Bộ Tài chính lý giải đề xuất đưa ô tô vào diện được giảm thuế VAT 2%

Chiều 1/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể ở Hội trường về một số nội dung quan trọng trong chương trình nghị sự. Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã phát biểu giải trình làm rõ một số vấn đề liên quan đến đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng; việc triển khai các dự án ODA của 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long; quyết toán ngân sách nhà nước…

Liên quan đến đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT), Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết phương án này đã được Ủy ban Tài chính - Ngân sách thẩm tra và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp này. Trước ý kiến một số đại biểu đề nghị kéo dài thời gian thực hiện chính sách, theo Bộ trưởng, Nghị quyết 43/2022/QH15 (Nghị quyết 43) chỉ có hiệu lực cho đến hết năm 2023. Do đó, phương án trình cần phù hợp với cân đối ngân sách và mục tiêu chính sách nhằm kích cầu tiêu dùng, giải quyết khó khăn một cách tức thời, tức là trong giai đoạn hiện nay.

Liên quan đến đề xuất đưa ô tô vào diện được giảm thuế VAT 2%, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, ô tô là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, không thuộc phạm vi của Nghị quyết 43. Ô tô không nằm trong diện được giảm thuế là do chính sách này tập trung giảm thuế cho những lĩnh vực thiết yếu.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, vấn đề là phải làm mọi cách để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tăng cường năng lực của doanh nghiệp, tăng cường năng lực của nền kinh tế. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả bằng việc tháo gỡ những vướng mắc, tháo gỡ những khó khăn để tạo ra một thị trường tốt hơn. Bộ trưởng cũng cho rằng việc này sẽ có tác dụng lớn hơn so với việc giảm thuế.

Về việc triển khai các dự án ODA của 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ trưởng cho biết đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ để thực hiện theo tiêu chí của Nghị quyết 41 và hướng là tạo cơ chế hỗ trợ cao nhất cho các địa phương.

Trước ý kiến của một số đại biểu về giao vốn chậm, bổ sung nhiều lần, quá trình chuẩn bị đầu tư dài, chuyển nguồn lớn… Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng đã đến lúc cần tư duy lại để thiết kế Luật Đầu tư công cho phù hợp, nếu không thì năm nào cũng sẽ có chung nhận định “giải ngân chậm”.

Bộ trưởng cũng cho rằng hiện nay công tác chuẩn bị đầu tư quá lâu, từ khi có chủ trương đầu tư rồi phê duyệt dự án, thiết kế, phê duyệt thiết kế, tổng dự toán, lập hồ sơ mời thầu, tiến hành đấu thầu, đến đền bù giải phóng mặt bằng. Trong khi đó, phần thi công xây lắp và phần quyết toán lại nhanh. Do đó, Bộ trưởng đề nghị Quốc hội ủng hộ để thiết kế lại luật Đầu tư công.

Bên cạnh đó cần phải phân cấp mạnh mẽ, khi đó các địa phương mới hăng hái nhận triển khai dự án từ vốn ODA. Bộ trưởng cho biết thêm, liên quan đến vốn thường xuyên, sau khi có Nghị quyết của Quốc hội thì Bộ Tài chính đã phân bổ hết cho các tỉnh/thành phố và chỉ phân bổ trong 1 lần.

Bộ trưởng đề nghị cần sớm hoàn thiện pháp luật ở một số lĩnh vực như đầu tư công, ngân sách phải linh hoạt hơn, chủ động hơn… Theo đó, có thể giao cho Thủ tướng Chính phủ quyết định các danh mục đầu tư, phân cấp về vấn đề rừng, đất, tách phần đền bù giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án, sử dụng dự phòng đầu tư công, dùng ngân sách cấp này để chi cho ngân sách cấp khác…

Liên quan đến tồn dư ngân sách, Bộ trưởng cho biết: số tiền này đã được bố trí nhiệm vụ chi và có trong dự toán ngân sách được Hội đồng nhân dân các tỉnh và Quốc hội phê chuẩn. Vì vậy không thể lấy nguồn này để chi cho các nhiệm vụ chi khác. Hiến pháp đã quy định là các khoản chi đều phải nằm trong dự toán. Do đó, muốn thay đổi cơ cấu chi này phải trình lại với Quốc hội.

“Đây là nguồn tạm thời nhàn rỗi do vốn đầu tư công, vốn chương trình mục tiêu quốc gia chưa giải ngân được nên nằm đó, ngoài ra còn có tiền tích lũy quỹ tiền lương…” - Bộ trưởng cho biết.

Lý giải tại sao nguồn tồn dư ngân sách không gửi vào ngân hàng thương mại mà gửi vào Ngân hàng Nhà nước, Bộ trưởng cho biết điều này để bảo đảm an toàn, tránh rủi ro và gửi ngắn hạn.

Về hoàn thiện pháp luật, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đã rất nỗ lực trong việc hoàn thiện pháp luật. Trong năm 2022, Chính phủ ban hành 103 Nghị định (trong đó Bộ Tài chính chiếm khoảng 33%). Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 34 Nghị định và 77 Thông tư.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, muốn giải quyết các nút thắt phải tập trung hoàn thiện pháp luật, dùng một Luật để sửa nhiều Luật, dùng một Nghị định để sửa nhiều Nghị định, nhưng cần phải tổng hợp hết những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn, cộng với các giải pháp đồng bộ khác nữa thì mới hóa giải được những nút thắt, tạo ra động lực để phát triển kinh tế.

Phương Nam