Phát triển sản phẩm quà tặng - hướng đi hiệu quả của ngành thủ công mỹ nghệ Thủ đô

Cơ hội thị trường rất lớn

Theo báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội, hiện Hà Nội hiện có khoảng 1.350 làng nghề và làng có nghề, chiếm hơn 30% tổng số làng nghề của cả nước. Trong số này có 327 làng nghề đã được UBND TP. Hà Nội công nhận.

Năm 2024, tổng doanh thu của 327 làng nghề được công nhận ước đạt trên 24.000 tỷ đồng, đóng góp mạnh mẽ vào kinh tế địa phương. Một số làng nghề đạt doanh thu cao đáng kể như làng nghề điêu khác mỹ nghệ Sơn Đồng, làng nghề đồ mộc Hữu Bằng...

Không chỉ đem lại giá trị kinh tế đáng kể, thủ công mỹ nghệ còn góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống, tạo sinh kế cho khoảng 800.000 lao động tại các làng nghề. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 50 triệu đồng/năm-con số tích cực trong bối cảnh nông thôn đô thị hóa.

Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ được dùng làm quà tặng, trang trí nhà cửa, trong các dịp lễ Tết, cưới hỏi, du lịch, trong đó, phát triển du lịch là cơ hội để giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Là Trung tâm văn hóa chính trị của cả nước, hàng năm, Hà Nội đón lượng khách du lịch khá lớn.

Năm 2024, số lượng khách du lịch đến Hà Nội đạt 27,86 triệu lượt khách, trong đó có 6,35 triệu lượt khách quốc tế. Tổng thu từ khách du lịch đạt khoảng 110,52 nghìn tỷ đồng, tăng 18,3% so với năm 2023. Trong 5 tháng đầu năm 2025, tổng số lượng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 12,77 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Với số lượng khách du lịch đến thăm Hà Nội lớn, cùng thị trường trong nước với hơn 100 triệu dân, việc phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm quà tặng là hướng đi đang được các làng nghề, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn và các doanh nghiệp chú trọng.

Bà Hà Thị Vinh- Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghệ Hà Nội nhận định, khai thác và phát triển cho sản xuất nghề tinh hoa làng nghề nói chung, sản phẩm thủ công mỹ nghệ nói riêng, làm quà tặng đáp ứng được thị hiếu tiêu dùng của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam, cũng như đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường trong nước, là cơ hội rất lớn với các cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ.

Mặc dù cơ hội thị trường là rất lớn, nhưng theo bà Hà Thị Vinh, các làng nghề hiện đang đối diện với thách thức không nhỏ. Do đa số các doanh nghiệp trong làng nghề là những doanh nhỏ và siêu nhỏ, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và đầu tư thiết bị tiên tiến cải tiến thiết kế mẫu mã nhằm giảm thiểu chi phí đầu vào tạo giá thành sản phẩm đầu ra tốt đủ sức cạnh tranh với hàng hóa nhập ngoại gặp nhiều khó khăn.

Đặc biệt nguyên liệu đầu vào cho ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội chủ yếu phụ thuộc vào các nguồn cung cấp của tỉnh ngoài và nước ngoài. Đây là những thách thức rất lớn để ngành thủ công mỹ nghệ của Thủ đô rất khó để phát triển bền vững và lớn mạnh.

Biến văn hoá thành sản phẩm quà tặng đáp ứng nhu cầu của du khách trong và ngoài nước

Nhằm giới thiệu những sản phẩm tiêu biểu, tinh xảo, đặc sắc của các làng nghề Hà Nội, đồng thời tăng cường quảng bá tinh hoa của Thủ đô với các địa phương trong nước và bạn bè quốc tế, Trung tâm khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (Sở Công Thương Hà Nội) đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực: tư vấn thiết kế, hỗ trợ các nghệ nhân, cơ sở sản xuất sáng tác ra nhiều mẫu mã mới, có tính kỹ mỹ thuật và ứng dụng cao, đáp ứng nhu cầu khách du lịch trong và ngoài nước; cũng như tổ chức các hội chợ triển lãm về quà tặng thủ công mỹ nghệ.

Ông Hoàng Minh Lâm- Giám đốc Trung tâm khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội cho rằng, các làng nghề truyền thống cần khai thác nguồn lực văn hoá, lịch sử nhằm bảo tồn phát triển nghề bền vững. Đồng thời kết hợp với du lịch để biến văn hoá làng nghề, văn hoá bản địa đáp ứng nhu cầu du lịch của du khách trong và ngoài nước để tạo nên sự thịnh vượng trong các làng nghề thủ công mỹ nghệ của Thủ đô.

Theo các chuyên gia ngành thủ công mỹ nghệ, Hà Nội cần thu hút các nhà khoa học, đầu tư thiết bị tiên tiến, ứng dụng khoa học công nghệ để hỗ trợ các làng nghề, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn về chất lượng nguyên liệu đầu vào, các ý tưởng thiết kế độc đáo, khác biệt, tạo ra những sản phẩm quà tặng mang dấu ấn văn hóa, khẳng định được thương hiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Thủ đô, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách trong và ngoài nước. Qua đó, giúp làng nghề truyền thống nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Lê Kim Liên