Biển miền Trung đạt chuẩn sau sự cố Formosa

Mở đầu buổi báo cáo, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: "Việc công bố kết quả môi trường biển là cấp bách và cần thiết. Để người dân có thể đánh bắt thủy hải sản, Nhà nước sẽ giám sát chặt hệ thống xả thải của Formosa và các công ty, xí nghiệp khác". Trước đó, là đơn vị chịu trách nhiệm cao nhất về sự cố cá chết hàng loạt do Formosa tại miền Trung, Bộ TN&MT đã cam kết công bố mức an toàn của môi trường biển sau khi đánh giá, phân tích mẫu nước biển đối chiếu với quy chuẩn về chất lượng.

Kết quả đánh giá do nhóm GS.TS Mai Trọng Nhuân, Đại học quốc gia Hà Nội thực hiện cho thấy: Phần lớn các thông số đặc trưng môi trường biển, trầm tích biển đã ở giới hạn quy định của QCVN 10-MT:2015/BTNMT, đạt quy chuẩn với bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng và bảo tồn thủy sản. Chỉ còn khu vực cách bờ biển 15 km như Sơn Dương, phía đông biển Nhật Lệ và hòn Sơn Chà thì khả năng phân tán chất trong nước kém hơn, khả năng tích lũy độc tố trong trầm tích cao hơn, cần tiếp tục được theo dõi.

Là chuyên gia được Chính phủ và lãnh đạo Bộ TN&MT mời sang đánh giá tác động môi trường biển miền Trung sau sự cố cá chết, TS Frirdhelm Schroeder từ Viện Nghiên cứu TN&MT Đức trình bày tại hội nghị: “Xyanua đã sạch, thông số Phenol trong nước biển đã giảm dần và hiện ở ngưỡng an toàn. Nhưng ở một số vùng biển, thông số vài chất còn dao động, cần theo dõi thêm. Tôi có thể khẳng định biển miền Trung an toàn và tắm thoải mái. Chiều nay, nếu có thể tôi sẽ ra tắm biển để chứng minh”.

Về hải sản, ông Fridehelm cho biết cá nhỏ đã sống lại. Tuy nhiên, những con cá này có đủ an toàn để sử dụng làm thực phẩm được chưa thì cần Bộ Y tế vào cuộc. Chuyên gia đến từ Đức cũng cảnh báo, Chính phủ và các cơ quan chức năng Việt Nam phải quản lý chặt chẽ các nguồn nước thải ra biển. Ông cho rằng, các nước trên thế giới kiểm soát rất chặt vấn đề môi trường, nhất là nguồn nước biển. Theo ông, nước ta nên học cách quản lý này để không cho các doanh nghiệp lén lút xả thải ra môi trường.

Đánh giá cao kết quả được công bố tại hội nghị, PGS Nguyễn Chu Hồi - nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục biển và hải đảo cũng thể hiện sự trăn trở. Theo ông. Bộ TN&MT cần phải giải đáp cụ thể hơn các vấn đề như: “Bãi biển nào đã an toàn, bãi biển nào chưa? Hải sản ngư dân đánh bắt về đã ăn được chưa? Du khách đến miền Trung tắm biển có bị sao không?”. Đồng thời, PGS Hồi cho rằng, cá nhỏ xuất hiện nhưng vẫn chưa thấy cá kinh tế. "Chỉ có các loại cá kinh tế mới đủ khẳng định khu vực đó an toàn".

Có chung quan điểm với PGS Nguyễn Chu Hồi, ônng Đặng Quốc Khánh - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh và ông Lê Minh Ngân, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình cũng đề nghị Bộ Y tế cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nên công bố cho người dân biết về những vấn đề nuôi trồng, đánh bắt để nông dân, ngư dân ổn định sản xuất.

Trả lời thắc mắc trên, đại diện Bộ Y tế khẳng định: Với sự kiểm soát chặt chẽ nguồn chất thải từ đất liền cùng cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường, hàm lượng các chất ô nhiễm đang có xu hướng giảm theo thời gian. Hệ sinh thái san hô, cỏ biển và nguồn lợi thủy sản từng bị suy thoái mạnh cả về đa dạng sinh học và quy mô, nay đã có sự phục hồi tích cực. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các bộ liên quan thực hiện giám sát hải sản tại các vùng iển an toàn mà Bộ TN&MT đã công bố.

Minh Tâm