Đề xuất kiểm soát thành phần thực phẩm cho trẻ dưới 36 tháng phải áp dụng tiêu chuẩn quốc tế

Bộ Y tế đề xuất các cơ sở sản xuất thực phẩm cho trẻ dưới 36 tháng tuổi phải tuân thủ một trong các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm. Theo dự thảo Luật An toàn thực phẩm sửa đổi đang được lấy ý kiến, các cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, thực phẩm bổ sung và nhóm có nguy cơ cao bắt buộc áp dụng một trong các tiêu chuẩn quốc tế. 

Cụ thể là tiêu chuẩn thực hành tốt sản xuất thực phẩm, nguyên liệu làm thực phẩm (GMP); Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP); Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO; Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS); Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC); Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC) hoặc tương đương. Điều này giúp bảo đảm chất lượng và an toàn ở mức cao hơn, tương tự các nước phát triển như Liên minh Châu Âu và một số nước.

Tiêu chuẩn GMP

GMP (viết tắt của Good Manufacturing Practices) là tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt nhằm đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn trong cấp phép sản xuất, buôn bán thực phẩm và đồ uống, mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng và thiết bị y tế. Theo đó, GMP giúp kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành chất lượng sản phẩm từ khâu thiết kế, xây lắp nhà xưởng, dụng cụ chế biến, thiết bị; điều kiện phục vụ, chuẩn bị chế biến đến quá trình chế biến; bao gói, bảo quản và con người điều khiển các hoạt động trong suốt quá trình gia công, chế biến. Nói cách khác, GMP là tiêu chuẩn thực hành sản xuất với mục đích kiểm soát các yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến quá trình hình thành chất lượng của sản phẩm, nhằm đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng đạt chất lượng tốt nhất.

Tiêu chuẩn HACCP

HACCP từ viết tắt của “Hazard Analysis & Critical Control Point” – Phân tích mối nguy và Kiểm soát điểm tới hạn. Tương tự như ISO 22000, nó cũng là một tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Đúng như tên gọi “Phân tích mối nguy và Kiểm soát điểm tới hạn” HACCP được xem là một công cụ phổ biến trong ngành thực phẩm có chức năng xác định và ngăn chặn các mối nguy hại cụ thể hoặc đang tiềm ẩn có nguy cơ gây ảnh hưởng trong toàn bộ dây chuyền sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm.

HACCP có thể xác định được mối nguy như: Các mối nguy từ sinh học, mối nguy hóa học, vật lý, hay các điều kiện bảo quản, vận chuyển, sử dụng.

Toàn bộ quy trình từ địa điểm sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản, hệ thống phụ trợ, thiết bị máy móc, kiểm tra chất lượng, tài liệu chuyên môn kỹ thuật và nhân sự đều phải đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn đã lựa chọn. Đây là điểm mới so với luật hiện hành.

Tiêu chuẩn FSSC 22000

FSSC 22000 chưa thật sự phổ biến ở Việt Nam. FSSC là chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm, là tiêu chuẩn phát triển về sản xuất thực phẩm an toàn đầu tiên ở quy mô quốc tế. Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế FSSC 22000 cung cấp một khuôn khổ cho việc quản lý trách nhiệm về chất lượng và an toàn thực phẩm một cách hiệu quả nhất. FSSC 22000 được thừa nhận là tương đương và có thể thay thế cho các tiêu chuẩn như BRC, IFS,… được công nhận trước đây của GFSI.

Để áp dụng và đạt chứng nhận FSSC 22000, doanh nghiệp của bạn trước hết phải đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất chế biến. Khi ấy, đòi hỏi mọi khâu sản xuất phải nghiêm ngặt ngay từ đầu. Cùng với đó, không được bỏ qua bước phân tích nhận diện và kiểm soát mối nguy theo nguyên tắc HACCP. Đồng thời, doanh nghiệp cần phải đánh giá rủi ro và thiết lập chương trình phòng vệ thực phẩm để kiểm soát nhiễm bẩn cố ý do mục đích phá hoại.

Tiêu chuẩn BRC

BRC cũng là tiêu chuẩn khá quen thuộc tại Việt Nam. Nó được viết tắt từ British Retail Consortium là tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm, do Hiệp hội bán lẻ Anh xây dựng và ban hành. Cũng giống như hầu hết các tiêu chuẩn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm phổ biến hiện nay. Việc áp dụng tiêu chuẩn BRC nhằm để các doanh nghiệp kiểm soát chất lượng và đảm bảo an toàn trong sản xuất. Để rồi có cơ sở tạo ra các sản phẩm thực phẩm đạt chuẩn an toàn cho khách hàng. Bởi vì, suy cho cùng, tất cả các tiêu chuẩn đưa ra là để các doanh nghiệp tuân thủ luật lệ và bảo vệ người tiêu dùng.

Tiêu chuẩn IFS

IFS (International Featured Standards) là bộ tiêu chuẩn quốc tế được thiết kế để đánh giá và đảm bảo an toàn thực phẩm cũng như chất lượng trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. Tiêu chuẩn này ra đời nhằm giúp doanh nghiệp kiểm soát quy trình sản xuất, giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm và đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường. IFS Food, một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất của IFS, tập trung vào các nhà sản xuất thực phẩm, giúp đảm bảo sản phẩm đáp ứng tiêu chí an toàn và chất lượng cao nhất, từ nguyên liệu đến thành phẩm. Tiêu chuẩn IFS được Global Food Safety Initiative (GFSI) công nhận, đồng nghĩa với việc nó đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế cao nhất về an toàn thực phẩm. Điều này giúp doanh nghiệp đạt được sự tin tưởng từ khách hàng và đối tác toàn cầu, đồng thời mở rộng cơ hội kinh doanh trong các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ và châu Á.

Hiện nay, IFS là tiêu chuẩn toàn diện, bao quát mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của ngành công nghiệp thực phẩm toàn cầu.

Theo cơ quan soạn thảo cho rằng Luật An toàn thực phẩm được ban hành từ năm 2010, khi nhận thức về thực phẩm chức năng còn hạn chế, hệ thống quản lý chưa kiểm soát được chất lượng nhóm sản phẩm này trong quá trình sản xuất và lưu thông trên thị trường.

Hiện chưa có quy định bắt buộc các cơ sở sản xuất thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm cho chế độ ăn đặc biệt hay sản phẩm cho trẻ nhỏ phải áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, dù đây là nhóm có nguy cơ cao, ảnh hưởng trực tiếp đến người bệnh và trẻ em - nhóm cần được bảo vệ chặt chẽ hơn.

Bảo Linh