Vì sao thị phần cà phê của Việt Nam sụt giảm mạnh tại Trung Quốc

Giá cà phê Việt Nam tăng mạnh

Theo thông tin từ Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV), trên thị trường nội địa, theo sát xu hướng giá thế giới, giá cà phê nhân xô ngày 15/2 tại Tây Nguyên và các tỉnh Nam Bộ tiếp tục tăng mạnh 500 đồng/kg. Theo đó, giá cà phê trong nước được thu mua ở khoảng 44.200-44.900 đồng/kg. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong tháng 1 vừa qua, cả nước đã xuất khẩu 142.500 tấn cà phê, thu về kim ngạch hơn 310 triệu USD. Như vậy, so với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu đã giảm mạnh đến 38% cả về lượng và giá trị. Tuy nhiên, theo MXV, xuất khẩu giảm đột biến trong tháng 1 nguyên nhân chủ yếu do bà con hạn chế bán hàng nghỉ Tết Nguyên đán. Còn so với tháng 2/2022, tháng có cùng kỳ nghỉ lễ, xuất khẩu cà phê trong tháng đầu năm nay đã tăng 2% về lượng và chỉ giảm 3,6% về trị giá.

Giá cà phê chế biến sẵn đang chiếm thị phần lớn tại Trung Quốc

Tại Trung Quốc, cà phê hòa tan, cà phê chế biến sẵn đang chiếm thị phần lớn nhờ sự tiện lợi trong việc sử dụng. Đây được coi là yếu tố thúc đẩy tiêu thụ cà phê chế biến tại thị trường đông dân số nhất thế giới này. Năm 2022, Trung Quốc nhập khẩu cà phê từ trên 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, các nguồn cung cà phê chính cho Trung Quốc gồm: Ethiopia, Colombia, Brazil, Malaysia, Italy, Việt Nam…

Ngành cà phê Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cà phê Robusta dưới dạng thô. Ảnh minh họa

Trong năm 2022, Trung Quốc tăng nhập khẩu cà phê từ hầu hết các nguồn cung lớn, ngoại trừ Việt Nam và Guatemala.Số liệu thống kê từ Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, kim ngạch nhập khẩu cà phê của nước này trong năm 2022 từ Ethiopia tăng tới 209,2% so với năm 2021, đạt 188,1 triệu USD. Thị phần cà phê của Ethiopia trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc tăng mạnh, từ 11,56% trong năm 2021 lên 26,2% trong năm 2022. Ngược lại, Trung Quốc giảm nhập khẩu cà phê từ Việt Nam trong năm 2022, mức giảm  11,1% so với năm 2021, đạt 49,63 triệu USD. Thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc giảm mạnh, từ 10,61% trong năm 2021 xuống 6,91% trong năm 2022.

Thị hiếu tiêu dùng của người dân Trung Quốc ngày càng ưa chuộng cà phê chế biến, cà phê pha chế sẵn chất lượng cao từ châu Âu, Hoa Kỳ. Trong khi đó, ngành cà phê Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cà phê Robusta dưới dạng thô. Các doanh nghiệp ở Trùng Khánh hiện chủ yếu nhập cà phê Robusta của Việt Nam về để chế biến, pha trộn vì có lợi thế về giá, vận chuyển. Hiện, quy mô thị trường cà phê của Trùng Khánh đạt khoảng 3-5 tỷ NDT mỗi năm nên nhu cầu nhập khẩu lớn. Hiện nay, ngoài nhập khẩu cà phê của Việt Nam, Trung Quốc còn nhập khẩu cà phê từ nhiều thị trường khác như Ethiopia, Brazil, Indonesia, và nhập cà phê chế biến sẵn từ Hoa Kỳ, các nước châu Âu. Chính vì vậy, dù được đánh giá là thị trường tiềm năng cho Việt Nam xuất khẩu cà phê nhưng thị trường Trung Quốc có tính cạnh tranh cao. Trong khi tỷ trọng đầu tư cho chế biến sâu vẫn chưa cao, các doanh nghiệp Việt nên chú trọng đến chất lượng cà phê xuất khẩu, ngay cả đó là cà phê thô.

Khánh Mai (t/h)