các chất này (hiện nay chưa có quốc gia nào đưa “Bóng cười” vào Danh mục chất ma túy).

An Dương