Sữa 'trăm hoa đua nở': Lựa chọn dựa vào tiêu chí nào?

Ở Việt Nam, thói quen bổ sung đạm đã được nhìn nhận nhưng vai trò của chất béo trong chế độ dinh dưỡng vẫn chưa được hiểu đúng. Nhiều người tin rằng cứ ăn uống món gì có chất béo sẽ béo lên, tuy nhiên, theo nghiên cứu của Đại học Havard được công bố vào cuối năm 2019, chất béo trong sữa được chứng minh là làm giảm huyết áp và giảm cholesterol - hai nguy cơ tiềm tàng đối vối bệnh tim mạch. Chất béo cũng cung cấp calo là năng lượng cho chúng ta hoạt động mỗi ngày.

Ngoài ra, đối với sữa càng nhiều chất béo thì càng có nhiều omega-3 có lợi cho sức khỏe, đặc biệt giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và não cũng như giảm nguy cơ ung thư. Hàm lượng vitamin D trong sữa có nhiều chất béo cũng cao hơn so với những loại sữa thông thường khác.

Theo chuyên gia, khi chọn mua bất kỳ sản phẩm sữa nào, bao gồm sữa và các chế phẩm của sữa, người tiêu dùng nên dành thời gian đọc thông tin trên bao bì, đặc biệt là bảng thông tin dinh dưỡng và thành phần sản phẩm. Việc đọc kỹ và hiểu thông tin trên bao bì khi chọn sữa không chỉ giúp bạn tối ưu dinh dưỡng mà còn phòng ngừa các nguy cơ sức khỏe như béo phì, đái tháo đường, thiếu vi chất…

Việc đọc tên sản phẩm sẽ giúp người tiêu dùng biết loại sữa, đặc tính nổi bật và đối tượng sử dụng. Ví dụ: "Sữa tiệt trùng ít đường", "Sữa đậu nành nguyên chất", "Sữa công thức dành cho trẻ từ 1–2 tuổi". Trên nhãn sữa, danh sách thành phần thường được liệt kê theo thứ tự từ nhiều đến ít về khối lượng hoặc từ quan trọng đến ít quan trọng hơn. Cách đọc này giúp người tiêu dùng xác định được sữa chứa những chất gì, tỷ lệ ra sao và liệu có phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng hoặc tình trạng sức khỏe của bản thân hay không.

Có hàng trăm sản phẩm sữa khác nhau khiến người tiêu dùng băn khoăn không biết nên chọn sữa thế nào cho phù hợp.

Để đọc bảng giá trị dinh dưỡng một cách hiệu quả, trước tiên cần xác định kích thước khẩu phần và số khẩu phần trong mỗi hộp. Ví dụ, một hộp sữa có thể ghi: "Khẩu phần: 1 hộp (180ml)". Tiếp theo là phần năng lượng (calories), phản ánh lượng calo cung cấp từ một khẩu phần, thường dao động từ 100–150 kcal tùy theo loại sữa (nguyên kem, tách béo, có đường hay không đường).

Việc đọc bảng giá trị dinh dưỡng giúp so sánh và chọn sản phẩm theo nhu cầu một cách thích hợp (ví dụ: ít đường, giàu canxi...). Khi lựa chọn sản phẩm sữa, việc đọc kỹ phần đối tượng sử dụng được ghi trên nhãn là rất quan trọng nhằm đảm bảo phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và tình trạng sức khỏe của người dùng.

Để đọc đúng, người tiêu dùng cần xác định rõ mục đích sử dụng sản phẩm (cho trẻ em, người trưởng thành, người bệnh, hay vận động viên…) và so sánh với chỉ định trên bao bì. Việc nắm rõ đối tượng sử dụng không chỉ giúp tránh tác dụng phụ không mong muốn (như tiêu chảy do không dung nạp lactose ở người lớn uống sữa trẻ em), mà còn tối ưu hóa hiệu quả của sữa trong việc bổ sung dinh dưỡng.

Khi lựa chọn và sử dụng sữa, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, người có cơ địa dị ứng hoặc hệ miễn dịch yếu, việc đọc kỹ phần thông tin cảnh báo dị ứng là vô cùng quan trọng để phòng tránh các phản ứng nguy hiểm. Thông tin dị ứng không chỉ dành cho người có tiền sử dị ứng thực phẩm mà còn quan trọng đối với cha mẹ có con nhỏ, người chăm sóc bệnh nhân hoặc người đang trong quá trình phục hồi sức khỏe. Bỏ qua phần này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt nếu sản phẩm sữa được dùng hàng ngày hoặc trong chế độ ăn đặc biệt.

Người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm có hạn sử dụng còn dài. Ngoài ra, cần đọc kỹ hướng dẫn pha chế in trên vỏ hộp và thực hiện đúng theo hướng dẫn này.

Thông thường mỗi sản phẩm dinh dưỡng uy tín ra đời là kết quả của rất nhiều nghiên cứu lâm sàng để có thể có được công thức tối ưu cho người sử dụng. Do đó, người dùng không nên tự ý thay đổi, pha loãng hay đặc hơn so với hướng dẫn của nhà sản xuất; tránh tự ý bổ sung các nguyên liệu khác ngoài sữa (ví dụ bột cam, bột ca cao, cà phê…) mà không trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ.

Về bảo quản các sản phẩm như sữa, lời khuyên của chuyên gia dinh dưỡng cho người tiêu dùng là nên cất giữ sản phẩm ở nơi thoáng mát, tránh chỗ ẩm thấp, không đặt hộp sữa ở nơi nhiệt độ cao như gần bếp gas hoặc nơi có ánh mặt trời rọi trực tiếp vào. Khi mở hộp để pha sữa cần sử dụng muỗng khô, sạch đã có sẵn bên trong hộp sữa, nhanh chóng đóng nắp hộp để tránh làm ẩm bột sữa bên trong.

Thanh Hiền (t/h)