Bảo hiểm thúc đẩy hiện đại hóa ngành BHXH Việt Nam và góp phần tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Hội nghị Sơ kết 1 năm triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06) và tổng kết hoạt động năm 2022, triển khai các nhiệm vụ năm 2023 và trong thời gian tới của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số.

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Chính phủ, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đã tham luận về kết quả xây dựng, triển khai Cơ sở dữ liệu (CSDL) Quốc gia về bảo hiểm của Ngành.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, CSDL Quốc gia về Bảo hiểm là 1 trong 6 CSDL quốc gia quan trọng cần ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử. Đây là Cơ sở dữ liệu quốc gia lưu trữ thông tin về BHXH, BHYT, BHTN và thông tin về y tế, an sinh xã hội. BHXH Việt Nam đang được Chính phủ giao là cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm xây dựng, quản lý, vận hành CSDL quốc gia về Bảo hiểm. Đến thời điểm hiện nay, ngành BHXH Việt Nam đang quản lý dữ liệu của trên 98,7 triệu dân và hộ gia đình (trong đó có 90,5 triệu người tham gia BHYT, 15,9 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, 1,4 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, 4,9 triệu người hưởng các chế độ BHXH, BHTN); kết nối trực tuyến với hơn 13.000 cơ sở KCB, xử lý và tiếp nhận gần 300 triệu lượt hồ sơ trực tuyến hằng năm (trong đó, trung bình mỗi năm có khoảng 170 triệu lượt đề nghị thanh toán chi phí KCB BHYT). Toàn bộ dữ liệu và ứng dụng nêu trên được quản lý và lưu trữ tập trung, liên thông, thống nhất tại Trung tâm dữ liệu chính và Trung tâm dữ liệu dự phòng. Như vậy có thể nói CSDL về bảo hiểm và tương tác của cơ quan BHXH Việt Nam với hầu hết người dân có sự lan tỏa, ảnh hưởng rất lớn.

Về việc kết nối, chia sẻ CSDL quốc gia về Bảo hiểm với các CSDL quốc gia và CSDL chuyên ngành khác: Từ tháng 11/2019, BHXH Việt Nam là một trong số ít đơn vị đầu tiên trong cả nước thực hiện việc kết nối và chia sẻ giữa CSDL Quốc gia về bảo hiểm với CSDL khác qua trục dữ liệu Quốc gia của Bộ Thông tin và Truyền thông (Viết tắt là NGSP nay đổi thành NDXP) và từ 2019 đến nay đã thực hiện hơn 500 triệu lượt xác thực và chia sẻ thông tin với các Bộ, Ngành, địa phương và doanh nghiệp qua hệ thống trục này.

Hiện nay, BHXH Việt đang đang tích cực tiếp tục phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong việc kết nối, chia sẻ dữ liệu qua trục NDXP, cụ thể:

BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Công An kết nối xác thực và chia sẻ thông tin liên quan đến BHXH, BHYT, BHTN với CSDL quốc gia về dân cư. Đến thời điểm hiện tại, BHXH Việt Nam đã xác thực với trên 71 triệu nhân khẩu có trong CSDL quốc gia về Bảo hiểm với CSDL quốc gia về dân cư, đồng thời, BHXH Việt Nam cung cấp, chia sẻ 62 triệu lượt bản ghi thông tin BHXH, BHYT cho CSDL quốc gia về dân cư. BHXH Việt Nam cũng đặt mục tiêu đạt được tỷ lệ xác thực 100% nhân khẩu có trong CSDL. Đây là tiền đề quan trọng cho việc sử dụng CCCD để đi KCB BHYT và sử dụng số định danh cá nhân thay thế cho số sổ BHXH, mã thẻ BHYT trong tương lai. BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư kết nối, chia sẻ “Nhóm thông tin về người sử dụng lao động” theo quy định tại điểm g, khoản 1, Điều 6 Nghị định 43/2021/NĐ-CP. Hiện BHXH Việt Nam đã kết nối, liên thông thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, khai trình việc sử dụng lao động, cấp mã số đơn vị tham gia BHXH, đăng ký sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp theo Nghị định 122/2020/NĐ-CP của Chính phủ từ CSDL quốc gia về Bảo hiểm với CSDL Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Các doanh nghiệp khi thành lập đều được liên thông qua hệ thống này đến cơ quan BHXH (từ đầu năm đến nay có hơn 200.000 thông tin doanh nghiệp) được liên thông qua hệ thống này, giúp BHXH Việt Nam có thông tin chính xác cho việc đăng ký mới thông tin tham gia BHXH của doanh nghiệp.

BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai tích hợp dịch vụ tiếp dữ liệu khai tử từ CSDL hộ tịch điện tử của Bộ Tư pháp qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP) và liên thông khai sinh, cấp thẻ BHYT. Từ năm 2019 đến nay, đã có 4,2 triệu trẻ em được cấp thẻ BHYT theo quy trình liên thông tự động với Bộ Tư pháp qua trục tại 100% các tỉnh, thành phố giúp giảm thời gian, chi phí cho người dân và cơ quan nhà nước. Có hơn 1,9 triệu dữ liệu khai tử được chia sẻ cho BHXH Việt Nam để kịp thời cắt chi trả lương hưu, dừng giá trị thẻ BHYT.

BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Nội vụ kết nối, chia sẻ dữ liệu cán bộ, công chức, viên chức từ CSDL quốc gia về Bảo hiểm cho CSDL quốc gia về cán bộ công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước để triển khai Đề án 893/QĐ-TTg về việc xây dựng CSDL quốc gia về công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước. Hiện, BHXH Việt Nam đang cung cấp dữ liệu về tham gia BHXH, BHYT, BHTN thí điểm của 03 đơn vị cho CSDL quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước (Bộ Nội vụ, UBND TP Đà Nẵng, UBND tỉnh Bến Tre). Thời gian tới sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ để triển khai toàn quốc đến hơn 2 triệu công chức, viên chức.

BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế làm rõ các thông tin cơ bản về y tế trong các CSDL chuyên ngành của Bộ Y tế để kết nối, chia sẻ với CSDL quốc gia về Bảo hiểm. Đến ngày 11/11/2022, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 3074/QĐBYT quy định nhóm thông tin cơ bản về y tế thuộc CSDL quốc gia về Bảo hiểm. BHXH Việt Nam đã nhận được công văn đề nghị của BYT, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế và các đơn vị liên quan triển khai sớm sổ sức khỏe điện tử trên cơ sở QĐ 3074/QĐ-BYT để hình thành nên sổ Sức khỏe điện tử của mỗi người dân căn cứ trên dữ liệu KCB BHYT hiện nay và dữ liệu KCB dịch vụ được gửi qua cổng tiếp nhận dữ liệu của ngành BHXH Việt Nam. Đồng thời ngay trong tháng 1/2023 tiếp tục phối hợp để tiếp nhận giấy khám sức khỏe lái xe của hơn 1000 cơ sở KCB đủ điều kiện được BYT thống nhất; hỗ trợ chia sẻ giấy chứng sinh được các cơ sở KCB đồng bộ về cổng tiếp nhận của BHXH Việt Nam (trung bình mỗi năm BHXH nhận từ 1-1,2 triệu giấy chứng sinh) theo thông tư 56/2017/TT-BYT để sớm liên thông toàn trình TTHC cấp giấy khai sinh, cấp thẻ BHYT và đăng ký thường trú.

Về tiến độ xây dựng CSDL quốc gia về Bảo hiểm: BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Quy định kỹ thuật cấu trúc thông điệp dữ liệu trao đổi với CSDL quốc gia về Bảo hiểm để thống nhất, đồng bộ và chuẩn hóa các thông điệp và dịch vụ cung cấp dữ liệu được chia sẻ từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo pháp luật.

Kế hoạch thời gian tới: BHXH Việt Nam đang nghiên cứu, đánh giá hạ tầng CNTT, hệ thống phần mềm nghiệp vụ, CSDL của ngành BHXH Việt Nam để đầu tư trang bị, trong đó hướng đến mục tiêu là xây dựng CSDL quốc gia về Bảo hiểm như một cơ sở dữ liệu tham chiếu chung (Master data) cho tất cả các hệ thống phần mềm nghiệp vụ trong ngành BHXH Việt Nam khai thác đồng thời là nơi cung cấp cho các Bộ, Ngành, các tổ chức (qua nền tảng chia sẻ dữ liệu quốc gia NDXP do Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng). Tiếp tục làm giàu, hoàn thiện CSDL quốc gia về Bảo hiểm và đẩy mạnh việc kết nối, chia sẻ để phục vụ mục đích phát triển kinh tế xã hội. Mở rộng việc chia sẻ dữ liệu cho tổ chức, cá nhân theo các quy định. Đặc biệt tập trung vào chia sẻ dữ liệu mở để phát triển kinh tế số, xã hội số.

Về lợi ích của việc kết nối, chia sẻ, khai thác thông tin, dữ liệu trong CSDL quốc gia về Bảo hiểm: Đối với BHXH Việt Nam đây là nền tảng quan trọng trong việc chuyển đổi số Ngành để BHXH khai phá và ứng dụng các công nghệ Big Data, AI nhằm mục tiêu trở thành tổ chức an sinh xã hội hiện đại, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp. Đối với các bộ, ngành, địa phương: Khai thác, sử dụng các thông tin có trong CSDL quốc gia về Bảo hiểm phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước của các bộ, ngành và các cơ quan nhà nước. Các doanh nghiệp, tổ chức có thể khai thác dữ liệu mở để có phát triển kinh tế xã hội. Đối với cá nhân: Được quyền trích xuất thông tin của mình trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm để quản lý, theo dõi quá trình tham gia BHXH, BHYT, BHTN, quá trình hưởng BHXH, BHYT, BHTN và các thông tin liên quan khác để biết và bảo vệ quyền lợi của mình và gia đình. Hiện nay, gần 30 triệu người tham gia hoàn toàn có thể xem thông tin của mình trên ứng dụng VssID-BHXH số.

Dữ liệu trích xuất được ký số của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và có giá trị như văn bản giấy xác nhận của BHXH Việt Nam. Cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp các giấy tờ liên quan nếu đã khai thác được thông tin của cá nhân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm. Hiện nay, BHXH Việt Nam đã triển khai xong về mặt kỹ thuật bản điện tử sổ BHXH, thẻ BHYT và có thể triển khai ngay trong quý I/2023. Đây là một tiền đề quan trọng để cải cách hành chính, giảm phiền hà cho người dân.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nhận định, để xây dựng Chính phủ số, phát triển kinh tế số, xã hội số thì dữ liệu số là nền tảng cơ bản và quan trọng nhất. Việc phát triển được các CSDL mang tính chất nền tảng như CSDL quốc gia về Bảo hiểm sẽ tạo tiền đề quan trọng cho việc thúc đẩy các hoạt động nghiệp vụ trên môi trường số của các Ngành nói riêng và thúc đẩy chuyển đổi số Quốc gia nói chung.

PV