Ứng dụng KHCN, ĐMST trong bảo quản, chế biến thực phẩm nông, lâm, thủy sản

Mặc dù có những bước tiến trong việc tái cơ cấu lĩnh vực chế biến nông sản tại thành phố, ngành chế biến nông sản của Hà Nội vẫn gặp nhiều thách thức. Trình độ công nghệ trong chế biến còn hạn chế, năng suất thấp, giá thành cao, thiếu doanh nghiệp lớn có tiềm lực đầu tư vào nông nghiệp.

Công tác tiếp cận đất đai, vốn để tổ chức sản xuất quy mô lớn còn gặp nhiều bất cập. Chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp hiện nay chưa đủ sức hấp dẫn đối với các hộ, doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến nông sản, giết mổ gia súc, gia cầm, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hay nông nghiệp hữu cơ.

Các cơ sở chế biến hiện nay cũng chưa áp dụng công nghệ thân thiện với môi trường, điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm mà còn làm giảm khả năng xuất khẩu và thương hiệu của sản phẩm nông sản chế biến từ Hà Nội. Do đó, các cơ quan quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản đã cùng trao đổi, đánh giá thực trạng và chia sẻ những khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực bảo quản và chế biến thực phẩm.

Ảnh minh hoạ.

Theo các chuyên gia, một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm chế biến nông sản là đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công nghệ sau thu hoạch và chế biến thực phẩm. Trong quá trình chế biến cần có các thiết bị kiểm tra chất lượng sản phẩm, phát hiện lỗi và tạp chất, đồng thời phân loại sản phẩm đúng cách.

Việc tối ưu hóa các thông số chế biến như nhiệt độ và thời gian sẽ giúp bảo đảm chất lượng đồng đều và vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong khâu bảo quản sau thu hoạch, việc ứng dụng cảm biến Internet of Things (IoT) để theo dõi nhiệt độ, độ ẩm trong kho bãi và sử dụng công nghệ blockchain để minh bạch hóa nguồn gốc thực phẩm sẽ giúp tăng cường độ tin cậy của sản phẩm và tạo ra giá trị gia tăng.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, thành phố đang thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Mục tiêu của Nghị quyết là thúc đẩy sự phát triển ngành nông nghiệp, chế biến nông sản thông qua việc tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Sở sẽ tiếp tục rà soát, thực thi và tham mưu chính sách khuyến khích đầu tư vào hạ tầng chế biến và thương mại các sản phẩm nông, lâm, thủy sản, đồng thời tạo cơ hội thu hút nguồn lực xã hội vào lĩnh vực này.

Ngoài ra, việc chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý chất lượng an toàn thực phẩm và sản xuất chế biến nông sản là cần thiết. Các doanh nghiệp cũng cần hợp tác với cơ quan nghiên cứu để tạo ra các sản phẩm có giá trị cao hơn, áp dụng công nghệ chiếu xạ, công nghệ xử lý bằng hơi nước nóng, bao gói điều chỉnh khí quyển, bảo quản lạnh, công nghệ sinh học trong bảo quản nông sản.

Ngành nông nghiệp Hà Nội cũng đang tập trung đầu tư vào phát triển các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh như lúa gạo, rau quả, thịt, trứng, sữa và các sản phẩm đặc sản địa phương. Việc gắn kết chế biến với chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia và sản phẩm đặc sản của thành phố là rất quan trọng. Đặc biệt, việc áp dụng cơ giới hóa, nâng cấp hạ tầng công nghiệp và hình thành mạng lưới logistics, bảo quản và thương mại điện tử tại các vùng sản xuất lớn sẽ giúp ngành chế biến nông sản phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Nam Dương