Tháo gỡ vướng mắc về xác định mã số hàng hóa

Gần đây, một số doanh nghiệp phản ánh gặp phải khó khăn, vướng mắc việc trong quá trình làm thủ tục hải quan, mà cụ thể là liên quan đến xác định mã số hàng hóa và trị giá hải quan. Tổng cục Hải quan đã ghi nhận các ý kiến đóng góp và cho biết thực tế có nhiều nguyên nhân gây ra vướng mắc trên, như cách hiểu khác nhau về áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật; tính chất đặc thù của lĩnh vực chuyên môn; đặc biệt là lĩnh vực mã HS và trị giá hải quan; doanh nghiệp khai báo thông tin chưa đầy đủ hoặc do năng lực thực thi của một số cán bộ công chức hải quan…

Cụ thể, thông tin của Tổng cục Hải quan cho biết hiện nay vẫn tồn tại các trường hợp áp dụng mã số không thống nhất đối với cùng mặt hàng. Nguyên nhân do mục tiêu khi xây dựng các Danh mục HS (của Tổ chức Hải quan thế giới, Danh mục Biểu thuế ASEAN) và Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam là tạo thuận lợi thương mại và kiểm soát hàng hóa cần kiểm soát nên có trường hợp mặt hàng có kim ngạch thấp, mặt hàng mới, công nghệ mới... chưa được định danh hoặc chưa có quy định cụ thể tiêu chí để phân biệt.

Ngoài ra với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, nhiều mặt hàng được tích hợp nhiều công dụng, thành phần... Điều này dẫn tới khó xác định, khó phân biệt khi phân loại.

Thêm vào đó, việc áp dụng quản lý rủi ro trong quá trình thông quan với mục tiêu chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm (để tạo thuận lợi thương mại, giảm thời gian thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu) nên có thể phát sinh một số trường hợp hàng hóa thuộc tờ khai luồng xanh nhập khẩu cùng một mặt hàng nhưng doanh nghiệp khai báo mã số khác nhau. Theo đó, việc này sẽ được kiểm tra, điều chỉnh sau thông quan.

Ảnh minh họa 

Mặt khác, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa, có một số trường hợp tiêu chuẩn của lĩnh vực chuyên ngành có thể khác lĩnh vực phân loại, doanh nghiệp có thể dựa trên tiêu chuẩn của lĩnh vực chuyên ngành để áp dụng chung cho lĩnh vực phân loại.

Ngoài những nguyên nhân trên, Cơ quan Hải quan cũng thừa nhận vướng mắc về trình độ, năng lực của một số ít công chức làm công tác phân loại tại cửa khẩu còn chưa đồng đều và chưa chuyên sâu, do chế độ luân chuyển vị trí công tác theo định kỳ trong khi đặc thù của công việc này đòi hỏi kỹ thuật nghiệp vụ hiểu biết chuyên sâu về ngành hàng.

Tổng cục Hải quan cho biết, cơ quan này đang nỗ lực triển khai các giải pháp khắc phục như: Đề xuất kiến nghị sửa biểu thuế với các nguyên tắc làm đơn giản hóa biểu thuế; xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý tập trung để tra cứu, thống nhất trong phân loại. Hệ thống đang tiếp tục được nâng cấp, xây dựng mới để sử dụng có hiệu quả hơn việc kiểm tra, kiểm soát việc khai báo, áp dụng mã số.

Phía Hải quan sẽ có công văn hướng dẫn thống nhất đối với các mặt hàng khó, phức tạp, các mặt hàng có ý kiến của Tổ chức Hải quan thế giới nhưng còn chưa được sửa trong danh mục HS (còn chờ sửa theo định kỳ 5 năm một lần)... Đồng thời xây dựng danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu rủi ro về phân loại hàng hóa và áp dụng mức thuế để làm cơ sở cho cán bộ hải quan kiểm tra, kiểm soát đối với mặt hàng dễ lẫn, khó phân loại, hàng có tính rủi ro cao về mã số, ngăn ngừa gian lận khi áp dụng các biểu thuế.

Theo Tổng cục Hải quan, người khai hải quan tự kê khai, tự xác định trị giá hải quan. Cơ quan hải quan kiểm tra và xử lý kết quả, tham vấn theo quy định. Trường hợp đủ cơ sở bác bỏ trị giá do người khai hải quan tự xác định, kê khai thì xác định trị giá. Người khai hải quan được yêu cầu cơ quan hải quan thông báo bằng văn bản về trị giá hải quan, cơ sở, phương pháp được sử dụng để xác định trị giá hải quan trong trường hợp trị giá hải quan do cơ quan hải quan xác định. Nếu doanh nghiệp không đồng ý với kết quả xác định trị giá của hải quan, được quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định.

Bảo An (Tổng hợp)