Người bị gan nhiễm mỡ nên ăn gì?

Gan nhiễm mỡ đã trở thành bệnh gan rất phổ biến ở một số nước. Bệnh có liên quan chặt chẽ với béo phì, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa – một yếu tố nguy cơ chính đối với đau tim và đột quỵ. Theo các bác sỹ chuyên khoa, để “khống chế” tình trạng gan nhiễm mỡ, việc giảm cân là điều cần thiết. Người bị bệnh gan nhiễm mỡ giảm được hơn 5% cân nặng sẽ có tỉ lệ tích tụ mỡ trong gan thấp hơn; người giảm hơn 9% cân nặng có thể đảo ngược được tình trạng bệnh gan của họ.

Bác sỹ khuyên người béo nên giảm cân để tránh tình tran

Ngoài việc giảm cân qua chế độ ăn và tập luyện, chế độ ăn có hàm lượng cao carbonhydrat nguyên chất (thực phẩm có chỉ số đường huyết cao) có liên quan với gan nhiễm mỡ nhiều hơn chế độ ăn có carbonhydrat phức tạp. Các carbonhydrat có chỉ số đường huyết cao bao gồm bánh mì, gạo, đường glucose, mật ong, xôi, bánh bột, bánh xốp nướng, ngô nướng, kê, khoai tây chiên, bánh rán, nho khô, dứa, chuối,... Các carbonhydrat phức tạp có thể bảo vệ chống lại bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm bánh mì làm từ ngũ cốc nguyên hạt, mì, gạo lứt, rau, trái cây...

Magiê và các chất chống ôxy hóa như vitamin C, vitamin E đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ gan. Các vitamin và khoáng chất này có trong rau xanh, hạt bí ngô, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây họ cam quýt.

Vì vậy, cách tốt nhất để bạn giảm tình trạng gan nhiễm mỡ là giảm cân, chế độ ăn uống ít chất béo, tránh các loại thực phẩm giàu tinh bột và kiểm soát chặt chẽ bệnh tiểu đường.

Một số món ăn được khuyên dùng cho người gan nhiễm mỡ:

Ngô: chứa nhiều các acid béo không no, có khả năng thúc đẩy quá trình chuyển hóa của chất béo nói chung và cholesterol nói riêng. Theo dinh dưỡng học cổ truyền, ngô có vị ngọt tính bình, công dụng điều trung kiện vị lợi niệu, thường được dùng cho những trường hợp tì vị hư yếu, chán ăn, thủy thấp đình trệ, tiểu tiện bất lợi, phù thũng, rối loạn lipid máu, thiểu năng mạch vành.

Nhộng tằm: vị ngọt mặn, tính bình, giúp ích tì bổ hư, trừ phiền giải phát. Nhộng còn có tác dụng làm giảm cholesterol huyết thanh và cải thiện chức năng gan. Nhộng thường dùng dưới dạng các món ăn hoặc tán thành bột để uống.

Kỷ tử: có tác dụng ức chế quá trình tích tụ chất mỡ trong tế bào gan, thúc đẩy sự tăng sinh tế bào gan và cải thiện chu trình chuyển hóa chất béo.

Nấm hươngchứa chất làm giảm cholesterol trong máu và tế bào gan.

Nấm hương: chứa những chất có tác dụng làm giảm cholesterol trong máu và tế bào gan. Thường dùng dưới dạng thực phẩm để chế biến các món ăn.
Lá trà: có khả năng giảm trừ các chất bổ béo. Trà có khả năng làm tăng tính đàn hồi thành mạch, giảm cholesterol máu và phòng chống sự tích tụ mỡ trong gan.

Lá sen: giảm mỡ máu, giảm béo và phòng chống sự tích tụ mỡ trong tế bào gan. Lá sen được dùng dưới dạng hãm với nước sôi uống thay trà hoặc nấu cháo lá sen.

Rau cần rất tốt cho người bị gan nhiễm mỡ

Rau cần: chứa nhiều vitamin, tác dụng mát gan, hạ cholesterol trong máu, thúc đẩy quá trình bài tiết các chất phế thải và làm sạch huyết dịch. Ngoài ra, người bệnh gan nhiễm mỡ nên bổ sung các loại rau tươi như cải xanh, cải cúc, rau muống... có công dụng giải nhiệt làm mát gan. Cà chua, cà rốt, măng bí đao, mướp, dưa gang, dưa chuột... thanh nhiệt, thông phủ, hành khí, lợi tiểu. Các loại dầu thực vật như dầu lạc, dầu vừng, dầu đậu tương... chứa nhiều acid béo không no có tác dụng làm giảm cholesterol máu; các loại thịt, cá ít mỡ và các thức ăn chế biến từ đậu tương, đậu xanh, đậu đen...

Một số loại trà tốt cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ: - Trà khô 3 g, trạch tả 15 g. Hai vị hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì được. Trà này có công dụng bảo vệ gan, tiêu mỡ, lợi niệu, giảm béo. Trạch tả có tác dụng điều chỉnh rối loạn lipid máu, làm hạ cholesterol, triglycered và lipoprotein có tỷ trọng thấp, góp phần phòng chống tình trạng xơ vữa động mạch. - Trà khô 2 g, uất kim 10 g (có thể thay bằng nghệ vàng), cam thảo sao vàng 5 g, mật ong 25 g. Tất cả thái vụn, hãm với nước sôi, uống trong ngày... Thức uống này có công dụng làm cho gan thư thái, tiêu trừ tích trệ và lợi niệu. Đặc biệt uất kim có tác dụng điều chỉnh hội chứng rối loạn lipid máu khá tốt. - Trà khô 3 g, cát căn (sắn dây thái phiến) 10 g, lá sen 20 g. Tất cả thái vụn hãm uống thay trà có công dụng giải độc, hạ mỡ máu, giảm béo. Cần dùng lá sen tươi hoặc khô thái vụn hãm uống thay trà hàng ngày. - Rễ cây trà 30 g, trạch tả 60 g, thảo quyết minh 12 g. Tất cả thái vụn hãm uống hàng ngày. Những vị này có công dụng làm giảm mỡ máu và phòng chống béo phì. Loại trà này rất thích hợp với những người bị nhiễm mỡ gan kèm theo tình trạng rối loạn lipid máu, bệnh lý mạch vành. - Trà 30 g, sinh sơn tra 10-15 g. Hai vị hãm nước sôi uống hằng ngày, giúp tiêu mỡ giảm béo. Sơn trà có tác dụng điều chỉnh rối loạn lipid máu rất tốt và góp phần thúc đẩy quá trình chuyển hóa chất đường và chất béo trong gan. - Hoa trà 2 g, trần bì 2 g, bạch linh 5 g. Ba thứ thái vụn hãm với nước trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Trà có công dụng kiện tì hóa thấp, lợi niệu trừ đàm. Bệnh nhân gan nhiễm mỡ cần kiêng kị những thực phẩm và đồ ăn quá béo bổ như mỡ động vật, lòng đỏ trứng, não và gan gia súc, bơ... Các thứ quá cay và nóng như gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, rượu, cà phê, trà đặc.

Nhã Uyên (tổng hợp)