Coi chừng ngộ độc nếu lạm dụng thực phẩm chức năng tăng cường trí nhớ cho con mùa thi

Áp lực học tập, thi cử khiến nhiều em học sinh thường xuyên gặp phải tình trạng hoa mắt, đau đầu, chóng mặt và bị suy giảm trí nhớ. Trước áp lực học tập căng thẳng, đặc biệt là trước những kỳ thi quan trọng, các em học sinh luôn phải cố gắng để thu nạp một lượng kiến thức rất lớn cho nhiều môn thi dồn dập. Đây cũng chính là thời điểm não bộ phải “gồng” lên để tiếp nhận lượng kiến thức lớn và dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mất thăng bằng nhất.… Với mong muốn hỗ trợ sức khỏe, tăng cường trí nhớ cho con trong kỳ thi, nhiều phụ huynh tìm đến các loại thực phẩm chức năng với mục đích tăng cường trí nhớ.

Trên mạng xã hội, những hội nhóm đăng bán các sản phẩm thực phẩm chức năng tăng cường trí nhớ cho học sinh với hàng chục bài viết mỗi ngày với những lời quảng cáo đường mật kiểu: Thuốc sử dụng cho học sinh, sinh viên (từ 15 tuổi trở lên) trong những kỳ ôn thi bị áp lực công việc và học tập cao. Thuốc có công dụng tăng cường máu não và cải thiện trí nhớ, điều hòa và vận động mạch trên toàn bộ tế bào mạch máu… Các sản phẩm này chủ yếu là sản phẩm xách tay từ Nhật Bản, Đức, Mỹ, Úc.

Nhưng việc sử dụng thực phẩm chức năng giúp tăng cường trí nhớ thật sự có hiệu quả như lời quảng cáo? Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, thuộc Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng), khẳng định không có loại thực phẩm chức năng nào có khả năng tăng cường trí nhớ. Chúng chỉ có tác dụng hỗ trợ phục hồi khả năng học tập và trí nhớ bị giảm sút do căng thẳng, quá tải... gây ra.

Về thực phẩm chức năng, có các loại như omega-3, ginkgo biloba, rễ cây đinh lăng, các vitamin nhóm B và một số loại vi chất. Tuy nhiên, khi bổ sung tràn lan các loại thực phẩm chức năng này mà không có chỉ định của bác sĩ sẽ gây nên tình trạng gan thận bị quá tải, không hấp thu được, thậm chí làm tăng các nguy cơ dị ứng và ngộ độc.

Đối với thuốc, tuyệt đối phải có chỉ định của bác sĩ, vì không những không có tác dụng tăng cường trí nhớ, mà có thể dẫn tới những tác dụng phụ nghiêm trọng như kích thích thần kinh quá mức, rối loạn giấc ngủ... 

Bác sĩ Nguyễn Công Bình, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết: “Các loại thực phẩm chức năng dù không phải là thuốc nhưng khi sử dụng cần tham vấn ý kiến của bác sĩ. Mọi người không nên tự dùng thuốc tại nhà vì việc tự điều trị có thể gây nguy hiểm. Việc tự ý sử dụng kết hợp giữa nhiều loại thuốc khác nhau hoặc mua các loại thực phẩm chức năng trôi nổi trên thị trường sử dụng rất ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Các loại thực phẩm chức năng được nhập khẩu chính hãng đều bắt buộc có niêm yết tem phụ, ghi rõ và đầy đủ những thông tin xác nhận về tác dụng phụ không mong muốn cho sức khỏe và những thông tin xác nhận có lợi cho cấu trúc/chức năng.

Tuy nhiên, các loại thực phẩm chức năng bán tràn lan trên chợ “ảo” đều khó có thể quản lý triệt để vì chúng được chào bán kiểu “luồn lách”. Người tiêu dùng sử dụng chủ yếu do “mách nhau” hoặc nghe theo lời quảng cáo của người bán mà không hề hay biết tính xác thực và mức độ tin cậy của sản phẩm.

Chưa kể đến, mỗi năm Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đều thu giữ hàng trăm loại thực phẩm chức năng bị làm giả vẫn được “tuồn ra” thị trường. nếu sử dụng những loại sản phẩm này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như tiêu chảy, ngộ độc, nôn mửa, nổi mẩn đỏ, da phồng rộp, trụy tim mạch, huyết áp giảm, khó thở… Nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ dẫn đến các bệnh lý về thận, gan, mật…

Theo các bác sĩ, não bộ được cấu thành từ nhiều chất khác nhau, trong đó các chất quan trọng nhất là omega 3 hay còn gọi là DHA, vitamin nhóm B, vitamin E… Khi bị thiếu chất do chế độ dinh dưỡng không đảm bảo hay do hoạt động với cường độ lớn, áp lực, não bộ sẽ hoạt động kém hiệu quả và đi kèm với đó là các triệu chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt và không còn minh mẫn.

Vì thế, thay vì sử dụng các loại thực phẩm chức năng bổ não không rõ nguồn gốc xuất xứ, phụ huynh nên áp dụng chế độ ăn uống bổ sung omega, vitamin cho trẻ, nhắc nhở trẻ sinh hoạt ăn uống ngủ nghỉ hợp lý để bộ não được nghỉ ngơi. Ngủ đủ giấc cũng sẽ khiến não bộ tang khả năng ghi nhớ, đáp ứng cho việc thu nạp kiến thức để học tập, thi cử có được kết quả tốt nhất.

An Dương (T/h)