Tiêu dùng bền vững: Người Việt đã thực sự sẵn sàng?

Nhận thức tăng, hành động còn dè dặt

Những năm gần đây, tiêu dùng xanh tại Việt Nam ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Theo Bộ Công Thương, nhu cầu đối với sản phẩm xanh tăng bình quân khoảng 15% mỗi năm giai đoạn 2021–2023, phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn của người tiêu dùng đến yếu tố môi trường.

Khảo sát năm 2025 cho thấy có tới 72% người tiêu dùng Việt sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm xanh, mức độ cao hơn đáng kể so với trung bình toàn cầu. Trong đó, khoảng 54% người Việt chấp nhận trả thêm tới 10% cho sản phẩm làm từ vật liệu tái chế hoặc bền vững, vượt mức trung bình khu vực là 50%.

Bên cạnh đó, khoảng 60% người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn các sản phẩm có chứng nhận xanh hoặc cam kết rõ ràng về môi trường, và hơn một nửa sẵn sàng chuyển sang thương hiệu bền vững hơn nếu thấy uy tín.

Tuy nhiên, khoảng cách giữa ý thức và hành vi thực tế vẫn khá lớn. Một bộ phận không nhỏ người dân dù quan tâm đến môi trường nhưng chưa thực sự thay đổi thói quen tiêu dùng hằng ngày. Nguyên nhân chủ yếu đến từ giá thành sản phẩm bền vững còn cao, cũng như tình trạng thiếu minh bạch thông tin từ phía doanh nghiệp.

Có thể nói, người Việt đã có những bước khởi đầu trong hành trình tiêu dùng xanh, song để biến nó thành hành vi phổ biến thì vẫn còn nhiều rào cản cần vượt qua.

Đưa tiêu dùng xanh từ lý tưởng thành thói quen bền vững

Để thúc đẩy tiêu dùng bền vững trở thành lựa chọn thường nhật, cần sự phối hợp đồng bộ từ Nhà nước, doanh nghiệp đến cộng đồng người tiêu dùng.

Người Việt sẵn sàng trả thêm chi phí cho sản phẩm thân thiện môi trường, song cần minh bạch thông tin. (Ảnh minh họa).

Thứ nhất, đẩy mạnh truyền thông và minh bạch thông tin. Các chương trình truyền thông về sản xuất và tiêu dùng bền vững đang được nhiều địa phương triển khai thông qua sổ tay, video, phóng sự hay các buổi tập huấn cộng đồng. Việc cung cấp thông tin rõ ràng, dễ hiểu về nguồn gốc, quy trình sản xuất và tác động môi trường sẽ giúp người tiêu dùng tự tin hơn khi lựa chọn sản phẩm xanh.

Thứ hai, hoàn thiện khung chính sách hỗ trợ. Diễn đàn Tiêu dùng Bền vững 2025 đã chỉ ra hai trụ cột quan trọng thúc đẩy tiêu dùng xanh là công nghệ xanh và minh bạch thông tin. Cùng với đó, Chính phủ cũng ban hành các quyết định định hướng như Quyết định 889/QĐ-TTg năm 2020 và Quyết định 1658/QĐ-TTg năm 2021 về sản xuất và tiêu dùng bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đây là cơ sở quan trọng để hỗ trợ doanh nghiệp và khuyến khích người dân thay đổi hành vi.

Thứ ba, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng mô hình xanh và kinh tế tuần hoàn. Doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa tiêu dùng bền vững. Việc áp dụng các mô hình kinh tế tuần hoàn, tận dụng vật liệu tái chế và phát triển sản phẩm thân thiện môi trường vừa giúp giảm chi phí sản xuất lâu dài, vừa tạo được niềm tin từ phía khách hàng.

Thứ tư, xây dựng thương hiệu xanh uy tín. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm có chứng nhận và cam kết rõ ràng về bảo vệ môi trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư dài hạn vào xây dựng thương hiệu xanh minh bạch, từ đó nâng cao sức cạnh tranh và tăng lòng trung thành từ khách hàng.

Tiêu dùng bền vững tại Việt Nam trong năm 2025 đã có những tín hiệu tích cực, thể hiện qua nhận thức gia tăng và mức độ sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh. Tuy nhiên, để biến nhận thức thành hành động phổ biến, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp, đặc biệt là sự kiên định thay đổi thói quen từ phía người tiêu dùng. Câu trả lời cho câu hỏi “Người Việt đã thực sự sẵn sàng tiêu dùng bền vững chưa?” có lẽ là: sẵn sàng về nhận thức, nhưng vẫn cần thêm động lực và giải pháp để hành động mạnh mẽ hơn.

Thanh Hiền