Đồ nhựa dùng một lần - 'sát thủ vô hình' trong từng bữa ăn

Trên thị trường hiện nay, các loại hộp nhựa đựng thực phẩm rất phong phú. Tại siêu thị, người tiêu dùng có thể dễ dàng mua hộp nhựa được quảng cáo làm từ nhựa PP 100%, tiêu chuẩn FDA (Mỹ), giá dao động từ 90.000–200.000 đồng/hộp. Trong khi đó, hộp nhựa bán ở chợ thường không có nhãn mác, nguồn gốc, giá chỉ vài chục nghìn đồng một bộ.

Với tâm lý “tiện và rẻ”, nhiều người vẫn lựa chọn các sản phẩm này để đựng thức ăn, gia vị, thậm chí tái sử dụng nhiều lần mà không lường hết nguy cơ. Hộp nhựa cũ, trầy xước hay ngả màu là ổ vi khuẩn lý tưởng, chưa kể nhựa kém chất lượng khi tiếp xúc với nhiệt có thể sinh ra chất độc BPA – chất bị cảnh báo gây rối loạn nội tiết, tiểu đường, vô sinh và ung thư.

Thực tế, từ hàng quán vỉa hè đến nhà hàng cao cấp đều sử dụng hộp nhựa dùng một lần để đựng đồ ăn mang đi. Những suất bún, phở nóng hổi, đồ rán nhiều dầu mỡ vẫn được bỏ vào hộp nhựa hoặc túi nilon, trong khi đây là điều mà các chuyên gia cảnh báo tuyệt đối không nên làm.

Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam – nhấn mạnh: “Những sản phẩm như hộp xốp, túi nylon, khi đựng đồ nóng trên 80 độ C sẽ sinh ra hàng loạt chất độc như BPA, monostyren, chì, cadimi... gây tổn thương gan, rối loạn nội tiết, ảnh hưởng não bộ và thậm chí là ung thư”.

Nguy hiểm hơn, nhiều sản phẩm nhựa đang được tái chế từ rác thải nhựa cũ, không loại bỏ được tạp chất độc hại. Người tiêu dùng không thể phân biệt bằng mắt thường, và hệ quả là chất độc ngấm dần vào cơ thể sau mỗi lần ăn uống.

Ảnh minh họa.

Ngoài rủi ro với sức khỏe, đồ nhựa dùng một lần còn là gánh nặng môi trường. Rác thải nhựa tăng nhanh trong khi công tác thu gom, xử lý chưa hiệu quả. Việc đốt rác nhựa tự phát ở nhiều nơi đang âm thầm phát tán khí độc như dioxin, furan – những chất cực kỳ nguy hại cho sức khỏe con người.

Phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh – nguyên giảng viên Viện Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội – khẳng định: “Ở Việt Nam, đồ nhựa chưa được kiểm soát chặt chẽ. Nhiều loại nhựa kém chất lượng có thể thôi nhiễm các chất như polytilen, etylen, propilen… vào thực phẩm, lâu ngày gây bệnh mà người dùng không hề hay biết”.

Theo Nghị định 08/2022, các sản phẩm nhựa dùng một lần gồm hộp, khay, bát, cốc, ống hút… đều là vật dụng nên hạn chế tối đa. Đặc biệt, các loại nhựa PE, PP, PS, PVC, PET – vốn khó phân hủy – đang được sử dụng tràn lan khiến rác thải nhựa ngày càng là vấn đề nan giải.

Để giảm thiểu nguy cơ, các chuyên gia khuyến cáo: Không sử dụng hộp nhựa, hộp xốp để đựng thức ăn nóng, nhất là món nhiều dầu mỡ. Không hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa bằng lò vi sóng. Không tái sử dụng hộp nhựa bị trầy xước, ngả màu. Ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Dần thay thế đồ nhựa bằng vật liệu thân thiện môi trường như thủy tinh, inox, tre, giấy...

Bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong lựa chọn dụng cụ ăn uống hằng ngày. Đừng để sự tiện lợi tức thời phải đánh đổi bằng những cái giá lâu dài và vô cùng đắt đỏ.

Thanh Hiền (t/h)