TCVN 8685-46:2024 về vắc xin nhược độc phòng bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà

Virus gây bệnh thiếu máu truyền nhiễm trên gà Chicken Anemia Virus (CAV) có thể gây bệnh ở mọi lứa tuổi, mọi giống gà. Tuy nhiên các dấu hiệu lâm sàng chủ yếu được tìm thấy ở gà nhỏ.

Các bệnh kế phát như bệnh Marek, bệnh IB cũng được tìm thấy ở giai đoạn 2 - 3 tuần tuổi do gà bị suy giảm miễn dịch, ở những độ tuổi khác bệnh tồn tại mãn tính gây suy giảm miễn dịch nhưng không rõ rệt không có các biểu hiện lâm sàng. Ngoài ra gà ở độ tuổi này còn là vật chủ mang trùng và bài thải mầm bệnh ra môi trường.

Tác hại nghiêm trọng nhất của bệnh thiếu máu trên gà do CAV gây ra đó là ức chế miễn dịch. Khi gà bị nhiễm CAV chúng làm suy yếu hệ thống miễn dịch, chúng xâm nhập và nhân lên trong các cơ quan lympho. CAV tấn công các tế bào lympho T làm suy giảm và phá hủy hệ thống miễn dịch. CAV còn tấn công các tác nhân ức chế sự phát triển của các virus gây bệnh marek, bệnh IB do đó tạo điều kiện cho các bệnh này bùng phát thành dịch.

Ngoài ra còn có các báo cáo về các dấu hiệu tăng khả năng nhiễm bệnh viêm phế quản truyền nhiễm trên những đàn gà nhiễm CAV. Nếu đàn gà đang nhiễm CAV mà tiêm vắc xin phòng bệnh các kháng thể được sinh ra sẽ giảm đáng kể. Tuy nhiên trước khi tiêm cũng nên tuân theo quy trình kiểm nghiệm vắc xin theo tiêu chuẩn.

Thiếu máu ở gà là bệnh truyền nhiễm gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi cần tiêm vắc xin phòng. Ảnh minh họa

Hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8685-46:2024 quy trình kiểm nghiệm vắc xin - Phần 46: bệnh truyền nhiễm ở gà nhằm đưa ra các quy trình kiểm nghiệm vắc xin nhược độc phòng bệnh thiếu máu truyền nhiễm do vi rút gây bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà.

Về nguyên tắc vắc xin được kiểm tra các chỉ tiêu cảm quan, vô trùng, độ thuần khiết bằng các phương pháp phân tích trong phòng thí nghiệm, các chỉ tiêu an toàn và hiệu lực được đánh giá trên động vật thí nghiệm. 

Lưu ý khi kiểm tra cảm quan cần quan sát bằng mắt thường hình dạng viên vắc xin và độ đồng đều của hỗn dịch sau khi hoàn nguyên với nước pha của nhà sản xuất (nếu có) hoặc nước muối sinh lý vô trùng. Nếu vắc xin đạt yêu cầu về chỉ tiêu cảm quan sẽ có dạng viên xốp, dễ tách khỏi thành lọ, hỗn dịch sau khi hoàn nguyên đồng nhất, không đông vón, không lắng cặn.

Khi kiểm tra vô trùng, tạp nhiễm vi khuẩn, tạp nhiễm nấm mốc, tạp nhiễm Mycoμlasma và tạp nhiễm Salmonella theo quy định tại TCVN 8684:2022. Vắc xin đạt yêu cầu về chỉ tiêu vô trùng khi không có bất cứ tạp khuẩn, nấm mốc, Mycoμlasma và Salmonella mọc trên môi trường kiểm tra trong thời gian theo dõi.

Kiểm tra tạp nhiễm vi rút newcastle và cúm gia cầm cần tiêm vào xoang niệu mô của 10 trứng gà, mỗi trứng tiêm 0,2ml vắc xin đã được hoàn nguyên với nước pha của nhà sản xuất (nếu có) hoặc nước muối sinh lý vô trùng. Ấp các trứng đã được tiêm ở tủ ấp trứng trong 5 ngày, soi loại bỏ trứng chết phôi trước 24h. Soi trứng ở các thời điểm 48h, 72h, 96h và 120h sau tiêm. Sau 5 ngày theo dõi, mổ thu hoạch nước trứng làm phản ứng ngưng kết hồng cầu và kiểm tra bệnh tích phôi (phôi nhiễm vi rút newcastle và cúm gia cầm có bệnh tích như sau: phôi phù đầu, xuất huyết đầu, cổ, cánh và chân).

Vắc xin được coi là không tạp nhiễm vi rút newcastle và cúm gia cầm khi 100 % phôi trứng khỏe mạnh, không có bệnh tích của bệnh Newcastle và Cúm gia cầm; nước trứng cho kết quả âm tính trong phản ứng ngưng kết hồng cầu với kháng nguyên vi rút newcastle và cúm gia cầm.

Kiểm tra tạp nhiễm vi rút Infectious Bronchitis Virus bằng cách tiêm vào xoang niệu mô của 10 trứng gà mỗi trứng tiêm 0,2ml vắc xin đã được hoàn nguyên với nước pha của nhà sản xuất (nếu có) hoặc nước muối sinh lý vô trùng. Vắc xin được coi là không tạp nhiễm vi rút Infectious Bronchitis Virus khi 100% phôi trứng khỏe mạnh, không có bệnh tích đặc trưng của phôi trứng do vi rút Infectious Bronchitis virus gây ra và nước trứng cho kết quả âm tính trong phản ứng ngưng kết hồng cầu gà.

Kiểm tra an toàn cần sử dụng 10 con gà, mỗi con được tiêm 10 liều vắc xin ghi trên nhãn và đường tiêm theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Theo dõi gà thí nghiệm trong 21 ngày. Vắc xin đạt yêu cầu về chỉ tiêu an toàn khi tất cả gà sống khỏe, phát triển bình thường và không có biến đổi bất thường về cục bộ hay triệu chứng toàn thân.

Kiểm tra hiệu lực, sau khi sử dụng vắc xin 21 ngày đến 28 ngày, tất cả gà nhóm 1 và nhóm 2 được lấy máu, chất huyết thanh để làm phản ứng ELISA, sử dụng kit ELISA phát hiện kháng thể kháng CAV. Vắc xin đạt yêu cầu về chỉ tiêu hiệu lực khi ít nhất 80% mẫu huyết thanh của gà nhóm 1 đạt giá trị dương tính; trong khi đó 100 % mẫu huyết thanh của gà nhóm 2 đạt giá trị âm tính. Vắc xin đạt yêu cầu kiểm nghiệm khi đáp ứng được tất cả các yêu cầu về cảm quan, vô trùng, độ thuần khiết, an toàn và hiệu lực theo quy định tại tiêu chuẩn này. 

Cuối cùng tiêu chuẩn cũng hướng dẫn khi báo cáo kiểm nghiệm phải nêu rõ mọi thông tin cần thiết về nhận biết đầy đủ về mẫu thử; phương pháp lấy mẫu đã sử dụng, nếu biết; phương pháp thử đã sử dụng, viện dẫn tiêu chuẩn này; tất cả các điều kiện thao tác không quy định trong tiêu chuẩn này, hoặc được xem là tùy ý, cùng với mọi tình huống bất thường có thể ảnh hưởng đến kết quả; kết quả kiểm nghiệm thu được.

An Dương