5 tác nhân gây ung thư con người phải đối mặt hàng ngày

Theo giáo sư Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội), ung thư có thể phát triển ở bất kỳ bộ phận hoặc cơ quan nào của cơ thể. Bệnh có thể phát sinh từ các rối loạn bên trong cơ thể gồm rối loạn nội tiết và yếu tố di truyền - dưới 10%, còn lại phần lớn do các thói quen hàng ngày.

Thuốc lá

Tác hại của thuốc lá không còn xa lạ gì với chúng ta khi những hình ảnh trực quan được in ngay trên bao bì của sản phẩm nhằm cảnh báo người dùng. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư và tử vong do ung thư. Những người sử dụng các sản phẩm thuốc lá hoặc người thường xuyên hít phải khói thuốc lá từ người khác (còn gọi là hút thuốc lá thụ động) có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn do các sản phẩm thuốc lá và khói thuốc lá có nhiều hóa chất làm tổn thương ADN.

Sử dụng thuốc lá gây ra nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư phổi, thanh quản, miệng, thực quản, họng, bàng quang, thận, gan, dạ dày, tuyến tụy, đại tràng và trực tràng và bệnh bạch cầu tủy cấp tính. 

Ngày nay, thị trường tràn lan nhiều loại thuốc lá không khói (thuốc hít hoặc thuốc lá nhai) và thuốc lá điện tử với hương hoa quả hấp dẫn. Đừng lầm tưởng chúng không gây hại. Bạn vẫn có nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng, thực quản và tuyến tụy nếu như sử dụng.

Các cơ quan của cơ thể chịu sức ép từ thói quen xấu hàng ngày. Ảnh minh họa

Béo phì

Chất lượng cuộc sống ngày càng nâng cao, xung quanh có rất nhiều bánh kẹo và đồ ăn thức uống. Không kiểm soát được khẩu phần ăn sẽ xảy ra tình trạng béo phì. Đó là lúc chúng ta đối mặt với vô số các vấn đề về sức khỏe.

Những người béo phì có thể tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú (ở phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh), đại tràng, trực tràng, nội mạc tử cung, thực quản, thận, tụy và túi mật .

Dinh dưỡng độc hại

“Bệnh từ miệng mà vào” nếu chúng ta không biết chọn lọc các thực phẩm tốt. Bằng các minh chứng về dịch tễ học và thực nghiệm người ta đã chứng minh được chế độ ăn uống có liên quan đến 30 - 40% ung thư ở người.

Chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại - trực tràng và ung thư vú. Các chất bảo quản, nhuộm màu thực phẩm có nguồn gốc hóa học; chất trung gian chuyển hóa và sinh ra từ thực phẩm bị nấm mốc lên men cũng là nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, gan, đại tràng...

Thịt hun khói, cá muối, dưa muối, cà muối, nhất là dưa khú có nhiều muối nitrat, nitrit là các chất gây ung thư thực quản và dạ dày. Gạo và lạc là 2 loại thực phẩm dễ bị nấm mốc Aspergilllus flavus xâm nhiễm và tiết ra một loại chất độc là afatoxin gây ung thư gan nguyên phát.

Ngược lại, ăn chế độ ăn uống lành mạnh, hoạt động thể chất và giữ cân nặng khỏe mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Những hành vi lành mạnh này cũng rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc các bệnh khác, chẳng hạn như bệnh tim, tiểu đường type II và huyết áp cao.

Rượu bia

Mọi người đều biết rằng uống nhiều rượu, bia không có lợi cho sức khỏe, nhưng ít người biết rằng uống rượu, bia có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Tỷ lệ mắc ung thư gan ở nam giới cao thứ 3 sau ung thư phổi và ung thư dạ dày mà nguyên nhân chính là do xơ gan vì sử dụng rượu và bia quá mức.

Ô nhiễm môi trường

Ở nước ta, hóa chất bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, diệt cỏ) dùng phổ biến trong nông nghiệp là yếu tố nguy cơ gây ung thư vú và một số loại ung thư khác. Hóa chất sử dụng trong công nghiệp gây ra khoảng 2 -8% trong tổng số các loại ung thư.

Tình trạng ô nhiễm không khí ở một số thành phố lớn cũng đáng báo động. Thử tượng tượng lá phổi của bạn bị ảnh hưởng như thế nào nếu hàng giờ hàng phút bạn hít thở không khí ô nhiễm.

Như vậy, ung thư không phải do một mà có rất nhiều nguyên nhân tùy theo mỗi loại ung thư. Hút thuốc và chế độ dinh dưỡng không hợp lý là 2 nhóm nguyên nhân quan trọng nhất, gây ra nhiều loại ung thư nhất. Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, đơn giản và kinh tế nhất trong chiến lược phòng chống ung thư ở mọi quốc gia.

                                                                                                                                                                                  Thu Phương (T/h)