Phụ nữ hút thuốc lá gia tăng: Những hệ lụy lâu dài cho sức khỏe sinh sản

Tỷ lệ phụ nữ hút thuốc lá ngày càng gia tăng

Mới đây, theo tin tức trên báo Tuổi Trẻ, khi báo cáo kết quả điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá với Hội đồng Khoa học nghiệm thu Bộ Y tế, Trường đại học Y tế công cộng và Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho biết, so với năm 2015, tỉ lệ hút thuốc lá giảm từ 22,5% xuống 21,7%, song đáng chú ý là tỉ lệ phụ nữ hút thuốc lá gia tăng.

Kết quả khảo sát của cuộc điều tra ở người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 cho thấy có hơn 42% nam giới hút thuốc lá, giảm khoảng 3% so với năm 2015. Tuy nhiên, cũng trong khoảng thời gian này, tỉ lệ nữ giới hút thuốc lá tăng 0,6%, từ 1,1% lên 1,7%. Như vậy, tỉ lệ phụ nữ hút thuốc lá đang gia tăng so với trước và có xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Theo kết quả điều tra năm 2020 của Viện Chiến lược và chính sách y tế cho thấy tỉ lệ trẻ em gái và phụ nữ hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng tăng cao hơn so với hút thuốc lá điếu thông thường. Có tới 8% trẻ em gái và phụ nữ hút thuốc lá điện tử, trong khi tỉ lệ hút thuốc lá điếu ở nữ là 1,7%.

Thực trạng có thể thấy, từ thuốc lá điếu truyền thống đến các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha đang được bán tràn lan khắp nơi và nhắm vào đối tượng khách hàng trẻ, đặc biệt là nữ giới.

Nhiều chiêu thức quảng cáo tinh vi gây hiểu lầm đây là sản phẩm an toàn cho sức khỏe không như thuốc lá điếu, làm gia tăng tỉ lệ sử dụng sản phẩm. Trên các trang mạng xã hội như Facebook, TikTok không khó để tìm mua một sản phẩm thuốc lá, thậm chí người bán hàng lại chính là nữ giới với hình ảnh "phì phà" khói thuốc "test chào hàng".

Nhiều trang YouTube còn công khai sản xuất hàng loạt video dạy trẻ em cách "nhả khói" tạo "trend", từ đó quảng cáo bán thuốc lá trá hình.

Hàng chục nhóm kín trên Facebook được các "con buôn" tạo ra để trao đổi buôn bán thuốc lá, có nhóm thu hút hơn 250.000 thành viên và quảng cáo bán đủ loại thuốc, giao hàng nhanh trên địa bàn TP. Nguy hiểm còn ẩn sau câu "Thuốc lá hại sức khỏe nhưng tốt cho tâm trạng" - một trong những lời chia sẻ nhiều tương tác nhất ở mỗi bài đăng.

Hiện nay, thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, giá thuốc lá rẻ, thuốc lá được bán tràn lan trên khắp các diễn đàn mạng làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên, dẫn đến các hệ lụy lâu dài.

Phụ nữ hút thuốc lá gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe sinh sản

PGS Nguyễn Hữu Đức (Trường đại học Y dược TP.HCM) cho biết trong khói thuốc lá có chứa hàng trăm chất độc, trong đó có CO (carbon oxid, là khí rất độc gây chết người với lượng rất nhỏ), các chất gây ung thư (có nhóm benzopyren gây ung thư phổi, da, bàng quang). Theo PGS Đức, nếu thuốc lá độc hại với nam bao nhiêu thì sẽ độc hại gấp bội lần với nữ giới bấy nhiêu.

Ông Đức cho biết thêm: "Hút thuốc lá có thể gây vô sinh ở phụ nữ, đồng thời gây các dị tật bẩm sinh cho thai nhi nếu người mẹ hút thuốc lá nhiều. Khói thuốc lá tác động tiêu cực vào các cơ quan sinh sản, làm tăng nguy cơ ung thư vú và đẻ non".

Phụ nữ hút thuốc gây mất khả năng thụ thai khoảng 30%, sinh non tăng 20%, mang thai ngoài tử cung tăng từ 2 - 4 lần và sẩy thai tăng lên 1,5 - 3 lần. Nhiều hóa chất độc hại đã được tìm thấy có thể gây ra sự biến đổi gene dẫn đến tình trạng thai chết lưu, dị tật bẩm sinh, ung thư và nhiều mối lo ngại cho sức khỏe của trẻ trong tương lai do chứa chất Nicotine.

Nicotine có tác dụng ngăn cản hình thành lớp bảo vệ được gọi là lớp vỏ của noãn bào. Lớp này có tác dụng ngăn không cho các tinh trùng khác xâm nhập vào trứng (noãn bào) sau khi đã có một tinh trùng xâm nhập vào trong trứng, ngăn ngừa tình trạng đa tinh trùng. Do không có lớp bảo vệ này nên xảy ra tình trạng nhiều tinh trùng xâm nhập vào 1 trứng. Những phôi có nhiều tinh trùng này dễ bị chết trong quá trình phát triển hoặc sẽ bị sẩy thai tự phát.

Bên cạnh đó, theo thông tin từ Bộ Y tế, phụ nữ hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều hệ lụy về sau. Một trong số đó chính là tần suất chửa ngoài tử cung ở những người phụ nữ hút thuốc cao gấp 2,2 - 4 lần so với người không hút thuốc. Hút thuốc còn làm giảm tình trạng miễn dịch dẫn đến nhiễm trùng ở vòi trứng nhiều, gây nên vô sinh cao hơn ở người hút thuốc. Thuốc lá gây sẩy thai tự phát, ở những phụ nữ hút thuốc lá nguy cơ sẩy thai cao gấp 1,5-3,2 lần so với những người không hút thuốc.

Ngoài ra, thuốc lá làm hạn chế hiệu quả điều trị vô sinh. Những phụ nữ hút thuốc, ngoài tỉ lệ vô sinh nhiều hơn mà còn kém hiệu quả trong điều trị vô sinh. Đặc biệt ở những phụ nữ hút thuốc lá, thụ tinh trong ống nghiệm ít thành công hơn và nếu có thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm thì hay bị sảy thai hơn. Bản thân nhau thai cũng bị ảnh hưởng xấu bởi thuốc lá. Những phụ nữ hút thuốc lá hay bị bong rau non và hay bị rau tiền đạo gây chảy máu đe dọa tính mạng của thai phụ và thai nhi...

Đặc biệt có thể gây vỡ ối non. Ở những người hút thuốc hay gặp vỡ ối non hơn ở những người không hút thuốc. Một phụ nữ bị vỡ ối non có thể gây chuyển dạ bất thường, điều này rất nguy hiểm nếu như tuổi thai chưa đủ. Vỡ ối non rất nguy hiểm còn vì nó “mở cửa” cho vi khuẩn xâm nhập vào môi trường vô khuẩn của thai nhi gây nên tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng của thai nhi.

Thuốc lá còn có thể gây đẻ non. Theo Hội Sản phụ khoa Mỹ ở những thai phụ hút 1 bao/ngày, tỉ lệ đẻ non cao hơn 20% so với phụ nữ không hút thuốc. Những trẻ đẻ quá sớm (dưới 37 tuần) thường hay gặp những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong. Trẻ em sinh ra từ những bà mẹ sống với người hút thuốc thường có trọng lượng thấp hơn khi sinh. Hút thuốc thụ động làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng đến với em bé qua nhau thai. Điều này cản trở sự phát triển của em bé bên trong tử cung, dẫn đến cân nặng khi sinh thấp.

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em sẽ có nguy cơ mắc bệnh vảy nến nếu người mẹ hút thuốc lá trong quá trình mang thai. Nguyên nhân do thai nhi đã tiếp xúc với nicotine, chất kích thích quá trình sinh học liên quan đến bệnh vảy nến.

An Dương (T/h)