Việt Nam được loại trừ khỏi mức thuế tự vệ hơn 52% của Nam Phi đối với thép cuộn

Nam Phi áp thuế tự vệ tạm thời với thép cuộn nhập khẩu

Theo thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) – Bộ Công Thương, nhận được từ Phái đoàn Việt Nam tại Geneva, ITAC đã ra thông báo chính thức về việc áp dụng thuế tự vệ tạm thời trong thời gian 200 ngày với mức thuế lên tới 52,34% đối với sản phẩm thép cuộn chống ăn mòn (Corrosion resistant steel coil) nhập khẩu vào SACU.

Các mã HS bị điều tra gồm: 7210.61.20, 7210.61.30, 7225.92.25 và 7225.92.35. Quá trình điều tra được tiến hành từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2024, sau khi vụ việc được khởi xướng trở lại vào ngày 17/1/2025 (vụ điều tra trước đó đã tạm dừng từ cuối năm 2024).

Trong kết luận sơ bộ, ITAC cho biết lượng thép cuộn nhập khẩu vào SACU đã tăng 17,16% từ năm 2022 đến 2023 – phần lớn đến từ Trung Quốc. Sự gia tăng này được cho là đã gây tổn hại nghiêm trọng đến ngành sản xuất trong khối, thể hiện qua việc sụt giảm về sản lượng, doanh số, lợi nhuận, thị phần, công suất hoạt động và lao động. Mặc dù một số yếu tố khách quan khác như nhu cầu tiêu thụ suy giảm, chi phí đầu vào tăng, đầu tư hạ tầng chậm và hạn chế về logistics cũng được nêu ra nhưng không được ITAC đánh giá là nguyên nhân chính gây tổn hại.

Để bảo vệ ngành thép nội địa trong khi chờ kết luận cuối cùng, ITAC đề xuất mức thuế tự vệ tạm thời nói trên nhằm hạn chế lượng nhập khẩu và tạo điều kiện phục hồi cho các doanh nghiệp sản xuất trong SACU.

Điểm đáng chú ý là Việt Nam được loại trừ hoàn toàn khỏi biện pháp tự vệ này. Lý do là Việt Nam đáp ứng hai điều kiện theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO): là quốc gia đang phát triển, có thị phần nhập khẩu mặt hàng này vào SACU dưới 3%, đồng thời tổng nhập khẩu từ tất cả các nước đang phát triển tương tự không vượt quá 9%. 

Đây là tín hiệu tích cực đối với ngành thép xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh các biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng gia tăng tại nhiều thị trường.

Trước đó, Cục Phòng vệ thương mại Việt Nam đã chủ động gửi thư chính thức tới ITAC, nêu rõ các quan điểm và đề xuất loại trừ Việt Nam ra khỏi phạm vi áp dụng biện pháp tự vệ. Phản hồi vào ngày 11/4/2025, phía ITAC cho biết sẽ nghiêm túc xem xét lập luận của Việt Nam trong quá trình đánh giá và ban hành kết luận sơ bộ. Việc được loại trừ trong vụ việc lần này là kết quả của nỗ lực ngoại giao kỹ thuật và chủ động bảo vệ quyền lợi chính đáng của ngành thép trong nước, góp phần giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động xuất khẩu, ổn định đơn hàng và thị trường.

Tăng cường cảnh giác với các biện pháp phòng vệ

Vụ việc cũng cho thấy rõ xu hướng gia tăng sử dụng biện pháp phòng vệ thương mại tại nhiều thị trường trên thế giới, đặc biệt là với các mặt hàng có mức độ cạnh tranh cao như thép, nhôm, phân bón, dệt may.

Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động theo dõi động thái thị trường, cập nhật thông tin về rào cản kỹ thuật và phòng vệ thương mại, đồng thời nâng cao năng lực tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, nhằm hạn chế rủi ro và bảo vệ thị phần tại các thị trường trọng điểm.

Đây cũng là lời nhắc nhở doanh nghiệp Việt cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng trong các vụ kiện phòng vệ thương mại để có thể đưa ra bằng chứng, dữ liệu minh bạch và lập luận vững chắc, qua đó tránh bị áp dụng các biện pháp gây thiệt hại cho hoạt động xuất khẩu.

Theo Bộ Công Thương, tính đến nay Việt Nam đã tham gia và xử lý thành công nhiều vụ việc phòng vệ thương mại tại các thị trường lớn, giúp bảo vệ hàng tỷ USD kim ngạch xuất khẩu cho nhiều ngành hàng. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, sự chủ động và chuyên nghiệp trong bảo vệ thương mại sẽ ngày càng đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam.

An Nguyên