Úc phát hiện trung bình mỗi lần thao tác với đồ nhựa có thể sinh ra từ 14.000 đến 75.000 hạt

Nhà khoa học Cheng Fang - trưởng nhóm nghiên cứu chia sẻ, vi nhựa (microplastics) là các mảnh nhựa cực nhỏ, có kích thước từ 0,001 đến 5mm, có thể tạo ra trực tiếp hoặc hình thành trong quá trình phân hủy các vật dụng nhựa lớn. Những hạt li ti này được phát hiện trong thực phẩm, nước uống, thậm chí trong không khí - một thực tế khiến giới khoa học và y tế không khỏi lo ngại.

Nhựa có ở khắp nơi và vi nhựa cũng thế. Các nhà nghiên cứu nhận thấy, ngay cả những hành động thường ngày và tưởng như vô hại cũng có thể là nguồn phát tán vi nhựa mà chúng ta chưa từng nghĩ tới.

Trong nghiên cứu, nhóm chuyên gia đã mô phỏng các hành vi tiêu dùng phổ biến, chẳng hạn như mở nắp chai nước suối, cắt túi nhựa đựng thực phẩm, dùng dao tách lớp màng bọc nilon… Sau đó, họ dùng một chiếc cân đặc biệt có độ nhạy cao để thu thập và đo khối lượng vi nhựa rơi xuống bề mặt khi thực hiện các thao tác nói trên.

Trung bình mỗi lần thao tác với đồ nhựa, lượng vi nhựa sinh ra dao động từ 10 đến 30 nanogam, tương đương từ 14.000 đến 75.000 hạt. (Ảnh minh họa)

Kết quả cho thấy, trung bình mỗi lần thao tác với đồ nhựa, lượng vi nhựa sinh ra dao động từ 10 đến 30 nanogam, tương đương từ 14.000 đến 75.000 hạt - tùy thuộc vào loại nhựa và cách xử lý. Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý con số thực tế có thể cao hơn nhiều do một lượng lớn vi nhựa bay lơ lửng trong không khí, khó thu thập và đo đạc chính xác.

Vi nhựa thu được trong nghiên cứu có nhiều hình dạng khác nhau - sợi dài, mảnh vụn, hoặc hạt nhỏ - một số thậm chí có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Dưới phương pháp phân tích quang phổ, phần lớn số vi nhựa này được xác định là polyethylene, một loại nhựa phổ biến trong hầu hết sản phẩm tiêu dùng hiện nay.

Hiện nay, chưa có kết luận chính thức nào về tác động cụ thể của vi nhựa đối với sức khỏe con người, nhưng nhiều chuyên gia tin rằng rủi ro là có thật - từ kích ứng đường hô hấp, tổn thương tế bào, đến khả năng ảnh hưởng lâu dài tới nội tiết và hệ miễn dịch.

Tương tự, theo báo cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ công bố vào năm 2024, hạt vi nhựa này có thể xâm nhập vào tế bào ruột hoặc phổi của chúng ta, sau đó đi qua máu để đến tim và não. Đối với phụ nữ mang thai, chúng thậm chí có thể đi qua nhau thai và xâm nhập vào thai nhi.

Giáo sư Christian Dunn tại Đại học Bangor (Anh) nhận định: "Chúng ta không nên ngạc nhiên vì vi nhựa thực sự đã hiện diện ở khắp nơi. Điều quan trọng nhất bây giờ là phải xác định rõ hậu quả và hành động để giảm thiểu việc tiếp xúc". Trước mối lo về vi nhựa len lỏi trong mọi ngóc ngách cuộc sống, các chuyên gia khuyến nghị người tiêu dùng nên chủ động cắt giảm những nguồn tiếp xúc không cần thiết.

Trong đó, TS Lili He, Trưởng khoa Khoa học thực phẩm tại Đại học Massachusetts Amherst (Mỹ), gợi ý hai hành động đơn giản nhưng hiệu quả đó là tạm biệt chai nhựa dùng một lần bởi ước tính một lít nước đóng chai có thể chứa tới 100.000 hạt vi nhựa. Do đó, việc chuyển sang sử dụng chai thủy tinh hoặc bình kim loại tái sử dụng là giải pháp vừa thân thiện với môi trường, vừa giúp giảm thiểu vi nhựa xâm nhập vào cơ thể.

Ưu tiên túi vải và hộp thủy tinh khi bảo quản thực phẩm. Thay vì sử dụng túi nilon hoặc màng bọc thực phẩm nhựa - những vật dụng có thể phát tán vi nhựa khi bị xé hoặc cắt - người tiêu dùng được khuyên nên mang theo túi vải khi đi chợ, sử dụng hộp thủy tinh, túi silicon hoặc giấy gói thực phẩm chuyên dụng để bảo quản đồ ăn. Nhà nghiên cứu Cheng Fang chia sẻ thêm chúng ta không thể loại bỏ nhựa ngay lập tức, nhưng chúng ta có thể chọn cách tiêu dùng thông minh hơn, có trách nhiệm hơn để giảm thiểu lượng vi nhựa phát tán ra môi trường.

An Dương (T/h)