Bác sĩ chỉ ra vì sao sau khi uống sữa nhiều người thấy đau bụng, cách uống an toàn và hợp lý

Sữa là thực phẩm dinh dưỡng tốt cho sức khỏe tuy nhiên có nhiều người thường gặp vấn đề khi uống sữa như đau bụng, chướng bụng, buồn nôn, tiêu chảy. Bác sĩ dinh dưỡng Nguyễn Thu Hà - Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn cho biết có rất nhiều nguyên nhân có thể gây đau bụng khi chúng ta uống sữa.

Sai lầm khi uống sữa gây đau bụng

Uống sữa khi đói

Khi protein của sữa đi vào dạ dày sẽ được phân giải thành các axit amin để cơ thể hấp thụ dễ dàng. Tuy nhiên, khi dạ dày còn rỗng quá trình phân giải protein thành axit amin không thực hiện được. Lúc này lượng protein cung cấp vào cơ thể sẽ không thể hấp thụ và bị đẩy vào đại tràng chuyển hóa thành hợp chất độc hại làm nhiều người bị đau bụng.

Sữa kém chất lượng hoặc đã hết hạn sử dụng

Các loại sữa không đạt chất lượng, sữa không đảm bảo vệ sinh do vi phạm quy trình sản xuất, bảo quản hay sữa hết hạn sử dụng… có chứa các độc tố, vi khuẩn có hại cho hệ tiêu hóa. Khi uống phải, sẽ gây ra ngộ độc thực phẩm, dẫn đến tiêu chảy sau khi uống sữa.

Không dung nạp lactose

Hiện tượng không dung nạp lactose là khi cơ thể bạn không sản xuất đủ lactase, do đó không thể phân hủy và tiêu hóa đường lactose trong sữa và các sản phẩm từ sữa khác. Tình trạng này thường gây khó chịu cho dạ dày và các triệu chứng như: đau bụng khi uống sữa, chướng bụng, tiêu chảy, chuột rút và đầy hơi sau khi ăn, uống các sản phẩm sữa có chứa lactose. Tuy nhiên triệu chứng chỉ xảy ra từ nửa giờ đến vài giờ sau khi uống sữa.

Dị ứng sữa

Dị ứng sữa là một phản ứng bất thường của hệ thống miễn dịch của cơ thể đối với sữa và các sản phẩm có chứa sữa. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của chứng không dung nạp protein sữa hoặc không dung nạp đường lactose bao gồm các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như đầy hơi, hoặc tiêu chảy, sau khi uống sữa hoặc các sản phẩm có chứa sữa.

Cách uống sữa an toàn và hiệu quả

Theo bác sĩ Nguyễn Thu Hà có một số cách có thể giúp uống sữa không gây đau bụng như: Chia nhỏ lượng sữa. Nếu cơ thể chưa thể thích ứng ngay với một lượng sữa lớn thì tốt nhất nên giảm lượng sữa mỗi lần uống để cơ thể tập làm quen dần. Bên cạnh đó, nên uống sữa sau khi ăn điều này sẽ giúp cơ thể dễ dàng tiêu hóa các dưỡng chất có trong sữa, tránh trường bị tiêu chảy sau khi uống sữa.

Không uống chung sữa với một số thực phẩm như chocolate, quýt, đường, nước ép hoa quả. Bạn cũng nên uống sữa vào buổi tối, vì trong sữa chứa thành phần tryptophan L khiến cơ thể dễ buồn ngủ hơn.

Theo ThS. BS. Đoàn Ngọc Hà, Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, sữa được cơ thể hấp thu tốt khi dùng sau bữa ăn chính khoảng 1-2 tiếng. Nếu cho trẻ uống sữa trước bữa ăn chính 2 tiếng có thể khiến trẻ cảm thấy no và lười ăn hơn khi vào bữa. 

Tuy nhiên, với những người cần kiểm soát đường huyết thì uống sữa trước bữa ăn lại có lợi hơn. Phó giáo sư Fan Zhihong - Trường Khoa học Thực phẩm và Kỹ thuật Dinh dưỡng, Đại học Nông nghiệp Trung Quốc cho biết các nghiên cứu đã phát hiện nếu uống sữa trước bữa ăn 30 phút và sau đó ăn, có thể giúp kiểm soát sự gia tăng đường huyết sau ăn một cách hiệu quả. Việc tránh bị tăng đường huyết sau ăn cũng sẽ khiến cảm giác no được kéo dài hơn, hạn chế ăn nhiều hơn nên có thể tránh tăng cân. Vì vậy, dù là để kiểm soát lượng đường trong máu hay ngăn ngừa béo phì thì nửa giờ trước bữa ăn là thời điểm tốt nhất để uống sữa. Tuy nhiên chỉ nên làm điều này khi không có vấn đề với việc dung nạp lactose. Nếu bị khó chịu về đường tiêu hóa sau khi uống sữa lúc đói, hoặc có phản ứng bất lợi với sữa có thể chuyển sang sữa chua, sữa đậu nành...

Theo trang tin y tế Healthline, sữa rất giàu protein nên nó có thể giúp giảm cân và xây dựng cơ bắp. Thực phẩm giàu protein như sữa có thể thúc đẩy giảm cân bằng cách cải thiện sự trao đổi chất và tăng cảm giác no sau bữa ăn, điều này có thể dẫn đến lượng calo tiêu thụ hàng ngày thấp hơn.

Hơn nữa, uống sữa sau khi tập luyện còn hỗ trợ phát triển cơ bắp. Một nghiên cứu kéo dài 3 tháng ở 10 phụ nữ trẻ cho thấy những người uống sữa không béo 5 ngày mỗi tuần sau khi tập luyện đã cải thiện nhiều hơn về khối lượng cơ và giảm mỡ so với những người không uống sữa.

Dựa trên những kết quả này, thời điểm tốt nhất để uống sữa nhằm thúc đẩy sự phát triển cơ bắp và giảm cân là ngay sau khi tập thể dục. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng uống quá nhiều sữa có thể dẫn đến tăng cân do lượng calo cao

Hầu hết các chuyên gia đồng ý rằng khả năng thúc đẩy giấc ngủ của sữa có thể liên quan đến các hợp chất hóa học như tryptophan và melatonin - có thể giúp dễ ngủ.

Tryptophan là một axit amin đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh được gọi là serotonin. Serotonin giúp cải thiện tâm trạng, thúc đẩy thư giãn và sản xuất hormone melatonin. Là một hormone được giải phóng từ não, melatonin giúp ngủ ngon nhờ khả năng điều chỉnh nhịp sinh học và sẵn sàng cho cơ thể bước vào chu kỳ ngủ.

Vai trò của tryptophan và melatonin trong điều trị rối loạn giấc ngủ đã được xác định rõ ràng và các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bổ sung các hợp chất này có thể cải thiện giấc ngủ, giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm thường xuất hiện trước khi lên giường.

Tuy nhiên nên uống trước khi đi ngủ khoảng 2 tiếng, đặc biệt là với trẻ nhỏ đang trong độ tuổi phát triển. Việc uống sữa ngay trước khi đi ngủ có thể khiến trẻ bị tỉnh giấc nhiều lần vào ban đêm vì muốn đi vệ sinh. Điều này khiến chất lượng giấc ngủ của trẻ bị giảm, hormone tăng trưởng đang hoạt động sẽ bị ảnh hưởng, từ đó có thể gây chậm phát triển chiều cao.

Ngọc Nga (T/h)