Những vụ cháy nổ kinh hoàng từ quả bóng bay của trẻ nhỏ

Bóng bay khí là món đồ chơi rẻ tiền và vô cùng hấp dẫn đối với trẻ nhỏ và không hề khó để tìm mua món đồ chơi này ở bất kì một địa điểm công công nào: Công viên, cổng trường học hay những khu vui chơi giải trí,… 

Với đủ màu sắc và hình dáng ngộ nghĩnh, những quả bóng bay khí dễ dàng lôi cuốn ánh mắt của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, những chùm bóng sặc sỡ bán dạo trên hè phố này tiềm ẩn nguy hiểm khôn lường khi liên tiếp gần đây, các ca cấp cứu bị bỏng do nổ bóng bay ngày càng tăng.

Cháy nổ vì bóng bay

Nhìn loại đồ chơi nhiều màu sắc, bắt mắt, và dường như vô hại này nhưng bên trong nó có chứa những chất độc hại nguy hiểm vì thế, bóng bay thuộc top đứng đầu danh sách “sát thủ” với sức khỏe của trẻ.

Theo thống kê tại bệnh viện đa khoa Xanh Pon (Hà Nội), mỗi năm có hàng chục trường hợp nguy kịch vì cháy bóng bay và nổ bình khí hydro. Điều trị tại khoa bỏng bệnh viện Xanh Pôn, Cháu Hoàng Minh Th. (5 tuổi, Gia Lâm, Hà Nội) chỉ vì sơ ý chơi bóng bay gần bóng đèn khiến trái bóng bất ngờ bị bén cháy, lửa lan vào quần áo làm bé bị bỏng tay, mặt và xém nửa mái tóc. 

Những vụ tai nạn đáng tiếc như cháu Th. tại các bệnh viện lớn ở khoa bỏng, viện bỏng không hề hiếm. Những trái bóng tưởng như vô hại này lại rất dễ gây tổn thương chỉ cần có tia lửa như hút thuốc hay dòng điện đi qua là bóng có thể cháy nổ. Ngay cả khi thả bóng bay lên trời trúng vào các dây điện cao thế, hoặc vô tình mang vào bếp cũng có thể gây cháy nổ.

ThS.BS Nguyễn Thống, trưởng khoa bỏng bệnh viện Xanh Pôn cho biết những tai nạn do bóng bay như trên không hiếm gặp. "Bóng bay thường được bơm khí hydro (hoặc acetylene) là những chất khí rất dễ cháy. Khi bóng ở gần nguồn nhiệt sẽ tạo ra sự co giãn, tăng áp suất khí làm bể bóng, khí hydro thoát ra kết hợp với oxy gây cháy nổ, tạo sức ép khiến cả chùm bóng nổ theo, gây thương tích cho những người đứng gần.

Khí hydro khi cháy nổ, nhiệt độ còn cao hơn là cháy gas, nên rất nguy hiểm. Bỏng do nổ bóng bay có bơm khí hydro có đặc điểm là lửa chờm nhẹ, bốc nhanh, song điều nguy hiểm là bỏng thường rơi vào chỗ hiểm như đầu, mặt, cổ, tai, hai bàn tay và nhiều người bị cùng lúc. Nếu lúc bóng nổ, nạn nhân vô tình hít nhiều khí hydro, có thể sẽ bị lơ mơ, ói mửa, co giật, hôn mê, thậm chí tử vong", BS Thống cảnh báo.

“Sát thủ” với sức khỏe của trẻ

Không chỉ dễ gây cháy nổ, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học – Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội còn cảnh báo, Trẻ nhỏ dễ bị ngộ độc nếu tiếp xúc bằng miệng (ngậm, mút...) trực tiếp vào bóng. Bởi, “Dung dịch màu dùng để tạo màu sắc cho những quả bóng bay không phải màu thực phẩm. Màu dùng ở đây là màu dành cho ngành công nghiệp như: ngành in, ngành nhuộm. Chất màu này phần lớn là các hợp chất mạch vòng nên rất độc. Trẻ nhỏ khi ngậm, mút, tiếp xúc trực tiếp với bột màu rất độc này”.

Trong quá trình sản xuất bóng bay, nhà sản xuất buộc phải sử dụng thêm một số chất phụ gia bao gồm các hóa chất như chất lưu hóa, chất xúc tác, chất dẻo hóa, chất chống ôxy hóa, các chất tạo màu công nghiệp…

Do đó, hầu hết các loại bóng bay trên thị trường hiện nay đều rất độc khi cho trẻ nhỏ thổi, ngậm, mút hay cầm tay. Nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển về thể chất và tinh thần chưa hoàn chỉnh của trẻ. Nguy hiểm nhất là những chất này còn có thể gây ung thư.

Chơi sao cho an toàn?

Theo PGS.TS Nguyễn Tuấn Sơn, Vện Khoa học vật liệu Việt Nam, hydro là chất khí dễ bốc cháy, có phản ứng cực mạnh với clo và flo, tạo thành các axit hydrohalic, có thể gây tổn thương cho phổi và các bộ phận khác của cơ thể. Trộn với oxy, hydro nổ khi bắt lửa, hoặc hydro nổ khi có dòng điện đi qua, tốc độ cháy của hydro là 3.500m/s, nhiệt độ 3.100 độ C. Do cấu trúc phân tử bé nên hydro phát tán cực nhanh và có thể nổ mà không cần nguồn lửa. Nếu người dùng chủ quan để bóng bay bơm bằng khí hydro sát bóng đèn, bóng cũng có thể phát nổ. Đáng lo là người dân quen sử dụng bóng bay bơm khí hydro hơn trong các dịp lễ và nơi công cộng… Ở những cuộc vui đó, chỉ cần có tia lửa như hút thuốc, dòng điện đi qua là bóng có thể cháy nổ.

PGS Sơn cho biết: "Hiện việc quản lý và hướng dẫn các biện pháp an toàn phòng cháy, chữa cháy cho các đối tượng điều chế hydro theo phương pháp thủ công như bơm bóng bay chưa chặt chẽ.

Hầu hết các bình, chai khí ngoài thị trường đều không được kiểm định, thậm chí có người sử dụng loại bình không chịu được áp lực, bình cũ để bơm khí nén, tiềm ẩn nguy cơ gây nổ. Người dân khi thấy các loại bình khí này không nên lại gần". Cũng theo PGS Sơn, dung dịch màu dùng để tạo màu sắc cho những quả bóng bay là màu công nghiệp, phần lớn là các hợp chất mạch vòng nên rất độc. "Tránh cho trẻ ngậm, thổi hay cầm nắm trực tiếp bóng bay", PGS Sơn lưu ý.

Theo BS Thống, trẻ nhỏ là đối tượng bị bỏng do bóng bay nhiều nhất nên khi trẻ chơi đùa với bóng bay, người lớn cần để ý. "Nếu bị bỏng do bóng bay phát nổ, cần sơ cấp cứu ban đầu như bỏng nhiệt, bị bỏng ở phần nào thì cho ngâm vào nước sạch phần đó và đưa ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để kịp thời điều trị. Tuyệt đối không được bôi kem đánh răng hay bôi nước mắm lên vết bỏng sẽ dễ làm nhiễm trùng…", BS Thống khuyến cáo.